Wiara w pismach prorockich

Moment kryzysu jest szansą na oczyszczenie wiary.

Jest właśnie niezwykłe, że w momencie kryzysowym ta wiara się oczyszcza i Bóg objawia się w niezwykle intensywny sposób. To właśnie w niewoli prorocy nauczają szczególnie intensywnie chodzi o Ezechiela i Deutero-Izajasza. Prorocy głoszą potęgę Boga (Ez 37,14), który jest Panem dziejów (Iz 41,1-7), skałą dla swojego ludu (Iz 44,8). Wtedy też rozbłyska z całą mocą nowa oryginalna myśl: "Prócz Jahwe nie ma żadnego Boga" (Iz 44,6n; 43,8-12).

Jest to kamień milowy w pojmowaniu rzeczywistości nadprzyrodzonej w starożytnym Izraelu. Izraelici bowiem długie wieki żyli w świecie, w którym każdy niemal lud czy plemię miało swoich bogów. Choć Izrael zachowuje przekonanie o zupełnej wyjątkowości swojego Boga - Jahwe, to jednak ciągle jest to Bóg działający pośród innych bożków. Jednak prorocy okresu wygnania przynoszą myśl, że inne bożki w ogóle nie istnieją. Istnieje tylko Jahwe. Prorok Jeremiasz, który zapowiada kompletną ruinę Judy i Jerozolimy, zauważa, że "bogowie pogańscy w ogóle nie są bogami" (Jer 2,11).

Gdy zaś niewola trwała jeszcze w całej pełni i bożki pogańskie zdawały się triumfować, a Izraelici ulegali silnej pokusie oddawania im czci Bóg objawia przez Deutero-Izajasza, że tylko On istnieje, innych bogów nie ma[6]: "Ja, Pan, tylko Ja istnieję i poza Mną nie ma żadnego zbawcy. To Ja zapowiedziałem, wyzwoliłem i obwieściłem, a nie ktoś obcy wśród was. Wy jesteście świadkami moimi - wyrocznia Pana - że Ja jestem Bogiem, owszem, od wieczności Nim jestem. I nikt się nie wymknie z mej ręki. Któż może zmienić to, co Ja zdziałam?» (Iz 43,11-12).

Tę samą myśl wyrazi w pięknych słowach psalmista: "Ich bożki to srebro i złoto, robota rąk ludzkich. Mają usta, ale nie mówią; oczy mają, ale nie widzą. Mają uszy, ale nie słyszą; nozdrza mają, ale nie czują zapachu. Mają ręce, lecz nie dotykają; nogi mają, ale nie chodzą; gardłem swoim nie wydają głosu. Do nich są podobni ci, którzy je robią, i każdy, który im ufa. Dom Izraela pokłada ufność w Panu, On ich pomocą i tarczą" (Ps 115,4-9). Tak więc prorocy wygania w szczególnych okolicznościach i w szczególny sposób wzywają lud do wiary, czyli powierzeniu się Bogu i Jego słowu, do życia według Bożej woli (por. Iz 40,31; 49,23).