Zasady i metody analizy naukowej tekstu biblijnego

4. GRANICE ANALIZY HISTORYCZNO-KRYTYCZNEJ BIBLII

Badania krytyczne, literackie i historyczne tekstów biblijnych, przy dzisiejszym stanie wiedzy i wymaganiach nauki są nieodzowne. Ale trzeba zdawać sobie sprawę z ich ograniczonego zasięgu. Najpierw trze­ba pamiętać, że wiele osiągnięć naukowych, zwłaszcza gdy chodzi o ba­dania starożytności, ma hipotetyczny charakter. Z tym faktem musi się liczyć każdy kto daje naukowy wykład tekstu biblijnego. Nie wszystkie trudności mogą być aktualnie wyjaśnione. Dane zaś już wyjaśnienia niejednokrotnie będą musiały ulec zmianie. Niewiele jest pewni­ków w nauce. Nieustanne badania wzbogacają zasób wiedzy, ale tylko w niewielu przypadkach dają definitywne rozwiązania.
Pewien ograniczony zasięg naukowej analizy Biblii narzuca też hu­manistyczny charakter badań literackich i historycznych. Nie ma tu możliwości zastosowania takich metod badawczych jak np. w naukach przyrodniczych, fizycznych czy matematycznych. Biblia należy do literatury, w literaturze zaś istnieje trudno uchwytny i zawsze bardzo złożony element swobody literackiej, duchowego bogactwa życia we­wnętrznego autora, i co równie ważne, zawsze zaangażowana postawa egzegety. Biblia jest księgą wobec której człowiek nie może być obo­jętny. Nie można jej czytać obojętnie i nie można jej w sposób abso­lutnie obojętny wykładać (wyjaśniać). Wynika to z jej nadprzyrodzo­nego charakteru. Jest ona słowem Bożym przekazanym ludzkości przez ludzi na sposób ludzki. Stąd naukowo i obiektywnie można dać pełny jej wykład tylko wówczas, jeśli metody analizy naukowej połączy się z wiarą i autentyczną interpretacją.