Duchowość pustyni

Pustynia jako metafora służy zobrazowaniu wielu tematów z zakresu duchowości odnoszących się do Medytacji Chrześcijańskiej i dających jej praktykowaniu silne wsparcie. Pustynia opisana jest w Biblii przede wszystkim jako miejsce nieurodzajne, tak jak wielkie obszary Egiptu i Środkowego Wschodu, ale też wraca do życia i zieleni się soczyście na stokach wzgórz i w ogrodach Ziemi Obiecanej. Dlatego prorok Izajasz pisze: Niech się rozweselą pustynia i spieczona ziemia. Chwałą Libanu ją obdarzono, ozdobą Karmelu i Saronu (Iz 35,1-2). Widać więc, że pustynia może mieć wymowę negatywną i pozytywną.

Jest ona, przede wszystkim, miejscem zmagań, gdzie dokonuje się nawrócenie i oczyszczenie, gdzie walka z nieprzyjaznym środowiskiem staje się symbolem osobistej walki o opanowanie nad sobą i zwycięstwo nad demonami. Jest ona również miejscem, gdzie doświadcza się bogatych i pozytywnych przeżyć, jak spotkanie Mojżesza z Bogiem w gorejącym krzewie na górze Synaj (por. Wj 3,2) czy Eliasza, który dostrzegł Stwórcę w „dźwięku łagodnej ciszy”, czasem określanym też jako łagodny powiew, przed jaskinią na górze Horeb (1 Krl 19,12).

Pustynia jest miejscem osobistej odnowy i odświeżenia, nie tylko w sferze duchowej, ale także fizycznej i emocjonalnej. Dzień spędzony na pustyni jest dobroczynny dla całego człowieka. Jednocześnie pustynia stawia przed człowiekiem ogromne ekologiczne wyzwanie i woła do niego o rozwagę i ludzką pomoc. Jej czyste i delikatne piękno wymaga opieki i współpracy ze strony ludzi, jeżeli ma przetrwać. Pustynia to zagrożone środowisko i dlatego powinna zajmować najwyższe miejsce na liście trosk ludu Bożego. 

Głównym punktem zainteresowania duchowości pustyni jest poznanie samego siebie i spotkanie z Bogiem. Tak przedstawiona pustynia ma charakter symboliczny i nie musi być miejscem geograficznym o takiej nazwie. Jest to jakiekolwiek miejsce odosobnienia i ciszy, jak pokój na poddaszu lub otwarta przestrzeń, gdzie można stanąć twarzą w twarz z głębokimi pytaniami dotyczącymi życia. To jest pustynia duchowa. Jednak pozostaje prawdą fakt, że pustyni duchowej najintensywniej można doświadczyć na pustyni geograficznej. 

***

Ernest E. Larkin, Medytacja Chrześcijańska. Kontemplatywna modlitwa na dziś, Wydawnictwo Benedyktynów TYNIEC