"Ku Tobie, Panie, wznoszę moją duszę" (Ps 25,1)

[1] E. Bianchi, „Modlitwa”, w: Encyklopedia Chrześcijaństwa, red. G. Ambrosio, red. wyd. pol. H. Witczyk, Kielce; Wydawnictwo „Jedność”, 2000, s. 466.

[2] Warta wspomnienia jest rozbieżność w numeracji psalmów, jaka występuje pomiędzy tekstem masoreckim a Septuagintą: Septuaginta łączy psalmy 9 i 10 (słusznie) oraz 114 i 115 (błędnie); dzieli natomiast Ps 116, trzymując Ps 115 i Ps 116 (błędnie) oraz Ps 147, otrzymując z kolei Ps 146 i Ps 147 (również błędnie). Zob. T. Brzegowy, Psałterz Dawidowy. Wprowadzenie i egzegeza wybranych psalmów (Pomoce naukowe Instytutu Teologicznego w Tarnowie 10), Tarnów: Wydawnictwo „Biblos”, 1994, s. 10-11.

[3] Zob. S. Łach, Księga Psalmów. Wstęp – przekład z oryginału komentarz – ekskursy (Pismo Święte Starego Testamentu VII/2), przyg. do druku. J. Łach, Poznań: Wydawnictwo „Pallottinum, 1990, s. 40-41.

[4] Zob. L. Stachowiak, „Księga Psalmów”, w: Wstęp do Starego Testamentu, red. L. Stachowiak, Poznań: Wydawnictwo Pallottinum”, 1990, s. 352; S. Łach, Księga Psalmów, s. 39; por. P.C. Craigie, Psalms 1 – 50 (Word Biblical Commentary 19), Dallas: Word Incorporated, 2002, s. 31.

[5] Zob. L. Koehler, W. Baumgartner, J.J. Stamm, Wielki słownik hebrajsko-polski i aramejsko-polski. Tom I- II (Prymasowska Seria Biblijna), red. wyd. pol. P. Dec, Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Vocatio”, 2008, t. 1, s. 236.

[6] Zob. tamże, t. 2, s. 631.

[7] Zob. S. Łach, Księga Psalmów, s. 39.

[8] Termin mizmôr pochodzi od rdzenia czasownikowego zāmar, który oznacza: „grać na instrumencie”. Zob. L. Koehler, W. Baumgartner, J.J. Stamm, Wielki słownik hebrajsko-polski, t. 1, s. 260; por. C. Barth, „זמר zmr etc.”, w: Theological Dictionary of the Old Testament. Volume IV, red. G.J. Botterweck, H. Ringgren, tłum. ang. D.E. Green, Grand Rapids: William B. Eerdmans Publishing Company, 1997, s. 94. T. Brzegowy (Psałterz Dawidowy, s. 14) oraz L. Stachowiak, (Księga Psalmów, s. 352) podają, że chodzi o instrument strunowy.

[9] Zob. L. Koehler, W. Baumgartner, J.J. Stamm, Wielki słownik hebrajsko-polski, t. 2, s. 694.

[10] Zob. L. Stachowiak, Księga Psalmów, s. 352.

[11] Zob. T. Brzegowy, Psałterz Dawidowy, s. 6.

[12] Zob. O. Jurewicz, Słownik grecko-polski. Tom 1-2, Warszawa: Wydawnictwo Szkolne PWN, 2000-2001, t. 2, s. 529; por. Zob. H.G. Liddell, R. Scott, H.S. Jones, A Greek-English Lexicon, Oxford: The Clarendon Press, 1958, s. 2018.

[13] Termin psaltḗrion oznacza dosłownie „instrument strunowy”, „harfę”. Zob. O. Jurewicz, Słownik grecko-polski, t. 2, s. 529.

[14] Zob. L. Stachowiak, Księga Psalmów, s. 352; S. Łach, Księga Psalmów, s. 40.

[15] Zob. T. Brzegowy, Psałterz Dawidowy, s. 6; L. Stachowiak, Księga Psalmów, s. 352.

[16] Zob. T. Brzegowy, Psałterz Dawidowy, s. 15-16.

[17] Bava Batra 15a, 9, The William Davidson Talmud, w: https://www.sefaria.org/Bava_Batra.15a.9?lang=bi [z dn. 28.12.2021 r.].

[18] Zob. Breviarium fidei. Wybór doktrynalnych wypowiedzi Kościoła, red. I. Bokwa, Poznań: Księgarnia Świętego Wojciecha, 2007, s. 45.

[19] Zob. tamże, s. 179; por. T. Brzegowy, Psałterz Dawidowy, s. 17.

[20] Zob. tamże, s. 17-18.

[21] Cytat za Biblia Jerozolimska, tłum. zespół pod kier. A. Cholewiński, Z. Kiernikowski, Poznań: Wydawnictwo „Pallottinum”, 2006, s. 702.

[22] Zob. T. Brzegowy, Psałterz Dawidowy, s. 17-18.

[23] Por. A. Baum, „Środowisko życiowe”, w: Praktyczny słownik biblijny, red. A. Grabner-Haider, przekł. I oprac. T. Mieszkowski, P. Pachciarek, Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX”, Wydawnictwo Księży Pallottynów, 1994, kol. 1282-1283.

[24] Zob. S. Łach, Księga Psalmów, s. 40; L. Stachowiak, Księga Psalmów, s. 364-365.

[25] Podział podany za S. Łach, Księga Psalmów, s. 59.

[26] Opracowane na podstawie: L. Stachowiak, Księga Psalmów, s. 365-366; S. Łach, Księga Psalmów, s. 60-61; T. Brzegowy, Psalmy Dawida, s. 27-28.

[27] Hymn to termin pochodzenia greckiego: hýmnos – „pieśń (na cześć bogów, herosów), hymn, śpiew, pieśń uroczysta, psalm; lament, skarga, pieśń żałobna”. Zob. O. Jurewicz, Słownik grecko-polski, t. 2, s. 425.

[28] Na temat aklamacji „alleluja” zob. np. G.A.F. Knight, „Alleluja”, tłum. T. Mieszkowski, w: Słownik wiedzy biblijnej (Seria biblijna „Vocatio”), red. B.M. Metzger, M.D. Coogan, red. wyd. pol. P. Pachciarek et al., Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Vocatio”, 1996, s. 11.

[29] Opracowane na podstawie: L. Stachowiak, Księga Psalmów, s. 368-369; S. Łach, Księga Psalmów, s. 61; T. Brzegowy, Psalmy Dawida, s. 32-34.

[30] Opracowane na podstawie: L. Stachowiak, Księga Psalmów, s. 369-370; S. Łach, Księga Psalmów, s. 62; T. Brzegowy, Psalmy Dawida, s. 34.