III NIEDZIELA ZWYKŁA - ROK A

Tekst i komentarz z Komentarza Żydowskiego do Nowego Testamentu. David H. Stern. Oficyna Wydawnicza Vocatio. Warszawa 2004

II CZYTANIE

Wzywam was, bracia, w imię Pana naszego Jeszui Mesjasza, abyście byli wszyscy zgodni w tym, co mówicie, i nie trwali w podziałach, lecz powrócili do jednomyślności i wspólnego zamysłu. Bo niektórzy z ludzi Chloe wyjawili mi, bracia, że są kłótnie wśród was. Mówię to, bo jeden z was powiada: "Ja jestem z Sza'ulem", inny powiada: "Ja jestem z Apollosem", inny: "Ja jestem z Kefą", a jeszcze inny mówi: "Ja jestem z Mesjaszem!". Czy Mesjasz został podzielony na kawałki? Czy to Sza'ula zabito za was na palu? W imię Sza'ula zostaliście zanurzeni? Mesjasz nie posłał mnie, bym zanurzał, ale abym głosił Dobrą Nowinę i czynił to, nie opierając się na "mądrości" polegającej na zwykłej retoryce, ażeby nie odbierać Mesjaszowemu palowi egzekucyjnemu jego mocy.

(1 Kor 1,10-13.17)

10-11. Przywódcy korynccy napisali do Sza'ula z pewnymi pytaniami (7,1), nie wspomnieli jednak ani słowem o znacznie istotniejszej sprawie - rozłamach we wspólnocie. Trzeba było dopiero informacji od niektórych z ludzi Chloe, żeby Sza'ul się o tym dowiedział. Między wierszami czytamy, że przywódcy sami powinni mu o tym donieść.

12. Ja jestem z Sza'ulem, [...] Apollosem, [...], Kefą. Ewangelię wypaczono w kult jednostek, tymczasem lojalność względem przywódców, myślicieli czy wyznań nie może górować nad lojalnością względem Mesjasza. Mimo to "Ja jestem z Mesjaszem!" nie jest wcale lepszą przechwałką od tamtych, bo świadczy o pysze lekceważącej wszystkich nauczycieli, a pod płaszczykiem rzekomej wierności Jeszui usprawiedliwia gardzenie zdaniem wszystkich innych. Apollos, który zastąpił Sza'ula w Koryncie, był świetnym nauczycielem (Dz 18,24-28). Pochodząc ze zhellenizowanej Aleksandrii, mógł prezentować podejście greckie, być może na wzór niemesjanicznego Żyda z Aleksandrii, Filona. Kefa natomiast podkreślał zapewne elementy żydowskie (por. Dzieje 10-11; Ga 2,11-16). Ale różnice doktrynalne i indywidualne upodobanie do różnych osób nie mogą się przeradzać w spory.

13. W imię Sza'ula zostaliście zanurzeni - czyli staliście się uczestnikami jego natury i charakteru; zob. Mt 3,1K.

EWANGELIA

Usłyszawszy, że Jochanana uwięziono, Jeszua powrócił do Galil; opuścił jednak Naceret i zamieszkał w K'far-Nachum, mieście nad jeziorem na pograniczu Z'wuluna i Naftalego. Stało się to, aby wypełniło się, co powiedział prorok Jesza'jahu:
"Ziemia Z'wuluna i ziemia Naftalego,
nad jeziorem, za Jardenem, Galil goim -
ludzie żyjący w ciemności
ujrzeli wielką światłość;
nad żyjącymi w tej okolicy, w cieniu śmierci,
zajaśniało światło".
Odtąd Jeszua zaczął głosić: "Odwróćcie się od swych grzechów do Boga, bo bliskie jest Królestwo Niebios".
Przechodząc koło jeziora Kinneret, ujrzał Jeszua dwóch braci, którzy byli rybakami - Szim'ona, znanego jako Kefa, i jego brata Andrzeja, jak zanurzali sieć do jeziora. Powiedział im Jeszua: "Chodźcie za mną, a uczynię was rybakami ludzi!". Od razu zostawili sieci i poszli z Nim. Potem ujrzał innych dwóch braci - Ja'akowa Ben-Zawdaja i jego brata Jochanana - w łodzi razem z ich ojcem Zawdajem, naprawiających sieci. I zawołał ich. Od razu zostawili łódź i ojca i poszli z Jeszuą.
Jeszua chodził po całym Galil, nauczając w ich synagogach, głosząc Dobrą Nowinę o Królestwie i uzdrawiając ludzi z wszelkiego rodzaju chorób i niedomagań.

