Archeologia - datowanie

W odniesieniu do czasów biblijnych i bliższych ta metoda była tak nieprecyzyjna, że nie moż­na jej było stosować. W 1948 r. J. Libby, profesor Uniwer­sytetu w Chicago, wykorzystał promieniotwórczy węgiel C14 do określania wieku znalezisk. W każdym organizmie żywym istnieje równowaga między niepromieniotwór-czym węglem C12, a promieniotwórczym C14. Ten ostatni nieustannie ulega rozpadowi. Proces rozpadu ma miejsce nie tylko po śmierci organizmu, ale trwa również za jego życia, z tym że węgiel C14 uzupełniany jest wciąż przez promieniowanie kosmiczne. W przeciwieństwie do uranu izotop węgla C14 wchodzi w skład wszelkich organizmów żywych. Kiedy organizm umiera, równowaga między C12 a C14 przestaje istnieć. C14 ulega dalszemu rozpadowi, któ­rego końcowym produktem jest azot^[8].

Warunki atmosferyczne (temperatura, opady, wiatr, klimat) nie mają wpływu na czas trwania rozpadu. Po każ­dych 5700 latach C14 zmniejsza swoją masę o połowę (nie następuje całkowity rozpad). W związku z tym można po­brać niewielką próbkę materiału organicznego i ustalić jej wiek. Dokonuje się tego poprzez precyzyjny pomiar natę­żenia promieniowania C14.

Uwagi do metody. Niektóre substancje mogą być nara­żone na wypłukiwanie atomów węgla C14. Również kon­takt materiału z żywym organizmem może prowadzić do uzupełnienia ilości tego izotopu węgla. Wreszcie obecność innych źródeł promieniowania (np. złoża rudy uranu) czy promieniowanie kosmiczne są w stanie spowodować błąd w obliczeniach wieku wykopaliska.

Metoda palynologiczna jest stosowana w powiązaniu ze znajomością czasu wielkich kontynentalnych przemian klimatycznych. Opiera się ona na badaniu pyłków roślin. Każde wahanie klimatyczne pociągało za sobą zmianę sza­ty roślinnej na danym terenie, a co za tym idzie, zmieniał się także rodzaj pyłków kwiatowych. Pyłki te zachowa­ły się w każdej warstwie kulturowej. Zanikanie jednych, a pojawianie się innych wskazuje na zmianę szaty roślinnej i inny klimat.

Metoda dendrologiczna polega na datowaniu znale­zisk na podstawie obliczeń rocznego przyrostu słoi drzew. Jeden słój przyrostu odpowiada jednemu rokowi astrono­micznemu, a jego kształt, zabarwienie i grubość zależą od warunków klimatycznych danego kraju.

Metoda fluorowo-azotowa zajmuje się analizą che­miczną kości, występujących w różnych warstwach kul­turowych. Opiera się na tym, że każda kość pozostająca w ziemi, mając jako podstawowy swój składnik wapno, wchłania fosfor, azot, fluor, uran itp. Badając skład che­miczny odnalezionych kości można określić ich wiek, na podstawie ilości zawartych w niej wymienionych pier­wiastków.

-------------------------------

[8] Czas połowicznego rozpadu izotopu C14 wynosi 5700 lat (+/- 30 lat).