ODKRYCIA Williama Flindersa PETRIE

Nazywany jest ojcem współczesnej archeologii. Był egiptologiem - większość jego prac dotyczyła Egiptu. Był odpowiedzialny za odkrycia prawie 3000 grobów w Nagada, na północ od Teb. Znaleziska z tego terenu – głównie ceramika – posłużyły mu do opracowania systemu względnego datowania wykopalisk.

Badania w Palestynie, to w kontekście całości życia jedynie epizod – ale dla archeologii Ziemi Świętej bardzo istotny. Pierwsza wyprawa, to badania, które rozpoczął w 1890 r. w Tel el-Hasi, kontynuowane później przez Fredericka J. Blissa. Ona też najwięcej wniosła – po raz pierwszy zastosowano wówczas metodę, nazwaną później datowaniem sekwencyjnym, metodę, które pozwoliła względnie określić wiek znalezisk. Ponadto właśnie Petrie wniósł koncepcję, że widywane pagórki (hebr. tel – wzgórze), stanowią rodzaj „grobowców” miast – przez tysiąclecia budowanych jedno na drugim.
Drugi okres badań w Palestynie, to badania terenów granicznych między Egiptem i Kanaanem – z tego okresu pochodzą odkrycia, takie jak Wadi Ghazzeh, Tell Jemmeh, Tel Far'a, Tell Ajjul oraz Sheikh Zowayd.


Datowanie sekwencyjne

System datowania względnego, który – obok innych – jest stosowany do dzisiaj. Pierwszy raz zastosowany w Tel el-Hesi, ostatecznie został sformuowany przez Petrie’go w latach 1899-1901. Polega na określaniu wieku wykopalisk na podstawie wyglądu znalezionej ceramiki. Biorąc pod uwagę jej cechy (kolor, kształt, itp.) Petrie określił 9 kategorii naczyń. Następnie opisał częstość znajdowania określonych form w 900 odkrytych wcześniej grobach, zawierających co najmniej pięć znalezisk. Pozwoliło mu to uszeregować grobowce od najwcześniejszych do najpóźniejszych. Ostatecznie stworzył 51 okresów, nadając im numery od 30 do 80 (29 pozycji pozostawił dla ewentualnych kultur wcześniejszych, które mogłyby jeszcze zostać odnalezione). W końcu – 51 okresów podzielił na trzy główne, które nazwał zależnie od miejsca, w którym dany tym naczynia pojawił się najwcześniej (Amra, Gerza).
Przed powstaniem klasyfikacji Petrie’go możliwe było datowanie tylko na podstawie miejsca znalezienia – im bardziej „na wierzchu” było znalezisko, tym było młodsze. System Petrie’go również umożliwiał jedynie względne określenie „starsze-młodsze”, ale pozwalał na porównanie czasu pochodzenia różnych znalezisk, z różnych miejsc.
Obecnie istnieją sposoby datowania bezwzględnego – metodą węgla C14. Okresy opisane przez Petrie’go to lata 3800-3080 przed Chr. Zanikły stosowane przez niego nazwy – mówi się o okresie predynastycznym, a jeśli używa się nazw pochodzących od stanowisk archeologicznych – to są to okresy Nagada I, II, III – co ma podkreślać, że stanowią one stadia rozwoju jednej kultury. Niemniej nadal datowanie na podstawie rodzaju znalezisk ceramicznych jest stosowane. Tablica chronologiczna dla okresu predynastycznego w Egipcie, zestawiająca datowanie bezwzględne, wg stanowisk archeologicznych i sekwencyjne znajduje się TUTAJ :.


Tel el-Hesi

Tel el-Hesi zlokalizowane jest 26 km na wschód-północny wschód od Gazy, 53 km na zachód od Hebronu i 11 km od starożytnego Lakisz. Frederick Bliss (kontynuator Petriego), zgodnie z jego teorią, stwierdził w tym miejscu kolejne, nakładające się na siebie miasta. (Określenia Blissa: Miasto IV, V i VI oznaczają, że po zniszczeniu Miasta IV w tym samym miejscu kolejni mieszkańcy budowali Miasto V, kolejni VI itd.). Prace ekspedycji archeologicznej z 1970 r. pozwoliły stwierdzić, że Miasto IV Blissa zostało zburzone i opuszczone w połowie 12 w. przed Chr., a Miasto VI, z którego pozostały masywne fortyfikacje, to wczesny 9 w. przed Chr.
W tym momencie widać korzyści, jakie wnosi metoda Petriego do dzisiaj. Budowniczy Miasta VI zrujnowali kompletnie pozostałości po Mieście V – na szczęście znaleziono duże ilości ceramiki z 10 w., różnej od tej znajdowanej w ramach budowli Miasta VI. Jednocześnie bardzo niewiele było ceramiki charakterystycznej dla kultury filistyńskiej w 11 w. przed Chr., co pozwoliło łącznie stwierdzić, że między Miastem IV a VI było jeszcze jedno, istniejące około 10 w. przed Chr. Kilka zdjęć Tel el-Hesi przed rozpoczęciem wykopalisk i znalezionej tam ceramiki można zobaczyć TUTAJ :. .
Jeśli spojrzeć na tablicę chronologiczną – to Miasto IV było zapewne zniszczone w czasie wejścia Jozuego do Kanaanu (Joz 10) (zobacz na MAPIE :.), owo „zgubione” Miasto V odpowiada czasom Dawida i Salomona, a wybudowane na nim Miasto VI, to już czasy królestwa Judzkiego, kiedy syn Salomona, Roboam „osiadł w Jerozolimie i wybudował umocnione twierdze w Judzie” (2 Krn 11, 5) przeciw Filistynom i Egipcjanom (zobacz na MAPIE :.).