Problem autorstwa Listu do Hebrajczyków

Przeprowadzone rozumowania można zatem streścić w następują­cych słowach, które równocześnie ukazują Łukasza jako autora Listu do Hebrajczyków, napisanego w imieniu Pawła Apostoła:

Dzieje Apostolskie ukazująnam bardzo wyraźnie, że Łukasz prze­konany jest o odpowiedzialności Pawła za zabicie Szczepana. Świado­mość tej odpowiedzialności nie przejawia się natomiast w Listach Pawłowych, co nie oznacza, że przekonanie Łukaszowe nie miało pokrycia w rzeczywistości. Łukasz jako przyjaciel św. Pawła mógł dobrze wie­dzieć, co go nurtowało, chociaż nie dawał on o tym znać w swej kore­spondencji. Paweł odpowiedzialny za śmierć Szczepana jest także od­powiedzialny za jego niedokończone słowo, to słowo, które Łukasz przekazuje nam w swojej redakcji w siódmym rozdziale Dziejów Apostolskich. To niedopowiedziane, przerwane słowo wymaga podjęcia i uzupełnienia. List do Hebrajczyków jest właśnie podjęciem i uzupełnieniem słowa, którego Szczepan nie mógł dokończyć, ale - jak stwierdzono w tym właśnie Liście - sprawiedliwy mówi nawet i po śmierci (11,4). Stwierdzenie to, odnoszące siew Liście do sprawiedliwego Abla, można odnieść również do Szczepana. Odpowiedzialny za jego śmierć Paweł nie podjął tego słowa. Uczynił to więc w jego imieniu uczeń i przyjaciel, św Łukasz.

---

Przypisy:

[1] Por. Euzebiusz z Cezarei, Historia Ecclesiastica 6, 14, 2-4.
[2] Por. tamże, ss. 6, 24, 11-14.
[3] Problem autorstwa Listu do Hebrajczyków i etapy egzegezy katolickiej w dobie współczesnej. Studia Theologica Varsviensia 6 (1958)2, ss. 201-233; Problem autor­stwa Listu do Hebrajczyków i etapy egzegezy katolickiej w dobie współczesnej (zmia­na stanowiska). StudiaTheologica Varsaviensia 7 (1969) 1, ss. 3-33.
[4] Por. C. Spicq, L'Epitre aux Hebreux (Etudes Bibliques), Paris 1952, 1, ss. 211-217.
[5] Por. S. Łach, List do Hebrajczyków, Poznań 1959, s. 57n.
[6] Por. H. W. Montefiore, A Commentary on the Epistle to the Hebrews (Black's New Testament Commentaries) London 1969, s. 9n.
[7] Por. tamże.
[8] Por. tamże, s 2.
[9] Por. A. Vanhoye, La structure litteraire de l'Epitre aux Hebreux (Studia Neo-Testamentica 1) Desclee 1963, passim; szczególnie: s. 59
[10] Por. T. Jelonek, Typologia Mojżesz - Chrystus w dziejach św. Łukasza, Analecta Cracoviensia 8(1976),ss. 111-123.
[11] Por. E. Dąbrowski, Język pierwotny Listu do Hebrajczyków, Ateneum Kapłańskie 51 (1949), ss. 34-44.