Przebaczenie a spotkanie z Bogiem

Racją, dla której mamy nie tylko przebaczać, ale i miłować nieprzyjaciół nie jest żadne prawo przyjmujące sprawiedliwość jako słuszną miarę we wzajemnych rozrachunkach, ale Bóg i Jego bliskość. Przebaczenie i miłość nieprzyjaciół jest wyborem Boga i pójściem za Jego przykładem. Jeżeli przebaczamy, wybieramy zasadę życia Bożego. Nie przebaczając, zamykamy się na to życie. Na tym w istocie polega najgłębszy dramat człowieka nieprzebaczającego. Odcina się on od źródła życia, którym jest Bóg.

Święty Paweł nadaje zasadzie przebaczenia i miłości nieprzyjaciół konkretny kształt praktyki życiowej. W Liście do Rzymian pisze:

Nikomu złem za zło nie odpłacajcie. Starajcie się dobrze czynić wszystkim ludziom. Jeżeli to jest możliwe, o ile to od was zależy, żyjcie w zgodzie ze wszystkimi ludźmi. Umiłowani, nie wymierzajcie sami sobie sprawiedliwości, lecz pozostawcie to pomście [Bożej]. Napisano bowiem: Do Mnie należy pomsta. Ja wymierzę zapłatę – mówi Pan – ale: Jeżeli nieprzyjaciel twój cierpi głód – nakarm go. Jeżeli pragnie – napój go. Tak bowiem czyniąc, węgle żarzące zgromadzisz nad jego głową. Nie daj się zwyciężyć złu, ale zło dobrem zwyciężaj (Rz 12,17–21).

Paweł nie wzywa jedynie do niepopełniania zła, za które moglibyśmy być słusznie ukarani. Świadomy, że popełniając zło, niezależnie od racji dla jakiej je popełniamy, sami wchodzimy w krąg zła, uzależniamy się od Złego, wzywa abyśmy unikali wszelkiego zła. Jeżeli bowiem nosimy w sobie pragnienie zemsty, tym samym dajemy przystęp Złemu do naszego serca, co on skrzętnie wykorzystuje. Stąd tak jednoznaczne zalecenie: Nie daj się zwyciężyć złu, ale zło dobrem zwyciężaj. W tym zdaniu akcent pada na pierwszą jego część: nie dajcie się zwyciężyć złu. Druga część logicznie wynika z pierwszej: zamiast zła, czyń dobro w każdej sytuacji. Dając w sobie jakiekolwiek przyzwolenie na zło, przyznajemy Złemu miejsce w naszym wnętrzu. Święty Paweł głosi tę mądrość od samego początku. W jego najstarszym liście, który jest jednocześnie najstarszym pismem Nowego Testamentu, czytamy:

Wszystko badajcie, a co szlachetne – zachowujcie. Unikajcie wszelkiego rodzaju zła. Sam zaś Bóg pokoju niech was całych uświęca, aby nietknięty duch wasz, dusza i ciało bez zarzutu zachowały się na przyjście Pana naszego Jezusa Chrystusa (1 Tes 5,21–23).

*

Włodzimierz Zatorski OSB, Przebaczenie, Wydawnictwo Benedyktynów TYNIEC