Zbuntowani aniołowie

Począwszy od Ojców Kościoła, kaznodziejstwo chrześcijańskie, na podstawie słów Jezusa: .Widziałem szatana spadającego z nieba jak błyskawica" posługiwało się tym tekstem prorockim, aby zilustrować upadek zbuntowanych aniołów. Słowa, skierowane przez Izajasza do króla Babilonii, zostały odniesione do pierwszego z aniołów, zwanego Lucyferem, właśnie po to, by wskazać, jaki był stan szatana przed jego nienaprawialnym upadkiem. Ojcowie nauczali, że tak jak król Babilonii z powodu pychy spadł z wysokości swego splendoru do stanu hańby tak ten, który był najbardziej świetlistym aniołem stworzonym przez Boga, przeszedł od stanu łaski do utraty całego swego fascynującego splendoru. Chciał bowiem być jak Bóg, ale przeciw Bogu.

Znaczenie terminu „lucyfer"

Dlaczego ten anioł, który później upadł, a który na początku był najbardziej świetlisty wśród wszystkich, był nazywany przez Ojców Lucyferem? Wulgata oddaje wyrażenie hebrajskie helel z Izajasza 14,12, które znaczy tyle, co „pełen blasku, lśniący"^[5], słowem lucifer, co oznacza „nosiciel światła" Tego samego terminu używa również tekst Pisma Świętego, zaaprobowany przez Konferencje Episkopatu Włoch (CEI), przez co zarówno w tłumaczeniu Wulgaty, jak i wersji włoskiej, czytamy: „Jakże to spadłeś z nieba, Lucyferze, synu jutrzen­ki?" Planeta Wenus wieczorem, po zachodzie słońca, była nazywana przez Greków hesperos, a przez łacinników hesperus albo vesper, zaś dla blasku, jakiego nabiera rankiem, przed świtem, była nazywana przez Greków heosforos, a przez łacinników lucifer. Ojcowie Kościoła użyli tej analogii: jak na niebie porannym, krótko przed wschodem słońca widzimy, że Wenus rozbłyska bardziej niż wszelkie inne planety, tak między aniołami był taki, który przed swoim upadkiem rozbłyskał pięknem bardziej niż jakikolwiek inny anioł Boży. W konsekwen­cji tej analogii Ojcowie Kościoła odnieśli termin Lucifer do tego, który był najbardziej świetlisty wśród aniołów, a później zbunto­wał się przeciw Bogu. To miano zostało mu przyznane w tradycji chrześcijańskiej jako jego imię własne, ale tej nazwy nie spotyka się w sposób dosłowny w Piśmie Świętym. Lucifer, po polsku Lucyfer, jest, bardziej niż imieniem własnym diabła, bardzo ekspresywnym obrazem, wskazującym na tego, który na początku był najwspanial­szym aniołem, stworzonym przez Boga, a później stał się wodzem aniołów zbuntowanych przeciw Bogu. Wielu teologów i Ojców Kościoła (Orygenes, Tertulian, św. Cyprian, św. Ambroży, św. Cyryl Aleksandryjski) używali terminu Lucyfer, który sam przez się wyraża stan szczęśliwy, na oznaczenie szatana, który w Nowym Testamen­cie jest przedstawiony jako wódz demonów, wspomagających go w jego zgubnej działalności pośród ludzi. Imię Lucifer nabrało w ten sposób sensu złowieszczego^[6].

-----------------------------------

[5] Słowo to ma związek z blaskiem, splendorem, lecz może też być imieniem wła­snym, używanym na określenie Wenus, najjaśniejszego wieczornego ciała niebieskiego, które świeci mocniej niż inne, jeszcze rano, krótko przed świtem.
[6] Istnieją jednak także teologowie, którzy uważają na podstawie ścisłej egzegezy i hermeneutyki biblijnej, że żaden tekst biblijny nie daje nam podstaw do twierdzenia, ż Lucyfer jest imieniem odnoszącym się do szatana.