Kwestie hebrajskie

Rdz 1-3. Przekład i komentarz św. Hieronima.

Wers 15
Ten będzie czyhał na głowę twoją, ty będziesz czyhał na piętę jego^[28].

Lepiej jest w tekście hebrajskim: Ten^[29] zmiażdży głowę twoją, a ty zmiażdżysz mu piętę. Ponieważ i nasze kroki są spętane przez węża, to Pan zmiażdżył szatana pod stopami naszymi.

Wers 16
Niezmiernie powiększę^[30] smutki i jęki twoje.

Zamiast smutki i jęki, hebrajski tekst zawiera bóle i dolegliwości brzemienne.

I do męża [będzie cię skłaniać] skrucha twoja. Zamiast skrucha Akwila wspólnota, a Symmach pragnienie bądź pożądliwość przetłumaczył.

Wers 17
Przeklęta ziemia w trudach twoich.

Trudy w tym wersecie nie odnoszą się do uprawy posiadłości wiejskiej, jak niektórzy uważają, lecz oznaczają grzechy. Taki sens wynika z tekstu hebrajskiego. Akwila nie zgadza się z tym, pisząc: Przeklęta ziemia z powodu ciebie. I przekład Teodocjona: Przeklęta ziemia w grzechu twoim.

Wers 20
I nadał Adam imię żonie swojej, życie, ponieważ ta jest matką wszystkich żyjących.

Fakt, że EVA (חוה) została nazwana, życie, argumentuje się tym, że jest matką wszystkich żyjących.
Oczywiście imię EVA tłumaczy się jako życie.

Wers 24
Wyrzucił Adama i ten zamieszkał naprzeciw raju rozkoszy. I postawił Cherubów i płomienny miecz wirujący, który miał strzec drogi do drzewa życia.

Zupełnie inny sens przebija z kart tekstu hebrajskiego, a mianowicie: I wyrzucił Adama, niewątpliwe, że Bóg to uczynił, a przed rajem rozkoszy dał mieszkanie Cherubom i płomienny miecz, który obracał się i strzegł drogi do drzewa życia. Nie Adam, którego Bóg wyrzucił z raju, miał zamieszkać naprzeciw ogrodu rajskiego, lecz wyrzuciwszy człowieka, przed wrotami raju postawił Cherubów i miecz ognisty do strzeżenia wejścia, aby nikt nie mógł wejść.

-------------------------

[28] W oryginale: Ipse servabit caput tuum, et tu servabis ejus calcaneum.
[29] LXX ma ἀύτος, tak też mają Ojcowie greccy, odnosząc zapowiedź do Mesjasza, a nie do potomstwa. Za LXX idzie starołaciński przekład przedhieronimowy, czyli VL, w której jest zaimek ipse. W Vlg Hieronim zawarł ipsa wskazując wyraźnie na niewiastę, która ma walczyć z wężem kusicielem. Powszechnie uważa się lekcję Vlg za nieautentyczną ze względu na męski przedrostek czasownika w TM (ישופך), co wskazuje, że podmiotem jest הוא („on" lub „ono"). Jeśliby hebrajski zaimek הוא przełożyć wzorem LXX przez „on", to wówczas Protoewangelia zapowiada przyjście jednego zwycięzcy, którego późniejsze przepowiednie nazwą Chrystusem (Ps 2, 7). Jeżeli zaś הוא odda się za Syp przez „ono", wtedy Protoewangelia zapowiadałaby zwycięstwo zbiorowego potomka Ewy.
[30] W oryginale gra słów: Multiplicans multiplicabo.