Datacja Paschy Jezusa

Nowa Pascha

Mając w pamięci istnienie licznych opinii wskazujących, iż Ostatnia Wieczerza, którą Jezus spożywał ze swymi uczniami, była żydowską ucztą paschalną oraz liczną grupą, która za św. Janem wskazuje i podkreśla bardziej paschalny charakter śmierci należy uznać, iż niewątpliwie ostatni posiłek Jezusa z uczniami odbywał się w atmosferze paschalnej. Niewątpliwie Jezus pragnął tego posiłku. Posłużył się nim by ofiarować swojemu Kościołowi siebie samego, posłużył się nim, by ustanowić nowy obrzęd – Eucharystię.

Potwierdzeniem takiego uznania jest przekaz dokumentu Papieskiej Komisji Biblijnej: „największą nowością przyniesioną przez Chrystusa jest trwająca przez wieki pamiątka Jego śmierci, która się uobecnia podczas spożywania chleba i picia wina (Mt 26,26-29), w posłuszeństwie temu, co on przykazał. W istocie w sakramencie Eucharystii nakazany jest nowy sposób świętowania Paschy wyzwolenia i życia, już nie poprzez krew i mięso baranka, lecz przez bezkrwawy obrzęd. Obrzęd ten z jednej strony przywraca znak pokojowego odżywiania się z okresu początków (Rdz 1,29), a z drugiej strony kładzie kres krwawym ofiarom starożytnego przymierza z powodu doskonałej ofiary odkupieńczej Syna Bożego (Hbr 9,12-44)”[12].

Niewątpliwie Ostatnia Wieczerza miała wiele wspólnego z żydowską ucztą paschalną. Wiele wskazań ewangelicznych potwierdza takie uznanie. O ile zasadniczo Jezus przybywając do Judei zazwyczaj zatrzymywał się w Betanii (Mk 14,13; J 18,1), to przybywając na święta paschy, na Ostatnią Wieczerzę przychodzi do samej Jerozolimy. Tak, jak wymagało tego Prawo. Wieczerza ta – tak jak wymagało tego Prawo – miała miejsce wieczorem (zob. Pwt 16,5-6).

Podczas Ostatniej Wieczerzy na stole pojawiło się wino, choć przy zwyczajnych posiłkach na ogół podawano wodę[13]. Jezus, zgodnie z porządkiem paschalnym, jako przewodzący uczcie paschalnej wyjaśniał znaczenia spożywania przaśnego chleba (Wj 12,26-27), choć Jego wyjaśnienie różniło się od tradycyjnego[14]. Ostatnia Wieczerza skończyła się śpiewem Wielkiego Hallelu, co poświadczają Ewangeliści: „Po odśpiewaniu hymnu wyszli w stronę Góry Oliwnej” (Mt 26,30; Mk 14,26).

Wydaje się, iż Ostatnia Wieczerza Jezusa nie byłą typową ucztę paschalną, ale niewątpliwie zawierała jej elementy, z pewnością do uczty Paschalnej nawiązywała. Z jednej strony nie ulega wątpliwości, że Ostatnia Wieczerza w zewnętrznym przebiegu spełnianych czynności była prawdziwą wieczerzą paschalną. Jezus jednak posługując się niejako jej oprawą, włożył w nią nową treść niepomiernie przekraczającą ideową treść starotestamentalnej Paschy. Stąd też Ostatnią Wieczerzę zasadnym jest nazywać Nową Paschą[15]. Niewątpliwie Ostatnia Wieczerza zawierała elementy typowej żydowskiej uczty paschalnej i można ją interpretować jako Paschę Jezusa, a nie Paschę wszystkich Żydów.

Jezus postrzegał Ostatnią Wieczerzę jako Nową Paschę. Z Jego perspektywy nie był to zwykły posiłek. Nie była to nawet zwykła uczta paschalna. Jezus, podobnie jak inni starożytni Żydzi, wiedział o zawartej w Piśmie zapowiedzi, że Bóg pewnego dnia zbawi swój lud przez cud nowego wyjścia. Prawdopodobnie znał również rabiniczną tradycję mówiącą, że Mesjasz przyjdzie w noc Paschy. Niemal na pewno wierzył w to, że skoro ma nastąpić nowe wyjście, musi się odbyć nowa Pascha. I tego właśnie dokonał podczas Ostatniej Wieczerzy[16].