Boża poezja

1. Ogromne wrażenie na ludziach, odwiedzających klasztory, robi możliwość uczestnictwa w modlitwach, odmawianych lub śpiewanych przez zakonników lub zakonnice. Doświadczają oni wtedy tego, o czym wieki temu pisał św. Augustyn w swoich „Wyznaniach”: „Jakże do Ciebie wołałem, Boże mój, gdy czytałem Psalmy Dawida, hymny wiary, pieśni pobożności (…). Jakże do Ciebie wołałem psalmami i jak się od nich zapalałem miłością do Ciebie (…) A przecież one już we wszystkich krajach rozbrzmiewają i nikt się nie może osłonić przed Twoim żarem” (Wyznania, IX, 8).

Modlitwa Psalmami nie jest jednak zastrzeżona dla zakonów. Każdy z nas może pójść za wezwaniem św. Pawła, który w Liście do Efezjan nawoływał chrześcijan: „napełniajcie się Duchem, przemawiając do siebie wzajemnie w psalmach i hymnach, i pieśniach pełnych ducha, śpiewając i wysławiając Pana w waszych sercach” (Ef 5,19). Czym są Psalmy? Jak to się stało, że słowa pisane tak dawno temu stają się modlitwą wciąż nowych pokoleń?

2. Księga Psalmów to zbiór 150 liturgicznych poetyckich modlitw – pieśni Izraela. Po hebrajsku nazywane są Tehilim, to znaczy „pieśni uwielbienia”, po grecku zaś – psalmoi, czyli „pieśni wykonywane przy dźwięku harfy” (por. OWLG 103). Same psalmy są bardzo różnorodne i wyrażają różne treści: możemy wśród nich znaleźć hymny na cześć Boga, modlitwy błagalne osobiste i zbiorowe, modlitwy ufności, psalmy dziękczynne osobiste i zbiorowe, psalmy królewskie, a także psalmy katechetyczne: historyczne i mądrościowe oraz psalmy liturgiczne.

Jak naucza Katechizm Kościoła Katolickiego, „niezależnie od tego, czy chodzi o hymn pochwalny, czy o modlitwę w smutku lub o dziękczynienie, o błaganie osobiste czy wspólnotowe, o śpiew królewski lub pielgrzymi, czy o rozmyślanie mądrościowe, Psalmy są zwierciadłem przedziwnych dzieł Bożych w historii Jego ludu oraz sytuacji ludzkich przeżywanych przez Psalmistę” (KKK 2588).

3. Zapisane przed wiekami słowa stają się najlepszym sposobem modlitwy Kościoła – zarówno w ubiegłych wiekach, jak i ludzi żyjących współcześnie: „Psalm może odzwierciedlać jakieś wydarzenie z przeszłości, odznacza się jednak taką prostotą, że jego słowami rzeczywiście mogą modlić się ludzie każdego stanu i wszystkich czasów” (KKK 2588).

Psalmy to nie tylko słowa ludzkiej modlitwy: to najpierw natchnione przez Ducha Świętego słowo Boże: „Psałterz jest księgą, w której słowo Boże staje się modlitwą człowieka” (KKK 2587). Modlitwę nimi nazywamy modlitwą Kościoła, ponieważ „ta modlitwa jest nierozłącznie modlitwą osobistą i wspólnotową; dotyczy tych, którzy się modlą, a jednocześnie wszystkich ludzi” (KKK 2586).

Jak modlić się psalmami? „Modlitwa Psalmów jest prosta i spontaniczna; wyraża pragnienie Boga i tego wszystkiego, co jest dobre w Jego stworzeniu. Psalmy odzwierciedlają trudności wierzącego, który miłując Pana nade wszystko, jest narażony na pokusy i zagrożenia ze strony nieprzyjaciół. Zapewniają człowieka oczekującego na to, co uczyni wierny Bóg, o Jego miłości i skłaniają do powierzenia się Jego woli. (…) Psalmy, zebrane po to, by służyły zgromadzeniu do kultu, zawierają wezwanie do modlitwy i wskazują na odpowiedź” (KKK 2589).

Święty Ambroży zapisał: „Cóż piękniejszego od psalmu? (…) psalm bowiem jest błogosławieństwem ludu, uwielbieniem Boga, chwalbą zgromadzenia, rozradowaniem ogółu, wołaniem świata, głosem Kościoła, melodyjnym wyznaniem wiary” (św. Ambroży, Enarrationes in Psalmos 1,9).

4. Zapamiętajmy: „Psalmy są arcydziełem modlitwy w Starym Testamencie: słowo Boże staje się modlitwą człowieka. Zawierają dwa nierozłączne elementy: osobisty i wspólnotowy. Modlitwa Psalmów, natchniona przez Ducha Świętego, wyśpiewuje wielkie dzieła Boga w stworzeniu i historii zbawienia. Psalmy, odmawiane przez Chrystusa i wypełnione w Nim, pozostają istotnym elementem modlitwy Kościoła; ich słowami mogą modlić się ludzie każdego stanu i wszystkich czasów” (Kom.KKK 540).