Libretto na zakończenie

Coś zgoła odwrotnego zrobił prorok, którego orędzia stanowią drugą część Księgi Izajasza. Zamiast na początku, swoje libretto umieścił w jego zakończeniu. Nie można mieć o to do niego pretensji, bo przecież żył całe dziesiątki stuleci wcześniej, niż wymyślono operę. Ale jeśli przywołujemy operę, to dlatego, że żyjemy w czasach, gdy streszczenie i literacki bryk zbyt często zastępują nam solidną lekturę. Libretto wprowadzało, bryk stanowi wielce niedoskonałą protezę. Po libretcie słuchacz oddawał się smakom każdego szczegółu rozwinięcia, po bryku pojawia się niby-‑zrozumienie, ale jest ono powierzchowne, byle jakie, a najczęściej nijakie.

Bezimienny prorok, którego orędzia stanowią drugą część Księgi Izajasza, żyjąc w niewoli, wieścił kres niewoli babilońskiej. Był starotestamentalnym romantykiem, działającym w VI w. przed Chr., widzącym koniec wygnania, które wyobrażał sobie na wzór nowego wyjścia. Z jednej strony było ono podobne do cudownego opuszczenia Egiptu pod wodzą Mojżesza, a z drugiej miało je jakoś przewyższać. Opowiadał o nim, rozpościerając prorockie wizje. Bibliści nazwali je księgą pocieszenia. A na końcu, nie na początku, umieścił owe libretto. Tak dalece odszedł od realizmu, że nie mówił o wędrówce. Obrazował, odwołując się do uczty. Może działa się ona w ziemi wygnania przed podróżą, a może już w ojczyźnie. Dla niego nie było to ważne. Dla niego ważne było to, że na tę ucztę zaproszony był każdy.

Ta uczta po prostu przekracza wymiar doczesności. I w istocie jest ona ucztą czasów mesjańskich, ostatecznych. Na tej uczcie fizycznie spragnieni i głodni są symbolem spełnienia duchowych tęsknot. Jego pragnienia, obecne w tęsknocie pokoleń – przeszłych i przyszłych, spełniło w czasach nowotestamentalnych wezwanie Pana Jezusa: „Przyjdźcie do Mnie wszyscy, którzy utrudzeni i obciążeni jesteście, a Ja was pokrzepię”.