Biblia w naszym domu

Nowe ruchy i stowarzyszenia religijne mają własne formy pracy z Pismem Świętym. Najstarszym sposobem czytania Pisma Świętego z udziałem świeckich poza liturgią jest tzw. godzina biblijna (w formie spotkania w małej grupie). Ramowy program takiego spotkania przedstawia się następująco: a) modlitwa do Ducha Świętego, b) odczytanie perykopy biblijnej, c) objaśnienie tekstu, d) odniesienie tekstu do życia, e) pytania i odpowiedzi uczestników spotkania, f) krótkie streszczenie całości, g) zakończenie modlitwą lub pieśnią. Metoda ta ma pewne cechy wspólne z katechezą, stąd też musi zachować niektóre wymogi pedagogiczne, np. jedność tematu i specyficzną metodę kręgów koncentrycznych (P. Parsch) polegającą na tym, że podaje się najpierw krótki, schematyczny zarys całości perykopy i podział logiczny na punkty, a potem wyjaśnia się poszczególne jej części i wypracowuje wnioski praktyczne dla życia.

Inną formą jest metoda kręgów biblijnych. Rozwinęła się w środowiskach francuskiego JOC (Jeuneuse Ouvriére Chrétienne) i niemieckiego CAJ (Christliche Arbeiter-Jugend Deutschlands), a opiera na rozmowie, dyskusji w określonych grupach nad tekstami ewangelicznymi, z których wyprowadza się wnioski dla chrześcijańskiego życia. W pracy kręgów można wyodrębnić dwa etapy: egzegetyczne wyjaśnienie tekstu drogą pytań i odpowiedzi oraz zastosowanie rozważanych tekstów w życiu. Pracą w kręgu kieruje duszpasterz lub animator świecki.

Szczególną formą kręgów biblijnych jest metoda Västers, (od nazwy szwedzkiego miasta). Uczestnicy kręgu przy lekturze tekstów biblijnych posługują się trzema znakami graficznymi: znakiem zapytania (?), wykrzyknikiem (!) i strzałką (→). Jeśli w czasie czytania uzna się którąś z prawd za oczywistą, wtedy werset oznacza się wykrzyknikiem. Znak zapytania stawia się przy wersetach, których treść jest niezrozumiała. Strzałką oznacza się werset, których treścią czytający został wewnętrznie poruszony i uważa to za wezwanie skierowanego do niego. Pracując tą metodą pytamy: Jaki był sens słów Pisma Świętego dla uczestników spotkania? Co te słowa oznaczają dzisiaj? Do jakiego działania wzywają obecnie?

Wspólnoty Kościoła Domowego wyrosłe z ruchu Światło-Życie posługują się metodą dzielenia się Ewangelią oraz biblijną rewizją życia. Pierwsza z nich polega na dzieleniu się osobistym odbiorem fragmentów Pisma Świętego. Całe wypowiedzi lub jej zakończenie można przedkładać w formie modlitwy nad usłyszanym tekstem biblijnym. Druga metoda polega na omówieniu jakiegoś życiowego zdarzenia w świetle Ewangelii lub całej Biblii. Refleksja przebiega według trzech punktów: widzieć, oceniać, działać.

W Ruchu Focolari propaguje się metodę określaną słowem Życia. Może być ona formą indywidualnej medytacji lub pracy w grupach. Wybiera się jedną myśl, werset z Pisma Świętego i proponuje krótki komentarz egzegetyczny. Później członkowie ruchu starają się żyć według wskazanej prawdy, realizować wypływające z niej wezwanie przez określony czas. Na zakończenie powinna mieć miejsce relacja o tym, jak udało się zrealizować to zadanie.

Na pewno nie jest to pełna lista znanych form i metod pracy z Pismem Świętym. Renesans przeżywa dziś znana od wieków w Kościele metoda lectio divina. Polega ona na takiej lekturze Biblii, która ożywia modlitwę i pomaga wejść w misterium Boga. Encyklopedia chrześcijaństwa zwraca uwagę, że lectio divina różni się od naukowej egzegezy, badań i interpretacji „zwróceniem szczególnej uwagi na dialog wiary między czytającym Biblię a Bogiem, tj. na wzajemną wymianę myśli i uczuć, którą kieruje Duch Święty” (Kielce 2000, 398-399). Właśnie tę metodę kard. Martini uznał za podstawową formę oddziaływania pastoralnego w środowisku rodzinnym. Wyraża on przekonanie, że we współczesnym duszpasterstwie uprzywilejowane miejsce powinna otrzymać biblijna katecheza dorosłych. Emerytowany arcybiskup Mediolanu podąża za wskazaniami Jana Pawła II, który podczas Zgromadzenia w Loreto (11 kwietnia 1985 r.) powiedział: „Dziś jest rzeczą pilną podjęcie niemal na nowo implantatio evangelica (...) Stąd pilna potrzeba systematycznej, pogłębionej i szczególnej katechezy dla dorosłych, dającej chrześcijanom świadomość bezcennego dziedzictwa prawdy, której są nosicielami oraz konieczność dawania zawsze wiernego świadectwa własnej tożsamości chrześcijańskiej” (OsRomPol 4-5/1985, 14).