Czy Trójca to nauka niezgodna z Pismem Świętym?

Na sam początek popatrzmy, co na przykład uczy Orygenes o istnieniu Jezusa: „Nikt bowiem nie może godnie pojąć niestworzonego i pierworodnego wszelkiego stworzenia, tylko Ojciec, który go zrodził”^[8].Ale to nie jedyna wskazówka, że Orygenes uważał Jezusa za istotę niestworzoną, czyli najprawdziwszego Boga. Niejaki Pamfil z Cezarei (zmarł śmiercią męczeńską w 309 roku), zapalony kolekcjoner prac Orygenesa, który samodzielnie przepisał większą część jego dzieł,^[9] napisał dzieło pt. Obrona Orygenesa. Składało się ono z pięciu ksiąg, szóstą dodał potem Euzebiusz jako częściowy współautor dzieła^[10]. Do naszych czasów zachowała się tylko pierwsza księga dzieła Obrony Orygenesa. Autor zauważa w niej, że zarzucanie Orygenesowi, iż uczył o Synu jako istocie stworzonej, jest poważnym wypaczeniem i niezrozumieniem prawdziwej nauki Orygenesa. Pamfil w tym celu używa cytatów z dzieł Orygenesa. Oddajmy więc głos Pamfilowi i zobaczmy, jakie słowa Orygenesa na temat Syna Bożego on zacytuje. Jak pisze o Jezusie Orygenes cytowany przez Pamfila za Komentarzem do Listu do Hebrajczyków, „nie było takiej chwili, w której nie istniał”^[11].

Orygenes powtarza to w swym Komentarzu do Listu do Rzymian, gdzie pisze, że „wedle Ducha [Jezus – przyp. J.L.] zaś istniał wcześniej i nie było takiego czasu, w którym nie istniał”^[12]. Następnie w swym dziele O zasadach^[13]Orygenes pisał: „Dlatego wierzymy, że Bóg zawsze jest Ojcem swego Jednorodzonego Syna, który wprawdzie narodził się z Niego i od Niego pochodzi, jednakże bez jakiegokolwiek początku – ani takiego, który da się określić w czasie, ani takiego, który można sobie wyobrazić wyłącznie rozumowo, i że tak powiem, zauważyć jedynie w umyśle i w duszy”^[14].

Jak widać, dla Orygenesa Jezus istniał odwiecznie, bowiem Orygenes pisał o nim, że jest on „niestworzony”. Jak wiemy, wedle Biblii tylko Bóg jest niestworzony, więc dla Orygenesa Jezus był najprawdziwszym Bogiem. Orygenes zresztą nazwał Jezusa „prawdziwym Bogiem”^[15] w swym wspomnianym dziele pt. Przeciw Celsusowi, które Agnosiewicz zna, skoro je wyżej cytuje (dziwne więc, że przemilczał ten fakt).

Agnosiewiczowi wydaje się wyżej, że skoro Orygenes mógł w swym Przeciw Celsusowi napisać, że Jezus ma mniejszą władzę od Boga, to dla niego od razu Jezus nie mógł być już z tych powodów Bogiem takim jak Bóg Ojciec. Tymczasem takie rozumowanie jest w tym miejscu zwykłym złudzeniem i zdradza od razu nieznajomość nauki Orygenesa, który utożsamiał Jezusa z Bogiem Jahwe.

W swym dziele pt. Homilie o księgach Rodzaju, Wyjścia, Kapłańskiej (tom I) Orygenes pisał:

„[…] sam Chrystus mówi przez usta proroka: «Zbliżcie się do mnie, a ja zbliżę się do was, mówi Pan», i w innym miejscu: «Ja jestem Bogiem, który się zbliża, a nie Bogiem z daleka»”^[16].

