Biblia w naszym domu

W Eucharystii obydwa pokarmy są podawane wiernym razem jakby z jednego wspólnego stołu, dlatego Sobór mówi, że Kościół nie przestaje „zwłaszcza w Liturgii św. (...) brać i podawać wiernym chleb żywota tak ze stołu słowa Bożego, jak i Ciała Pańskiego” (KO 21). Nie można jednak ograniczyć kontaktu ze słowem Bożym do spotkań liturgicznych, spotkań w grupach, kręgach czy wspólnotach religijnych. Biblia musi być czytana i rozważana także w domach chrześcijańskich. Pilnym zadaniem jest zatem intronizacji Biblii w rodzinie.

Na czym powinna polegać taka intronizacja?
Najpierw chodzi o uczczenie i zwrócenie szczególnej uwagi na rolę Pisma Świętego w życiu codziennym i przywrócenie mu właściwego miejsca w liturgii domowej. Zewnętrznie wyrażamy to przez wyeksponowanie Biblii, umieszczenie jej na widocznym, łatwo dostępnym w mieszkaniu (w czasie liturgii poprzez procesjonalne przeniesienie Ewangeliarza w asyście świec na ołtarz lub specjalne podium – tronie, następnie poprzez okadzenie, ucałowanie oraz znak krzyża czyniony księgą po lekturze Ewangelii). W domu może to być specjalna podstawka na Biblię i świeca, która warto zapalać podczas czytania.

Praktyka intronizacji pojawiła się w Kościele już w IV w. Wówczas była to reakcja na błędne nauki arian, którzy zaprzeczali boskiej naturze Chrystusa. Na soborach powszechnych intronizowano Ewangeliarz na specjalnym tronie, co miało przypominać o obecności Chrystusa: „Ewangelia na tronie to Chrystus jako Głowa, Przewodniczący i Serce soboru” (B. Nadolski). Zwyczaj ten z auli soborowej przeniósł się do kościołów, kaplic, a także domów prywatnych. Intronizację w rodzinach propagowała Liga Ewangelii i Katolickie Międzynarodowe Towarzystwo Biblijne (por. EK t. II, 430).

Akt rodzinnej intronizacji powinien obejmować:
– poświęcenie lub pobłogosławienie księgi Pisma Świętego,
– wspólną modlitwę,
– czytanie tekstu przez ojca rodziny,
– komentarz kapłana (animatora),
– wyznanie wiary,
– ucałowanie księgi i przekazanie jej innym członkom rodziny,
– przyrzeczenie składania czci świętej Księdze i regularnej lektury.

Ks. S. Szczepaniec w Programie duszpasterskim Kościoła w Polsce 2000/2001, omawiając ryt intronizacji w parafii i w rodzinie, odwołał się do materiałów opracowanych przez Wydawnictwo św. Stanisława BM wydanych w Krakowie w 1999 r. Z kolei biblista ks. St. Haręzga proponuje, by uroczysty obrzęd intronizacji Pisma Świętego w rodzinie poprzedzić trzydniowym triduum dla całej parafii. Wyraża on przekonanie, że ze względu na zły stan czytelnictwa religijnego i zanik poczucia sacrum w życiu codziennym konieczne jest odpowiednie przygotowanie i wprowadzenie tej inicjatywy, rozbudzenie świadomości biblijnej w rodzinach. Cenną pomocą w tym względzie są starannie opracowane dwa tomiki materiałów pełniących rolę podręcznika wspólnego czytania Pisma Świętego w rodzinie (abp J. Michalik). Pierwsza część wspomnianych materiałów składa się z czterech rozdziałów: wprowadzenia, rytuału celebracji liturgicznej, określenia metody rodzinnej lektury oraz komentarzy i aktualizacji niedzielnych tekstów Ewangelii (por. Czytanie Pisma Świętego w rodzinie, Przemyśl 2000). Druga część proponuje materiał obejmujący przygotowanie do triduum, program trzydniowych spotkań oraz propozycję kontynuacji tej inicjatywy w kolejnych latach (por. Triduum parafialne z intronizacją Biblii w rodzinach, Przemyśl 2000). Prawdopodobnie jest to pierwsze tego rodzaju opracowanie w Polsce, tym bardziej cenne, że ukierunkowane na całoroczną formację i pogłębioną katechezę biblijną w rodzinie.

Dla duszpasterzy odwiedziny kolędowe są dobrą okazji, do zorientowania się czy w ogóle w domach katolików jest Pismo Święte, a poza tym to spotkanie stwarza możliwość wspólnej lektury i modlitwy biblijnej. Bez wątpienia taka forma ubogacenia wizyty duszpasterskiej nie ograniczy się do poświęcenia mieszkań i załatwienia spraw administracyjnych, ale stanie się autentyczną katechezą i szkołą modlitwy.

Konstytucja Dei Verbum porównuje Biblię do rodzinnej biesiady, w której Ojciec niebieski prowadzi serdeczną rozmowę ze swymi dziećmi: „W księgach świętych Ojciec, który jest w niebie, spotyka się miłościwie ze swymi dziećmi i prowadzi z nimi rozmowę” (KO 21). Modlitewna lektura Słowa Bożego staje się tym samym pokarmem i siłą żywotną każdej wspólnoty w Kościele, w tym także rodziny chrześcijańskiej.