Bierzmowanie

Czy zapowiedzi Starego Testamentu o obdarzeniu – o tchnięciu ducha na cały lud wypełniają się na kartach Ewangelii? Czy Ewangelie piszą o sakramencie bierzmowania? Czy Jezus zamierzył rzeczywiście ten sakrament?

Na kartach Starego Przymierza za szczególne dla naszych rozważań należy uznać zapowiedzi Księgi proroka Izajasza – szczególnie o „Duchu Pańskim” który miał spocząć na oczekiwanym przez Izrael Mesjaszu (Iz 11,1-2), Inni prorocy również zapowiadali nadejście Ducha Bożego, który miał być wylany na cały lud wierny (zob. Jl 3,1-2; Ez 36,24-27). Zapowiedzi te niejako zostają powtórzone podczas Ostatniej Wieczerzy, gdzie Jezus w obliczu swojej męki zapowiada uczniom: „Ja zaś będę prosił Ojca, a innego Pocieszyciela da wam, aby z wami był na zawsze – Ducha Prawdy, którego świat przyjąć nie może, ponieważ Go nie widzi ani nie zna. Ale wy Go znacie, ponieważ u was przebywa i w was będzie” (J 14,16-17). Taką zapowiedź Ducha słychać także w obietnicy wstępującego do nieba Jezusa: „Oto ja ześlę na was obietnicę mojego Ojca. Wy zaś pozostańcie w mieście, aż będziecie uzbrojeni mocą z wysoka” (Łk 24,49). Zapowiedzi te spełniły się w dniu Pięćdziesiątnicy, o czym przekazują Dzieje Apostolskie (Dz 2,1-4).

Zasadniczo jednak Ewangelie nie przekazują szczególnych informacji – aluzji do sakramentu bierzmowania. Nie ma wyraźnego ustanowienia – jak to ma miejsce np. z sakramentem chrztu, Eucharystii[6].

Z drugiej jednak strony czytając przekaz Ewangelii – szczególnie Ewangelii wg św. Łukasza – widać, iż ewangelistom była znana pewna dwuetapowość obrzędu inicjacji chrześcijańskiej. Na takie uznanie pozwala przekaz chrztu Jezusa. W opisie tym bowiem zetknięcie się z wodą jest chronologicznie oddzielone od zstąpienia Ducha Świętego na Jezusa. U św. Łukasza te dwa epizody – tzn. wejście Jezusa do wody i ukazanie się Ducha Świętego w postaci gołębicy – są wyraźnie oddzielone modlitwą Jezusa (Łk 3,21). Również w pozostałych tekstach synoptycznych Duch Święty ukazuje się dopiero wtedy, kiedy Jezus już wychodzi z wody (zob. Mk 1,10; Mt 3,16).

Rzecz jasna, iż powyższe wskazanie nie oznacza, iż Jezus oprócz chrztu Janowego przyjął też jakby Janowe bierzmowanie. Warto także pamiętać, iż wielu Ojców Kościoła chrzest Jezusa traktowało jako swojego rodzaju typ całego obrzędu inicjacji, którego elementem zasadniczym był chrzest i bierzmowanie.

Również ostatnia Ewangelia – według św. Jana nie mówi wprost o sakramencie bierzmowania. Warto natomiast zwrócić uwagę, iż św. Jan podkreśla, iż całe życie chrześcijanina od strony duchowej ma swoje źródło w sakramencie chrztu. Odrodzonym jednak przez chrzest ewangelista przyobiecuje wiele razy zesłanie Ducha Pocieszyciela, nigdy jednak nie precyzując, kiedy i w jaki sposób się to stanie. Niektórzy w tych zapowiedziach misji Parakleta dopatrują się też drugiego etapu inicjacji chrześcijańskiej – sakramentu bierzmowania, w którym ochrzczony otrzymuje moc Ducha Świętego.