Słowo Krzyża

Słowo krzyża stało się dla Edyty także obiektem poszukiwań nauko­wych^[7]. W sporze pomiędzy Tomaszem z Akwinu a Janem Dunsem Szkotem dotyczącym motywów wcielenia (a co za tym idzie: także motywów odku­pienia przez mękę, śmierć i zmartwychwstanie), poglądy Stein zbliżone są do tez Akwinaty. Tomasz uważał, że wcielenie Chrystusa było konieczne jedynie względnie, gdyż Bóg mógł zbawić człowieka w inny sposób; głównym mo­tywem wcielenia było pragnienie wybawienia ludzi z grzechu. Odmiennego zdania był Duns Szkot; według niego, Chrystus dokonałby dzieła odkupienia nawet wtedy, gdyby człowiek nie popełnił grzechu, gdyż Bóg-człowiek jest ukoronowaniem dzieła stworzenia.

Idąc tym torem, Edyta przyjmuje, że działanie Boga motywowane jest miłością do człowieka, zgodnie z zapisem Listu do Rzymian: „Bóg zaś okazu­je nam swoją miłość właśnie przez to, że Chrystus umarł za nas, gdyśmy byli jeszcze grzesznikami" (Rz 5,5). Bóg dokonuje odkupienia ze względu na swą miłość do ludzi. Jednak odkupienie w taki sposób, w jaki zostało dokonane, to znaczy przez mękę i śmierć, nie było konieczne. Bóg mógł wybrać inny środek odkupienia. A ponieważ wybrał krzyż, to ze względu na doskonałość dzieła, które zamierzył - aby jak najpełniej zbliżyć się do ludzi pogrążonych w cierpieniu. Dlatego właśnie nawiązując do Pawłowego cytatu o słowie krzyża, Edyta pisze: „Jego śmierć krzyżowa stanowi w niezgłębionej mądro­ści Bożej środek odkupienia".

Teresa Benedykta doświadczyła osobiście, że krzyż stanowi zgorsze­nie i głupotę dla tych, którzy nie przyjęli dzieła Chrystusa. W kwietniu 1933 roku, a więc w roku objęcia władzy przez Hitlera, jeszcze jako oso­ba świecka, w drodze do Beuron zatrzymała się w Kolonii, gdzie wzięła udział w Godzinie Świętej przed pierwszym piątkiem miesiąca w kościele przy Karmelu. Tak wspomina ten moment: „Kapłan (wikariusz katedralny ks. Wüsten, jak się później dowiedziałam) głosił kazanie [...]. Mówił pięk­nie i porywająco, ale mnie nurtowało coś innego głębiej aniżeli jego słowa. Rozmawiałam ze Zbawicielem i powiedziałam Mu, że wiem, iż teraz Jego Krzyż został położony na naród żydowski. Większość tego nie rozumie, ale ci, co rozumieją, powinni być gotowi w imieniu wszystkich wziąć go na siebie. Ja chciałam to uczynić. On powinien mi tylko pokazać - jak. Gdy nabożeństwo dobiegło końca, miałam wewnętrzną pewność, że zostałam wysłuchana. Ale na czym miałoby polegać dźwiganie krzyża, tego jeszcze nie wiedziałam"^[8].

Na wzór Chrystusa przyjmującego śmierć krzyżową, Edyta Stein od­dała życie - jak sama mówiła - „za swój naród"^[9].

----------------------------

[7] J. Machnacz zauważa: „W twórczości filozoficznej Edyty Stein należy wymienić trzy okresy: fenomenologiczny, spotkania z filozofią arystotelesowsko-tomistyczną oraz okres tzw. «filozofii chrześcijańskiej». Co należy powiedzieć o tych okresach twórczości? Jak przedstawia się ich ocena? Opinie są jednoznaczne. Ostatni okres twórczości filozoficznej Stein jest najsłab­szy, właściwie nie można go nazywać filozoficznym, gdyż w tym czasie Stein świadomie miesza prawdy nauki z prawdami wiary. Nauka nie jest dla niej teorią, lecz żywą, działającą i skutecz­ną prawdą. Krzyż Jezusa Chrystusa, będący zgorszeniem dla Żydów i głupstwem dla Greków, jest dla niej umiłowaniem mądrości, jedynie prawdziwą filozofią. Próba «pogodzenia» filozofii starożytno-średniowiecznej z filozofią nowożytną jest ze wszech miar interesująca. Stein podjęła ją z nadzieją przybliżenia współczesnemu czytelnikowi - w nowej, fenomenologicznej szacie ję­zykowej - myślenia arystotelesowsko-tomistycznego"; Misja Edyty Stein dla współczesnego czło­wieka, W drodze 12 (1998) 104.
[8] S. MUSIAŁ, Tajemnica Edyty Stein, 86.
[9] „La «scienza della croce» di Teresa Benedetta non e semplice teoria ma verita vivente, e partecipazione reale nell'efficacia che scaturisce della croce. Come tutti i santi, ella ci mostra che chi si compromette con Dio puó realmente comprenderlo"; http://www.stein.karmel.pl/sympozja/teresianum/simposioS.html.