Mędrcem pięknie być

Tak jest często, gdy czytam Koheleta. Najpierw jego myśl zda się błądzić daleko od mojego doświadczenia. Wydaje się obca, jakby wyjęta z innego świata. Nie rozumiem. Myślę, że przesadza, że nie ma racji. Że niepotrzebnie gmatwa myśl. Dopiero po chwili, gdy czytam raz drugi i trzeci, przychodzi – przynajmniej częściowe –  zrozumienie. Odkrywam wtedy, że jego problemy tak często bywają moimi. Zna życie. Prawdziwy mędrzec.

Lepszy jest koniec mowy niż jej początek,
lepszy jest umysł cierpliwy niż pyszny.

Zgadzam się z tym jego spostrzeżeniem. Zgadzają się też zresztą chyba wszyscy słuchający długich wystąpień, których doniosłość rozumie tylko sam mówca. Koniec takiej mowy to zawsze jej najcenniejszy moment. Ale i z drugą myślą Koheleta trudno się nie zgodzić. Pyszny głównie się nadyma. Obraża się, że inni nie rozumieją jego wielkości. Gdy ma władzę, szuka poklasku możnych, a podwładnych traktuje jak pionki na szachownicy. Człowiek cierpliwy wie, że rzeczy wielkie wymagają mozolnej pracy. Tłumaczenia, motywowania i powtarzania po wielokroć wszystkiego od początku. Ale tak właśnie postępuje mędrzec.

Mądrą radę odnajduję i w kolejnej myśli Koheleta:

Nie bądź pochopny w duchu do gniewu,
bo gniew przebywa w piersi głupców.

Gniew odbiera rozum. I trochę mało mają go chyba też ci, którzy narzekają na współczesność, gloryfikując dawne czasy. Kohelet radzi:

Nie mów: «Jak się to dzieje,
że dawne dni były lepsze niż obecne?» -
Bo nieroztropnie o to się pytasz.

Nieroztropnie? Dawniej nie było lepiej?