(Mt 1,18-24)

12. Zob. 14,3nn.

13. K'far-Nachum (Kafarnaum; nazwa hebrajska oznacza "wioska Nahuma") leżało na północno-zachodnim brzegu Jeziora Kinneret (Morze Galilejskie; zob. w. 18K) i było terenem znacznej działalności Jeszui opisanej w Nowym Testamencie. Dziś stanowi obszar parku archeologicznego (pod opieką Kościoła rzymskokatolickiego) i jest obowiązkowym przystankiem dla chrześcijańskich wycieczek po Izraelu. Ośmiokątna budowla bizantyjska z V wieku, stojąca wśród znacznie starszych ruin, ma podobno oznaczać dawne miejsce zamieszkania Kefy (8,14); a jeśli tak, to starsze pozostałości mogą stanowić część budynku zebrań pierwszej żydowskiej wspólnoty mesjanicznej. Mury synagogi z IV wieku stoją do dziś.

15. Księga Izajasza 8,23-9,1 (9,1-2). Zob. Łk 1,79K.

18. Jezioro Kinneret to nazwa używana w Izraelu na określenie zbiornika słodkowodnego utworzonego przez rzekę Jarden (Jordan) w Galil (Galilei). Nazywa się je tak, bo kształtem przypomina harfę (kinnor to w starożytnej hebrajszczyźnie "harfa"). W przekładach pojawia się zwykle nazwa Jezioro (lub Morze) Galilejskie; w J 6,1 i 21,1 grecki tekst używa nazwy Morze Tyberiadzkie.

Kefa to imię nadane przez Jeszuę Szim'onowi Bar-Jochananowi (J 1,42zK); oznacza ono po aramejsku "skała, kamień". Greckie słowo oznaczające "kamień" to petros, tłumaczone na polski jako Piotr. Od czasu do czasu tekst grecki zamiast tłumaczyć Kefa jako Petros podaje postać Kephas, co pojawia się w tłumaczeniach polskich jako Kefas.

21. Ja'akow Ben-Zawdaj i Jochanan - w przekładach zazwyczaj jako Jakub syn Zebedeusza i Jan. Angielska postać hebrajskiego imienia Ja'akow - James - wzięła się stąd, że jego grecka transliteracja, Iacobou, przybrała po łacinie postać Iacobus, a potem Jacomus, od której pochodzi angielski James. To zgoła nieżydowsko brzmiące imię ma zatem jak najbardziej żydowskie korzenie, podobnie jak to widzieliśmy wcześniej w wypadku imienia Jan (3,1K).

23. Dobra Nowina to używana w NTPŻ postać greckiego euangelion, od którego pochodzi polskie słowo "ewangelia".

------------------------------------ Galil goim - Galilea pogan (narodów)
Ja'akow Ben-Zawdaj - Jakub syn Zebedeusza
Jarden - Jordan
Jochanan - Jan, Joanan
Kefa - Kefas, Piotr
K'far-Nachum - Kafarnaum
Kinneret, jezioro - Morze (Jezioro) Galilejskie, jezioro Genezaret
Naceret - Nazaret
Zawdaj - Zebedeusz
Z'wulun - Zebulon, Zabulon