Wykład Ks. Prof. Bogusława Nadolskiego TChr.
Liturgia święta nie chce udowadniać, że Bóg istnieje, udział bowiem w liturgii zakłada wiarę w istnienie Boga i Jego działanie.Liturgia ukazuje jakim jest Bóg, jak oddziaływuje,a to znaczy więcej niż dowodzenie istnienia, działanie zakłada istnienie.W liturgii Bóg jest, ona stanowi Jego mieszkanie, jeśli wolno odnieść określenie zastosowane do świątyni- jako „domu zamieszkania Boga”.Oznaczenie to, zdaniem Goldbergera wyrazonym w swojej pracy o chwale, stoi u źródeł wyrażenia Shekhina, oznaczające w literaturze rabinicznej różne formy obecności Boga w teraźniejszości, w przeszłości i eschatycznej przyszłości, stało się synonimem Boga. Działanie Boga w liturgii określamy jako kształtowanie człowieczeństwa, jego niezbywalnej godności, czyli uświęcenie człowieka, człowiek żyjący pełnie- jakże nie odwołać się do znanego powiedzenia „gloria Dei homo vivens”- chwałą Boga jest człowiek żyjący”. Odpowiedzią na działanie uświęcające z naszej strony jest uwielbienie Boga- chwała Odwieczemu Bogu przez Chrystusa w Duchu Świętym.W łacinie patrystycznej stosowano termin gloria, z greckiego doxa, uznanie i wdzięczność względem Boga ze strony człowieka za dokonane w Jezusie Chrystusie zbawienie.Łacinnicy oddawali termin grecki także przez „opinię”, „honor”. Uwielbienie- liturgia stosuje termin cultus latreia- jest to najwyższy rodzaj uwielbienia, odnoszący się tylko do Boga Trójedynego. Owszem czcimy świętych, ale jest to zupełnie inny rodzaj kultu, określany jako cultus duliae- kult podporządkowany. Cześć oddawana jedynemu Bogu odnosi się do osób Trójcy świętej,. Liturgia nie czci bóstwa jako takiego, lecz osoby Boskie, jest to więc kult personalistyczny, tak w docelowo- wielbimy całą Trójcę Swiętą, przypomnijmy powstanie uroczystości Trójcy świętej1 jak i ze strony człowieka.
-------------------------------------
1.W Roku Liturgicznym obchodzona jest uroczystość Trójcy Przenajświętszej, zwana także „świętem Trójcy”, w niedzielę po Zesłaniu Ducha Świętego (Pięćdziesiątnica).Uroczystość wpisano do Kalendarza w 1334 r. Uczynił to papież Jan XXII przebywający na wygnaniu w Awinionie. Uroczystość pojawiła się w Kościele katolickim pojawiła się jako obowiązujące w całym Kościele stosunkowo późno.Decyzję papieską wyprzedziła celebracja święta w wielu ośrodkach zakonnych, a synod w Arles zatwierdził je w 1260 w swojej prowincji. Mszał potrydencki (1570) przyczynił się do definitywnego upowszechnienia. Przecież jednak Paweł Apostoł pozdrawiał adresatów swoich listów tak charakterystycznie: " Łaska naszego Pana Jezusa Chrystusa, miłość Boga Ojca i wspólnota w Duchu Świętym niech będzie z wami wszystkimi"-(2 Kor 13,13)- posługujemy się tym pozdrowieniem w sprawowaniu Eucharystii bardzo często. Pozyskiwano nowych wyznawców Chrystusa "udzielając im chrztu w Imię Ojca i Syna i Ducha Swiętego" (Mt 28,19). Ta sama starożytność chrześcijanska kierowała swoje modlitwy do Boga Ojca- ad Patrem-, przez Jezusa Chrystusa w Duchu Świętym. W dyskusjach z Arianami zaprzeczającymi bóstwo Jezusa Chrystusa odsłaniała się powoli tajemnica Trójjedynego Boga. Duże znaczenie w tym względzie posiadało powstanie i rozwój święta Bożego narodzenia- Bóg powierza światy swego Syna narodzonego przy współudziale Ducha Świętego.
Wieki 6 i 7 dostarczają świadectw kaznodziejskich i pobożnościowych o wierze w misterium Trójcy. Dotyczy to zwłaszcza krajów zagrożonych rozpowszechnianiem się arianizmu (Galia, Hiszpania). Tekst prefacji z uroczystości, stosowany do dziś, podaje Sakramentarz gelazjański z połowy 8 stulecia. Istnieją badacze wiążący autorstwo tej prefacji z osobą papieża Leona Wielkiego (zm.461), powszechniejsze jest jednak przekonanie o jej pochodzeniu z Hiszpanii. Także w Galii pojawił się w 8 wieku zestaw modlitw, które zwykło się określać mianem formularz mszalny, ich autorstwo pryzpisuje się Alkuinowi. W wielu benedyktyńskich klasztorach rozwijała się cześć Osób Trójcy Świętej. Już w 9 w. istniały kościoły dedykowane tej tajemnicy, Takim świadectwem jest kościół w opactwie św. Benedykta w Aniane.
Współczesne stanowisko Kościoła o charakterze tej urocyzstosci znajdujemy w art. 232 Katechizmu, który stwierdza,że casła historia zbawienia nie jest niczym innym, jak historią drogi i środków, przez które prawdziwy i jedyny Bóg, Ojciec i Syn i Duch Święty, objawia się, pojednuje i jednoczy ze sobą ludzi." .Warto także odwołać się do stwierdzenia odnoszącego się do stworzenia świata. "Istnieje tylko jeden Bog. On jest Ojcem, jest Bogiem, Stwórcą, Sprawcą, Porządkującym. On uczynił wszystko przez siebie samego to znaczy przez swoje Słowo i przez swoją Miłość, przez Syna i Ducha, którzy są jakby "Jego rękami" (art. 292).