Garść uwag do czytań na piątą niedzielę okresu wielkanocnego roku C z cyklu „Biblijne konteksty”.
- Obraz (jakże karkołomny) miasta zstępującego z nieba od Boga jak oblubienica to nawiązanie do Izajaszowej zapowiedzi o poślubieniu Jerozolimy przez jej budowniczego (Iz 62). Wart jest dodatkowego wyjaśnienia. Po pierwsze Jerozolima jest w Starym Testamencie miejscem przebywania Boga. Teraz Nowa Jerozolima zstępuje z nieba. Po drugie mają się odbyć zaślubiny. A małżeństwo jest nierozerwalne….
- Po tej myśli idzie wyjaśnienie w następnym wierszu: Bóg zamieszka z ludźmi (słowo sugeruje pewną trwałość tego mieszkania). Znamienny także jest tytuł Boga: będzie „Bogiem z nimi”. Nie „ich Bogiem”. Na przykład syn Ozeasza, Lo-ammi (imię znaczące "nie mój lud") zwraca się do Boga w przepięknym proroctwie (2, 2 5) słowami „Mój Boże”. „Bogiem z nimi” oznacza szczególną bliskość, szczególną serdeczność Boga wobec swojego ludu. A może to odniesienie do Edenu, po którym Bóg przechadzał się razem z ludźmi?
- W każdym razie wyraźne jest w tekście odwrócenie kary, jaka w Edenie spadła na człowieka. Niekoniecznie jest to świadome nawiązanie, ale idea podobna. Warto przypomnieć: mężczyźnie Bóg zapowiada ciężka pracę i śmierć. Kobiecie – bóle rodzenia (ogólnie bóle) i panowanie nad nią mężczyzny. Teraz głos zapowiada, po zapowiedzi zlikwidowania śmierci, że nie będzie ani żałoby (śmierć po raz drugi) ani krzyku (ból ale i niesprawiedliwość) ani trudu (ciężka praca).
- To „wszystko nowe” będzie dziełem Boga, nie ludzkich wysiłków.
3. Kontekst Ewangelii J 13,31-33a.34.35
Czytana tej niedzieli Ewangelia to fragment długiej mowy pożegnalnej Jezusa wygłoszonej w Wieczerniku w noc pojmania, tuż po wyjściu Judasza a moment przed zapowiedzią zaparcia się Piotra. Cała mowa stanowi swoisty testament Jezusa. Czyli coś, co uczniowie szczególnie powinni przechowywać w swoim sercu.
Po wyjściu Judasza z wieczernika Jezus powiedział: «Syn Człowieczy został teraz otoczony chwałą, a w Nim Bóg został chwałą otoczony. Jeżeli Bóg został w Nim otoczony chwałą, to i Bóg Go otoczy chwałą w sobie samym, i to zaraz Go chwałą otoczy.
Dzieci, jeszcze krótko jestem z wami. Przykazanie nowe daję wam, abyście się wzajemnie miłowali, tak jak Ja was umiłowałem; żebyście i wy tak się miłowali wzajemnie. Po tym wszyscy poznają, że jesteście uczniami moimi, jeśli będziecie się wzajemnie miłowali».
4. Warto zauważyć
Wypowiedź Jezusa jest w zasadzie jasna, ale dla porządku trzeba napisać.
- Jezus swoją śmierć nazywa uwielbieniem. W Jego śmieci uwielbiony zostaje zarówno Ojciec, jak i On sam. Dlaczego śmierć miałaby być uwielbieniem Boga? Bo jest wyrazem pełnienia woli Ojca. Jest będącym zaprzeczeniem postawy człowieka z raju posłuszeństwem Ojcu, choćby to kosztowało życie (a nie tylko wygodne życie).
- Jezus mówi, że teraz jego uczniowie nie mogą pójść tam gdzie On. Wyraźnie wskazuje, że to ma być Jego droga. Dopiero parę wierszy dalej doda pytającemu Go Piotrowi, że kiedyś i on tą Jego drogą pójdzie.
- Jezus daje uczniom nowe przykazanie: wzajemnej miłości na Jego wzór. W kontekście – miłości gotowej dla drugiego człowieka przyjąć śmierć. W innym miejscu Jezus powiedział: nikt nie ma większej miłości, gdy ktoś życie swoje oddaje za przyjaciół swoich… W każdym razie Jezus zostawia to przykazanie niejako w testamencie. Jako coś niezwykle ważnego.