Dzieje Izraela

Początki Kościoła

Wniebowstąpienie Jezusa oraz zesłanie Ducha Świętego zapoczątkowały intensywny rozwój Kościoła. Dzięki życiu nauką apostołów, wspólnocie, wzajemnej trosce oraz sakramentom (szczególnie Eucharystii) i modlitwie pierwsze gminy chrześcijańskie umacniały się wewnętrznie i pozyskiwały nowych wyznawców.
Początkowo chrześcijaństwo rozwijało się wyłącznie wśród Żydów na terenie Palestyny. Dlatego jego pierwszych wyznawców nazywa się judeochrześcijanami. Kiedy w 41 r. Agryppa I został władcą na całym obszarze dawnego królestwa Heroda Wielkiego, zaczął prześladować Kościół (m.in. skazał na śmierć Jakuba Starszego, brata Jana), aby przypodobać się Żydom niezadowolonym z jego władzy. Wyznawcy Jezusa opuszczali Jerozolimę, udając się do miejsc, w których istniały gminy żydowskie (np. do Damaszku, Antiochii, Aleksandrii). Posługując się językiem greckim, powszechnie używanym na terenie całego imperium, nieśli Dobrą Nowinę na krańce ówczesnego świata. Pod koniec lat czterdziestych największe centrum chrześcijaństwa znajdowało się w Antiochii, gdzie po raz pierwszy uczniów Jezusa nazwano chrześcijanami.

Choć pierwszego poganina (Korneliusza, setnika z kohorty stacjonującej w Cezarei Nadmorskiej) ochrzcił św. Piotr, dopiero św. Paweł, były faryzeusz i zaciekły prześladowca chrześcijan, stał się apostołem narodów. Podczas jego pierwszej wyprawy misyjnej w Azji Mniejszej powstał spór dotyczący warunków przynależności pogan do Kościoła. Rozstrzygnęli go apostołowie podczas tzw. Soboru Jerozolimskiego (49/50 r.), ogłaszając zwolnienie chrześcijan od zachowywania Prawa Mojżeszowego i obowiązku obrzezania. Powstały wówczas także tzw. klauzule Jakubowe, nakazujące im jedynie powstrzymanie się od spożywania pewnych pokarmów (uznawanych za nieczyste), aby niepotrzebnie nie wywoływać zgorszenia i nie utrudniać współżycia z Żydami.
Kolejne dwie podróże św. Pawła wprowadziły chrześcijaństwo na teren Europy. Nastąpiło tu silne zderzenie z kulturą i filozofią grecką, która kładła nacisk na problemy ludzkiego życia, postępowanie i szczęście jednostki. Dla zwolenników Platona, uznających ciało za więzienie duszy, nie do przyjęcia była idea zmartwychwstania. Filozofia grecka nie była jeszcze gotowa na zaakceptowanie doświadczenia chrześcijańskiego, co stało się przyczyną porażki św. Pawła w Atenach, centrum hellenizmu.

Nie wiadomo dokładnie, w jaki sposób chrześcijaństwo dotarło do Rzymu, choć zapewne pomogła w tym dobra komunikacja (drogi) pomiędzy stolicą imperium a prowincjami (prawdopodobnie nastąpiło to po prześladowaniach Agryppy I). Kościół musiał się rozwijać dość szybko, skoro wywołało to sprzeciw tamtejszej Synagogi. Niedługo później cesarz Klaudiusz (41-54) wydał dekret, na mocy którego Żydzi (a wraz z nimi i judeochrześcijanie, m.in. Akwila i Pryscylla, współpracownicy Pawła) zostali wypędzeni z Rzymu. Odtąd chrześcijanie zaczęli się ukrywać, spotykając się w katakumbach. Kolejne prześladowania rozpoczęły się w 64 r. za cesarza Nerona. W tym czasie zginęli św. Piotr (65 r.) oraz św. Paweł (67 r.).
Podczas panowania kolejnych cesarzy: Galby, Otona, Witeliusza, Wespazjana i Tytusa, chrześcijanie cieszyli się względnym pokojem, choć dwaj ostatni prowadzili wojnę przeciw zbuntowanym Żydom. W latach 90. za sprawą Domicjana rozpoczęły się prześladowania powszechne (a nie jak dotąd lokalne). Jednak im bardziej prześladowano chrześcijan, tym szybciej wzrastała ich liczba i umacniała się wiara Kościoła.

 

Spis treści