Prorocki ślad Nazaretu

Ojczyzna proroka Izajasza, wieszcza z VIII w. przed Chr., z ziemskiej perspektywy nie była potęgą. Co więcej, wszystko wskazywało na to, że żywy pień dynastii Dawida umiera. Zagrażała mu agresywna i ekspansywna polityka imperium asyryjskiego. To ono położyło kres istnieniu północnej części Izraela.

I oto wbrew tym ocenom, które mówiły o końcu Izraela, prorok wieści, że na tym obumarłym pniu narodu wybranego „wyrośnie różdżka”. Ona nie tylko wypuści nowy pęd, ale będzie też kontynuacją starego „pnia Jessego”. Ów Jesse był ojcem Dawida, króla, który umocnił granice Izraela i stał się twórcą dynastii władającej w Judzie aż do VI w. przed Chr. Potem przyszedł czas niewoli babilońskiej, który przyniósł kres Dawidowej dynastii, ale nie zniweczył nadziei na ostateczne wyzwolenie. Ono zostało przeniesione na przyszłość, która w pełni dokona się w czasach mesjańskich, u kresu doczesnego biegu dziejów.

Umierający pień dynastii Dawida rodzi „różdżkę”. W hebrajskim tekście Starego Testamentu zostały użyte dwa rzeczowniki: choter – gałązka i necer – pączek. Na ów drugi rzeczownik zwrócili uwagę biblijni komentatorzy jeszcze w chrześcijańskiej starożytności. Spółgłoski tego rzeczownika są tymi, które tworzą nazwę miasta Nazaret. W tej perspektywie prorocka wizja nabiera bardzo jasnego mesjańskiego sensu. Ewangelista Mateusz pisze, że Jezusa nazywano Nazarejczykiem, jednak tutaj nie chodziło tylko o miejsce narodzin, ale także spełnienie się starotestamentalnych zapowiedzi.

Komentujący ten biblijny tekst ojcowie Kościoła, czyli pisarze z pierwszego tysiąclecia po Chr., akcentowali jeszcze inną językową zbieżność. Odnosiła się ona do tłumaczenia Biblii z greki na łacinę: virga znaczy gałązka, a virgo to dziewica. I tak tekst Izajasza nabierał sensu maryjnego.

Jan Chrzciciel, główna osoba czytanego dziś fragmentu Ewangelii, odwołuje się do prorockich zapowiedzi Starego Testamentu. Te teksty pokazują, że Jezus Chrystus nie jest jakimś zaskoczeniem, ale spełnieniem tego, o czym wieścili starotestamentalni prorocy.