Rdz 1-3. Przekład i komentarz św. Hieronima.
Wers 17
W którym dniu spożyjesz[owoc] z tego [drzewa], niechybnie umrzesz[24].
Lepiej przetłumaczył Symmach mówiąc, śmiertelnym będziesz.
Wers 21
I zesłał Pan Bóg sen na Adama.
Zamiast słowa ecstasis, czyli zatrzymania zdolności myślenia, w hebrajskim tekście użyto słowa THARDEMA (תרדמה), co Akwila καταφορά, Symmach κάρος przełożyli, to znaczy ciężki i głęboki sen. Wreszcie następuje: I zasnął. Tego samego zwrotu użyto w odniesieniu do bardzo mocno śpiącego Jonasza (1,5).
Wers 23
To [jest] kość z kości moich i ciało z ciała mego: ta będzie się nazywać kobietą, ponieważ z mężczyzny została wzięta.
W języku greckim i łacińskim nie słychać w brzmieniu, że kobietą została nazwana, ponieważ jest wzięta z mężczyzny, lecz w języku hebrajskim etymologia została zachowana. Gdyż mężczyzna, to IS (איש), a kobieta ISSA (אישה). Stąd i słusznie Sym-mach chciał zachować etymologię w greckim, mówiąc: Ta niech będzie nazwana ἀνδρις ὅτι ἀπό ἀνδρός ἐλήφθη, a my po łacinie możemy powiedzieć: Haec vocabitur virago, quia ex viro sumpta est[25]. Zaś Teodocjon wyprowadził inną etymologię, mówiąc: Ta będzie się nazywać wzięcie, ponieważ z mężczyzny została wzięta. Ponieważ rzeczownik ISSA (אישה), może oznaczać również wzięcie, zależności od tego, jak zostanie przeczytany[26].
ROZDZIAŁ 3
Wers 1
Wąż był bardziej roztropniejszy niż wszystkie zwierzęta na ziemi.
Zamiast przymiotnika roztropny w hebrajskim jest AROM (ערום), co Akwila i Teodocjon jako πανοῦργον zinterpretowali, to znaczy nic nie wart i przebiegły. Hebrajskie słowo wskazuje bardziej na przebiegłość i spryt niż na roztropność.
Wers 8
I usłyszeli głos Pana Boga przechadzającego się po raju w porze wieczornej.
W niektórych kodeksach łacińskich zamiast wyrazu wieczór jest po południu, ponieważ greckiego wyrazu τὸ δειλινὸν nie należy tłumaczyć dosłownie. Zaś w Biblii Hebrajskiej jest napisane: LARUE AIOM (היום לרוח), co Akwila przełożył ἐν τῶ ἀνέμω τῆς ἡμέρας, to znaczy w wietrze dnia. A Symmach διά πνεύματος ἡμέρας, czyli przez powiew dzienny. Lecz Teodocjon oddał to jaśniej ἐν τῶ πνέυματι πρὸς κατάψυξιν τῆς ἡμέρας, czyli przymuszony ciepłem południa zesłał ochłodzenie w postaci wiatru wiejącego.
Wers 14
Na piersi twojej i brzuchu twoim będziesz się czołgał[27].
Tłumacze Septuaginty dodali brzuch, lecz w tekście hebrajskim jest tylko pierś, aby ukazać spryt i przebiegłość myśli węża, ponieważ wszystkie kroki jego były podstępne i niegodziwe. Dalej następuje: Ziemię będziesz gryzł. Zamiast wyrazu ziemia, w hebrajskim jest APHAR (עפר), które oznacza popiół i piasek.
-------------------------
[24] W oryginale gra słów: morte morieris.
[25] Czyli: Ta niech będzie się nazywać mężatką, ponieważ z męża została wzięta. Język łaciński ukazuje tu grę słów virago i vir.
[26] Hebrajski rzeczownik אשה pochodzi od czasownika („podnosić"). Jeżeli omawiany rzeczownik przeczyta, się przez literę szin, wówczas oznacza kobietę, jeżeli zaś przez sin, to znaczy przyjmowanie. Dlatego też tłumacze greccy różnią się w swoich przekładach. A niejasności wynikają z tego, iż w tamtym czasie Biblia Hebrajska była zapisana wyłącznie spółgłoskami. Problem wokalizacji słów często powraca w rozważaniach Hieronima (por. choćby In Eccl. 12,5).
[27] W łacińskim przekładzie Biblii użyto czasownika ambulare, który jest także w wersie 8 w odniesieniu do Pana Boga przechadzającego się po ogrodzie.
aktualna ocena | |
głosujących | |
Ocena |
bardzo słabe |
słabe |
średnie |
dobre |
super |