8. Troskliwy Ogrodnik

Gdy Jezus w kolejnej alegorii mówi: Ja jestem krzewem winnym! (15,1), to Jego troska o Winnicę i utożsamienie się z Nią również uprawnia nas do wniosków dalej idących. "Spodobało się Bogu w swej dobroci i mądrości objawić samego siebie i ukazać tajemnicę swej woli, dzięki której przez Chrystusa, Słowo, które stało się ciałem, mają dostęp do Ojca w Duchu Świętym i stają się współuczestnikami Bożej natury" (KO 2). Trwanie więc w prawdziwej wspólnocie ze Słowem jest zalążkiem i zaproszeniem do życia w królestwie Bożym.

Czytaj!
J 15, 1-11

Ja jestem prawdziwym krzewem winnym, a Ojciec mój jest tym, który [go] uprawia. Każdą latorośl, która nie przynosi we Mnie owocu, odcina, a każdą, która przynosi owoc, oczyszcza, aby przynosiła owoc obfitszy. Wy już jesteście czyści dzięki słowu, które wypowiedziałem do was. Trwajcie we Mnie, a Ja w was [będę trwał]. Podobnie jak latorośl nie może przynosić owocu sama z siebie – jeśli nie trwa w winnym krzewie – tak samo i wy, jeżeli we Mnie trwać nie będziecie. Ja jestem krzewem winnym, wy – latoroślami. Kto trwa we Mnie, a Ja w nim, ten przynosi owoc obfity, ponieważ beze Mnie nic nie możecie uczynić. Ten, kto we Mnie nie trwa, zostanie wyrzucony jak winna latorośl i uschnie. Potem ją zbierają i wrzucają w ogień, i płonie. Jeżeli we Mnie trwać będziecie, a słowa moje w was, to proście, o cokolwiek chcecie, a to wam się spełni! Ojciec mój przez to dozna chwały, że owoc obfity przyniesiecie i staniecie się moimi uczniami. Jak Mnie umiłował Ojciec, tak i Ja was umiłowałem. Trwajcie w miłości mojej! Jeśli będziecie zachowywać moje przykazania, będziecie trwać w miłości mojej, tak jak Ja zachowałem przykazania Ojca mego i trwam w Jego miłości. To wam powiedziałem, aby radość moja w was była i aby radość wasza była pełna.

Rozważ!

Kolejna Janowa alegoria pozwala spojrzeć na Boga jako "Troskliwego Ogrodnika". Winnica Pańska jest Jego szczególną własnością. Podstawowym zaś "narzędziem" uprawy – twardej i skalistej ziemi winnicznej – jest Słowo: "Wy już jesteście czyści dzięki słowu, które wypowiedziałem do was” (15,3). Słowo spełnia tutaj szczególną rolę oczyszczającą, odradzającą i utrwalającą (15,3.7). Tak jak życiodajny sok dociera do wszystkich gałązek winnego krzewu, tak słowo powinno docierać do wszystkich zakamarków pamięci, intelektu i woli każdego z członków wspólnoty. Słowo Boże we wspólnocie Kościoła powinno zatem spełniać nie tylko rolę pouczenia, ale także napomnienia ("karczowanie i przycinanie") i odnowienia wszystkich jego życiodajnych funkcji ("trwanie i owocowanie"). Taką funkcję przypisuje Słowu autor Listu do Hebrajczyków (4,12-13).
Alegoria o winnym krzewie jest częścią wielkiej mowy pożegnalnej Jezusa (J 13-17). Dzieli się ona na dwie części, obydwie otwiera podobny zwrot: "Ja jestem (...) krzewem winnym (...)" (15,1.5).
Pierwsza część jest zachętą do nawiązania szczególnych więzi z Prawdziwym Krzewem Winnym – Chrystusem, do "trwania" (gr. menein) w Nim. Wymowny jest tutaj rozwój i stopniowanie tej zachęty w całej Ewangelii. Najpierw w 1,39 pierwsi uczniowie poszli za Jezusem i "pozostali u Niego". Później w mowie o światłości świata wyjaśni im, że "kto idzie za Mną, nie będzie chodził w ciemności..." (8,12), ale w mowie eucharystycznej i w omawianej alegorii zapewni już wprost, że "kto spożywa moje Ciało i pije moją Krew, trwa we Mnie, a Ja w nim" (6,56) oraz "kto trwa we Mnie, a Ja w nim, ten przynosi owoc obfity" (15,5).
Druga część jest zachętą do "trwania w miłości" (15,9). Zachowywanie "nowego przykazania" (por. Mt 25,31-40; J 13,34; 1 Kor 13,1; 1 J 2,8-11) jest przejawem dojrzałości, dzięki której "owoc obfity przyniesiecie i staniecie się moimi [dla Mnie] uczniami" (15,8).
Gorąca zachęta do "trwania w Krzewie Winnym" jest wołaniem o miłość! Miłość jest bowiem siłą umożliwiająca przepływ wszystkich życiodajnych soków. Miłość jest podstawowym prawem wspólnoty chrześcijańskiej – Kościoła. Pierwotny obraz i podobieństwo Boże (Rdz 1,26) "odradza się" w człowieku poprzez miłość: "Jeśli będziecie zachowywać moje przykazania, będziecie trwać w miłości mojej, tak jak Ja zachowałem przykazania Ojca mego i trwam w Jego miłości" (15,10).