Kapłaństwo w ekonomii zbawienia Starego Testamentu - Pięcioksiąg

Teksty Pięcioksięgu pokazują, że początkowo funkcje kapłańskie były spełniane przez patriarchów, którzy składali Bogu ofiary w imieniu powierzonych sobie ludzi, np.: Noe (Rdz 8,20), Abraham (Rdz 12,7-8), Izaak (Rdz 26,25), Jakub (Rdz 33,20). Po raz pierwszy o budowie ołtarza oraz złożeniu na nim ofiary mówi Księga Rodzaju w opowiadaniu o potopie, kiedy po zakończeniu tego kataklizmu Noe ofiarował Bogu całopalenie: „Potem Noe zbudował ołtarz dla PANA i złożył na nim całopalną ofiarę z czystych zwierząt i z istot latających” (Rdz 8,20). Całopalna ofiara (hebr. ‘ōlā(h)) Noego stanowiła wyraz wdzięczności patriarchy dla Boga za ocalenie z wód potopu, symbolizując jednocześnie postawę całkowitego zawierzenia się Bożej opiece („całkowite spalenie”). Sprawowany przez Noego ofiarniczy rytuał pozwala mieć nadzieję, że mimo ludzkiej niedoskonałości Bóg będzie patrzył na człowieka oczami miłosiernego ojca. Księga Rodzaju ukazując tajemniczą postać Melchizedeka wspomina o sprawowaniu przez niego funkcji kapłańskich: „Melchizedek natomiast, król Szalemu, przyniósł chleb i wino. Był on kapłanem Boga Najwyższego. Pobłogosławił on Abrama i powiedział: «Błogosławiony niech będzie Abram przez Boga Najwyższego, który stworzył niebo i ziemię” (Rdz 14,18-19). Melchizedek jako król Szalemu (Jerozolima) oraz kapłan Boga Najwyższego jest uważany przez chrześcijańską tradycję za typ kapłaństwa Chrystusa. Stąd też autor Listu do Hebrajczyków mówiąc o kapłaństwie Jezusa Chrystusa przywołuje postać Melchizedeka, tajemniczego króla i kapłana, w którego osobie dostrzega zapowiedź doskonałego kapłaństwa Syna Bożego (Hbr 5,6.10; 6,20; 7,1-28), stwierdzając, że Jezus Chrystus został ustanowiony „Kapłanem na wieki na wzór Melchizedeka” (Hbr 5,6).