Dzieje Izraela

Życie i działalność św. Pawła

Szaweł urodził się około 5 r. (niektórzy uważają, że ok. 10 r.) w Tarsie, stolicy Cylicji w Azji Mniejszej. Pochodził z pokolenia Beniamina, a po rodzicach odziedziczył obywatelstwo rzymskie. Na przynależność do dwóch cywilizacji wskazują jego dwa imiona: żydowskie – Saul (Szaweł) i greckie – Paulos (Paweł). Jak napisał Łukasz w Dziejach Apostolskich, tego drugiego imienia Paweł zaczął używać na Cyprze, podczas pierwszej wyprawy misyjnej, kiedy spotkał się z prokonsulem Pawłem Sergiuszem i nawrócił go.
Młody Paweł studiował w Jerozolimie u jednego z największych ówczesnych rabinów, Gamaliela I. Jako żarliwy faryzeusz służył Bogu, dokładnie zachowując Prawo. Będąc teologiem, dobrze zdawał sobie sprawę z tego, że nauczanie apostołów może zagrozić podstawom judaizmu, dlatego stał się gorliwym prześladowcą chrześcijan.
Około 36 r., po otrzymaniu od arcykapłana listów do synagog w Damaszku, Paweł udał się tam, aby uwięzić i sprowadzić do Jerozolimy wyznawców Chrystusa. Wtedy miało miejsce wydarzenie, które zdecydowało o całym jego dalszym życiu: z prześladowcy stał się gorliwym apostołem drogi, którą wcześniej zwalczał.
Po nawróceniu Paweł udał się na pewien czas do Arabii. Kiedy powrócił do Damaszku, zaniepokojeni jego przemianą Żydzi, postanowili go zgładzić. Dzięki pomocy braci udało mu się jednak uniknąć zasadzki i zbiec do Jerozolimy. Tam Barnaba, lewita z Cypru, cieszący się wielkim autorytetem w gminie jerozolimskiej, zaprowadził go do apostołów. Paweł mówił im o swoim posłannictwie i sposobie urzeczywistniania go, ale nieufni uczniowie odesłali go do Tarsu. Dopiero po kilku latach odnalazł go tam Barnaba i sprowadził do Kościoła w Antiochii, który odtąd stał się macierzystą wspólnotą przyszłego Apostoła Narodów.
Około 45 r., razem z Barnabą oraz Janem Markiem (późniejszym towarzyszem św. Piotra, ewangelistą), został wysłany przez gminę antiocheńską w pierwszą podróż misyjną.

Obejmowała ona teren Azji Mniejszej, gdzie powstało w tym czasie wiele wspólnot chrześcijańskich. Paweł udawał się najpierw do synagog, uważając, że na mocy wierności Boga Ewangelia powinna być głoszona najpierw Żydom. Gdy jednak odrzucali oni Dobrą Nowinę, kierował się do pogan. Zasadę tę stosował przez całe życie. Kiedy powstał spór o konieczność zachowywania przepisów Prawa przez nawracanych na chrześcijaństwo pogan (poganochrześcijanie), Paweł, świadom, że swoją misję może wypełnić tylko w jedności z apostołami, udał się ponownie do Jerozolimy, by go rozstrzygnąć. Sobór Jerozolimski (49-50 r.) zaaprobował działalność i poglądy Pawła, co otworzyło drogę do chrystianizacji wszystkich mieszkańców świata starożytnego, niezależnie od narodowości i religii.
Druga (50-53)

i trzecia (53-58) wyprawa misyjna Pawła

zaowocowały umocnieniem Kościołów w Azji Mniejszej, powstaniem kilku następnych wspólnot oraz założeniem pierwszych gmin chrześcijańskich w Europie (Grecja).
Wiosną, po powrocie z trzeciej podróży i zawiezieniu darów dla głodującego Kościoła jerozolimskiego zebranych w Europie, Paweł został aresztowany (58 r.), przewieziony do Cezarei i wtrącony do więzienia przez namiestnika Feliksa. Kiedy dwa lata później namiestnikiem został Festus, Paweł jako obywatel rzymski domagał się, by jego sprawa została rozpatrzona przed cezarem. Jesienią 60 r. eskortowany przez żołnierza wyruszył do Rzymu. Złe warunki pogodowe sprawiły, że okręt rozbił się (rozbitkowie znaleźli się na Malcie), co przedłużyło podróż Pawła.
Po dotarciu do Rzymu trzy lata czekał na wyrok w swojej sprawie, przebywając w wynajętym przez siebie mieszkaniu razem z pilnującym go żołnierzem. Prowadził w tym czasie ożywioną działalność apostolską.

W 63 r., po procesie uniewinniającym go, Paweł udał się prawdopodobnie do Hiszpanii (podróż ta jest kwestionowana przez niektórych egzegetów, choć wzmiankę o zamiarach Pawła można znaleźć w Liście do Rzymian, potem do Efezu, na Kretę i do Macedonii. Ok. 67 r. ponownie aresztowano go i uwięziono w Rzymie. W tym samym roku został ścięty przy drodze do Ostii.

 

Spis treści