Eklezjologia wczesnochrześcijańska

Eklezjologia, czyli systematyczna nauka o Kościele, istniała przynajmniej w śladowych formach od samego początku.

Początkowo duża część biskupów była zadowolona z polityki cesarzy wobec Kościoła. Jednak w przeciągu kilkudziesięciu lat ten nastrój się zmienił. Owszem, biskupi byli lojalnymi obywatelami, wywiązywali się ze swoich obowiązków, ale dostrzegali niebezpieczeństwo zbyt daleko idącego się angażowania władcy w wewnętrzne sprawy Kościoła, a zwłaszcza w teologię. Coraz bardziej dostrzegali konieczność postawienia granicy dla ingerencji władzy świeckiej w życie Kościoła. Niebezpieczeństwo z tego wynikające było szczególnie widoczne wtedy, gdy wybuchały herezje. Często zdarzało się, że herezjarchowie szukali wsparcia na dworze cesarskim i gdy je znaleźli było bardzo trudno ich z Kościoła usunąć. Zdarzały się również sytuacje kiedy to władcy dla swoich własnych celów popierali spory w Kościele, ingerowali w sprawy personalne, wpływając na wybór biskupów. Takich niebezpieczeństw było więcej.

W tej sytuacji co światlejsi biskupi zaczęli ustalać granice miedzy władzą świecką a duchowną. Jedną z najbardziej znaczących w tym względzie postaci stał się św. Ambroży, biskup Mediolanu (+ 397 r.). Jest on autorem słynnych zasad, ustalających sposób współpracy biskupa z władzą świecką. Mówił on: „Cesarz jest w państwie, a biskup w Kościele”. Innymi słowy: cesarz odpowiada za sprawy świeckie, ale za wewnątrzkościelne, w tym doktrynalne, odpowiada biskup. Druga słynna zasada św. Ambrożego przypominała, że chrześcijański władca jest jednym z wiernych i obowiązują go – o ile chce być w Kościele – takie same prawa, jak każdego chrześcijanina. W praktyce oznaczało to, że w swoim sposobie sprawowania władzy cesarz winien się kierować zasadami moralności chrześcijańskiej. Te zasady powoli zaczęły obowiązywać, zwłaszcza w Kościele łacińskim. Sprzyjała temu sytuacja w tym rejonie Cesarstwa, ale również osłabienie władzy cesarza. W efekcie Kościół zyskał autonomię, a dzięki temu, że władcy coraz częściej byli chrześcijanami, zaznaczył się znaczący wpływ nauki i moralności chrześcijańskiej na prawo państwowe. To były podwaliny cywilizacji chrześcijańskiej, jaka rozwinęła się w Europie.  

Polecana lektura

  • Crouzel H., Orygenes, tłum. J. Margański, Bydgoszcz 1996.
  • Daniélou J., Kościół, w: J. Daniélou, Teologia judeochrześcijańska, Kraków 2002,316-336.
  • Dołganiszewska E., Ecclesia Mater wierzących w pismach Cypriana, biskupa Kartaginy,
  • „Wrocławski Przegląd Teologiczny”, 13(2005) nr 1,7-18.
  • Drączkowski F., Kościół – agape według Klemensa Aleksandryjskiego, Lublin 1983.
  • Kelly J. N. D., Początki doktryny chrześcijańskiej, tłum. J. Mrukówna, Warszawa 1988.
  • Kaczmarek T., „Ecclesia sponsa Christi” w nauczaniu św. Cypriana, Studia Antiquitatis Christianae 17(2004), s. 103 – 110.
  • Żurek A., Chrystianizacja prawa po „edykcie mediolańskim”, „Vox Patrum”, 34(2014), t.  61,73-88.
 

[1] Św. Ignacy Antiocheński, Do Kościoła w Efezie  5,1.

[2] Por. J. N. D. Kelly, Początki doktryny chrześcijańskiej, Warszawa 1988, 146.

[3] Hermas, Pasterz, Widzenie 3, tłum. A. Świderkówna.

[4] Por. tamże.

[5] Szerzej zob. F. Drączkowski, Kościół – agape według Klemensa Aleksandryjskiego, Lublin 1983, 121 – 125.

[6] Klemens Al., Kobierce VI 107,2, tłum. J. Niemirska - Pliszczyńska.

[7] Tamże.

[8] Szerzej zob. H. Crouzel, Orygenes, tłum. J. Margański, Bydgoszcz 1996,275 – 296.

[9] Św. Cyprian, Listy 73,21.

[10] Św. Cyprian, O jedności Kościoła 6.

[11] Św. Cyprian, O jedności Kościoła 5.

[12] Św. Cyprian, O jedności Kościoła 5.

[13] Jan Paweł II, List apostolski „Augustinum Hipponensem” 3.

[14] Św. Augustyn, Wprowadzenie do Psalmów 127,3.

[15] Por. Mt 13,24-30.

[16] Św. Augustyn, Mowy 267,4.

[17] Św. Augustyn, Listy 185,11,50.

[18] Św. Augustyn, O chrzest 3,26.

«« | « | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | » | »»

aktualna ocena |   |
głosujących |   |
Pobieranie.. Ocena | bardzo słabe | słabe | średnie | dobre | super |

Wiara_wesprzyj_750x300_2019.jpg

Reklama

Reklama

Reklama