W którym miejscu Chrystus miał powiedzieć te słowa „przez usta proroka”? W księgach Zachariasza 1,3 i w Jeremiasza 23,23, skąd Orygenes przytoczył te dwie wypowiedzi Jahwe. Kiedy zajrzymy do tych miejsc ST, to okazuje się, że tam słowa te wypowiada właśnie Jahwe. Tym samym wyraźnie tu widać, że Orygenes przypisując Jezusowi słowa Jahwe z Za 1,3 i Jr 23,23, wyraźnie utożsamia Jahwe Boga z Chrystusem. Innymi słowy, dla Orygenesa Jahwe mówiący w tych dwóch miejscach ST to był po prostu nikt inny jak sam Jezus. W obu tych tekstach można nawet znaleźć imię Boże Jahwe w tekście hebrajskim. Ale to nie jedyne miejsce wspomnianego dzieła Orygenesa, gdzie dokonuje on takiego utożsamienia. Inne takie utożsamienie znajdujemy w innym miejscu wyżej cytowanego dzieła Orygenesa, gdzie pisał on:

„A zatem «spadnie na nich przerażenie i strach», gdy ujrzą tkwiący w nas mocno znak krzyża i dostrzegą «wielkość owego ramienia», które Pan rozpostarł na krzyżu, tak jak sam powiedział: «Przez cały dzień wyciągałem ręce moje do niewiernego i sprzeciwiającego mi się ludu» […]. Jezus natomiast, który po wyniesieniu na krzyżu miał ramionami swymi objąć cały świat, powiada: «Wyciągnąłem ręce swoje do ludu niewiernego i opornego»”^[17].

W obu powyższych przypadkach Orygenes przypisuje Jezusowi wypowiedzenie słów z Iz 65,2. Kto zaś w Iz 65,2 wypowiada słowa o wyciąganiu rąk do ludu niewiernego? Jahwe Bóg (por. Iz 65,7). Zatem po raz kolejny widać, iż dla Orygenesa Jezus to był Jahwe.

W innym swym dziele Orygenes pisał podobnie:

„[…] Chrystus mówi u proroków: «Służył mi lud, którego nie znałem, na pierwsze wezwanie był mi posłuszny», oraz «Dałem się znaleźć tym, którzy mnie nie szukali, ukazałem się tym, którzy mnie nie pytali»”^[18].

Jakie słowa „proroków” Orygenes przypisuje w tym miejscu Chrystusowi? Są to dwa cytaty. Pierwszy pochodzi z Ps 18,44-45, drugi zaś pochodzi z Iz 65,1. To drugie przytoczenie jest w tym miejscu istotniejsze, bowiem w Iz 65,1 mówi właśnie Jahwe (por. Iz 65,7). Tym samym znów wyraźnie tu widać, że Orygenes, przypisując Jezusowi słowa Jahwe z Iz 65,1, wyraźnie utożsamia Jahwe Boga z Chrystusem^[19].

Wyraźne utożsamienie Jezusa z Jahwe Bogiem znajdujemy również w innym miejscu Orygenesowego Przeciw Celsusowi, gdzie czytamy:

„Trzeba jednak wiedzieć, że Słowo za pośrednictwem Izajasza obiecuje sprawiedliwym, iż przyjdą dni, gdy w odnowionym świecie «słońce nie będzie więcej światłością, lecz Pan będzie dla nich światłością wieczną, a Bóg ich chwałą»”^[20].

W tym miejscu Orygenes przypisuje Jezusowi słowa z Iz 60,19. Kto zaś wypowiedział te słowa w Iz 60,19? Kiedy zajrzymy do tekstu z Iz 60,19-22, to wtedy znów zobaczymy, że Orygenes przypisuje Jezusowi słowa Jahwe, po raz kolejny utożsamiając Jahwe z Chrystusem.

W II tomie wyżej wspomnianego dzieła Orygenesa pt. Homilie o księgach Rodzaju, Wyjścia, Kapłańskiej, czytamy:

„Chrystus przybrał sobie Kościół w prostej wierze, «za żonę wziął dziewicę ze swego rodu»”.

Następnie Orygenes rozwija tę myśl:

„Tak bowiem już dawno obiecał, przemawiając przez proroka: «Poślubię cię przez wiarę»”^[21].

Przez którego proroka ST Jezus miał wypowiedzieć, zdaniem Orygenesa, słowa „Poślubię cię przez wiarę”? Słowa takie czytamy w Oz 2,22. Wypowiada je tam sam Jahwe – i mamy tym samym kolejny dowód na to, że dla Orygenesa Jezus był po prostu Jahwe z ST.