Pięćdziesiątnica

Uczniowie rabbiego Izaaka Lurii proponowali, aby pięćdziesiąt dni sefiry (liczenia dni) poświęcić praktykowaniu i doskonaleniu cnót, na których winien opierać się świat, aby w ten sposób przyspieszyć nadejście czasów mesjańskich. W czasie tych pięć­dziesięciu dni Izrael widział, jak otwierają się przed nim bramy czystości! Dzieci Izraela staną się z gromady niewolników ludem świętym i królestwem kapłańskim.

Według pewnej tradycji lud Izraela był w Egipcie niejako zamknię­ty „za pięćdziesięcioma bramami nieczystości". Dlatego Święty Błogosławiony wyzwolił swój lud zza wszystkich tych nieczystych bram, które go więziły i przeprowadził go przez „pięćdziesiąt bram mądrości", aby go oczyścić i uczynić godnym otrzymania Tory. W jej pięciu księgach pięćdziesiąt razy wspominane jest wyjście z Egiptu: tak głosi ona miłosierdzie Boga wobec świata.

Zakończenie żniw było w ziemi Izraela okazją do złożenia w Świątyni nowej ofiary: dwóch chlebów wypieczonych z pierwo­cin pszenicy (Wj 34,22). Ceremonie tę opisuje w szczegółach Miszna: „O wschodzie słońca sprawujący ofiarę wołał: Wstępu­jący na Syjon, do domu Pana, Boga naszego! Ci, którzy mieszkali blisko, przynosili świeże figi i rodzynki, mieszkający daleko figi i rodzynki suszone. Na przedzie prowadzono wołu, którego rogi były okryte pozłotą i uwieńczone gałązkami oliwnymi; pochodowi towarzyszył śpiew fletu aż do bram Jerozolimy, do góry Świą­tyni. Tam król Agryppa sam brał swój kosz na ramiona i wchodził na wewnętrzny dziedziniec wśród śpiewu lewitów: Wysławiam Ciebie, Panie, boś mnie wybawił i nie uradowałeś mych wrogów z mojego powodu (Ps 30,2). Znad koszów z owocami wzlatywały gołębie, i wszyscy składali kapłanom to, co kto przyniósł w swych rękach (...) Bogacze przynosili swoje pierwociny w naczyniach ze srebra, ubodzy w koszach plecionych z wikliny, i wszystko od­dawano kapłanom".

Po rozproszeniu Izraela ceremonia ta zanikła; Świątynia była zburzona, święto straciło charakter rolniczy. Dzisiaj, gdy Izrael wrócił na swoją ziemię, kibuce i moszawy zbierają pierwoci­ny swoich plonów, ozdabiają traktory i narzędzia pracy, i ob­chodzą święto Szawuot śpiewając i tańcząc na pamiątkę daw­nej ofiary pierwocin. Synagogi i domy zdobi się zielenią, aby w ten sposób przypominać święto żniw i płodności nakazane przez Torę. Dzieci raczą się smakołykami, zwyczaj nakazuje bowiem jeść tego dnia w czasie jednego z posiłków potrawy z mleka i miód. Zwyczaj ten oznacza, że słowa Tory są słodkie jak mleko i miód, i że ziemia obiecana w zamian za wierność przymierzu była, jak mówi Pismo Święte, ziemią mlekiem i miodem płynącą.

W ramach Święta Tygodni czytana jest w synagodze Księga Rut. Kłosy zbierane przez nią na polu Booza są jak pierwociny żniw jęczmienia i ofiara snopa.

„Rut i Noemi przyszły do Betlejem na początku żniw jęczmienia (Rt 1,22). Rabbi Samuel ben Nachman mówił: Za każdym razem, gdy w Piśmie Świętym znajdujemy słowa: żniwa jęczmienia, chodzi o żniwa omeru (Rut Rab)."

W Księdze Rut czytamy, że Booz odmierzył jej sześć miar jęczmienia i podał jej (Rt 3,15). Midrasz Rabba i Talmud Sanh 93 b zawierają taki oto komentarz do tych słów: „Dlaczego sześć miar jęczmienia? Jako symbol sześciorga dzieci, które będą potomkami Rut i na których spoczną szczególne błogosławieństwa, a będą to: Dawid, Ezechiasz, Jozjasz, trzej młodzieńcy w piecu ognistym (którzy są uważam za jedną osobę), Daniel i Mesjasz. O tym ostatnim napisano: Wyrośnie różdżka z pnia Jessego, wypuści się odrośl z jego korzeni. I spocznie na niej Duch Pański, duch mądrości i rozumu, duch rady i męstwa, duch wiedzy i bojaźni Pańskiej. I raz jeszcze: Upodoba sobie w bojaźni Pańskiej (Iz 11,3). Rabbi Aleksan­der mówił: To nas uczy, że Bóg nałożył na niego przykazania, a także cierpienia, które będą ich wynikiem i które go zmiażdżą jak żarna."

Tragiczne doświadczenia dziejów Izraela sprawiły, że mędrcy Talmudu zestawiają ze sobą słowa Ruach - Duch Boży (Iz 11,2) i rechajim - „żarna" (które miażdżą ducha).

„Lecz Rabba mówi: Mesjasz wyczuje i osądzi, tak jak napisano w tym samym ustępie: Nie będzie sądził z pozorów ni wyrokował według pogłosek: raczej rozsądzi biednych sprawiedliwie i pokornym w kraju wyda słuszny wyrok (Iz 11,3-4)”.

Wiemy, że Rut Moabitka pojawia się w rodowodzie Jezusa i że dla judaizmu nie ma wątpliwości, iż Rut zalicza się do przodków Mesjasza. Poprzez swoich potomków ona, nie-Żydówka, umożliwi przyjście Mesjasza i stanie się symbolem otwarcia zbawienia dla wszystkich narodów.