Pięćdziesiątnica

Co robił Jezus w ciągu czterdziestu dni po świecie Paschy, w okresie, kiedy wspominano wyjście z Egiptu? Mówił o królestwie Bożym (Dz 1,3), zaczynając od Mojżesza poprzez wszystkich proro­ków wykładał im, co we wszystkich Pismach odnosiło się do Niego (Łk 24,27). W dzień Pięćdziesiątnicy Duch Święty sam przybędzie, aby objaśnić całą Torę.

Kiedy Bóg nakazywał Mojżeszowi wyprowadzić lud Izraela z Egip­tu, miejscem spotkania był Synaj. Tam również w pięćdziesiąt dni po spożyciu pierwszej Paschy Bóg zechciał dać swemu ludowi Torę, uczynić lud Izraela swoim ludem. Lud przygotował się przez oczyszczenia i wzajemne przebaczanie sobie: „Przybywszy na pusty­nię Synaj, rozbili namioty na pustyni. Izrael przebywał tam, a ser­ca ich były zgodne" (Targ Wj 19,2). Apostołowie wróciwszy z góry Wniebowstąpienia trwali jednomyślnie na modlitwie (Dz 1,14). Po­dobnie jak na Synaju Izrael stanie się jednym ludem dzięki przy­mierzu i otrzymaniu Tory, tak i apostołowie zgromadzeni w wie­czerniku staną się jednym dzięki otrzymaniu Ducha Świętego:

Jedno serce i jeden Duch ożywiały wszystkich wierzących (Dz 4,32). Otrzymanie Tory na Synaju sprawiło, że Izrael stał się jednym ludem, choć istniały już różne pokolenia; otrzymanie Ducha Świę­tego w wieczerniku stwarza wielką wspólnotę chrześcijan, choć tylko niektórzy z nich żyli wcześniej blisko Jezusa.

„Drugiego dnia Mojżesz wstąpił na szczyt Góry, a Pan zawołał na niego z góry" (Targ Wj 19,3). Pierwsze słowa Boga przypomina­ją Paschę i wyjście z Egiptu: „Widzieliście, co uczyniłem Egipc­janom i jak uniosłem was na chmurach jak na skrzydłach lotnych orłów, i jak przeniosłem was na miejsce Świątyni, aby tam ob­chodzić Paschę, i tej samej nocy przyprowadziłem was (...) i przy­bliżyłem wam naukę mojej Tory" (Targ Wj 19,4).

Jak widzimy, nadanie Tory na Synaju jest tutaj zestawione ze świętem Paschy w Jerozolimie. Miejscem wylania Ducha Świętego będzie również Jerozolima, jedyne miejsce święte: Szukać będziecie miejsca, które sobie wybierze Pan, Bóg wasz, spomiędzy wszystkich pokoleń, by tam umieścić swe imię na mieszkanie (Pwt 12,5); miejscem tym będzie Góra Świątyni. Zesłanie Ducha Świętego jest ukoronowaniem Paschy.

Bóg powiedział Mojżeszowi: „Będziecie przede Mną królami noszącymi koronę, kapłanami i ludem świętym" (Targ Wj 19,6). Wraz z zesłaniem Ducha Świętego lud chrześcijański dzieli z Jezu­sem przynależność do ludu królewskiego i kapłańskiego; Duch sprawia, że każdy wierzący staje się świętym.

„Cały lud odpowiedział razem jednomyślnie i rzekł: Wszystko, co powiedziało słowo Boże, wszystko to uczynimy; Mojżesz zaniósł słowa ludu w modlitwie przed Boga" (Targ Wj 19,8). „Wszyscy jednomyślnie", w modlitwie, słuchali natchnionych słów Piotra, a wysłuchawszy, przejęli się do głębi serca i pytali apostołów: Cóż mamy czynić? (Dz 2,14-37). Podobnie jak lud Izraela, poruszony słowem Boga, które przekazał mu Mojżesz, otrzymuje łaskę nawrócenia, tak pierwsi chrześcijanie otrzymują słowo przekazane przez Piotra w Duchu Świętym.

Słowo to naznacza ich na zawsze. Nie sam Piotr ich porusza, lecz moc jego słów, którym towarzyszą znaki obecności Ducha Święte­go. Ani Mojżesz, ani Piotr nie byli zresztą mówcami. Bóg powie­dział jednak Mojżeszowi, że jego słowom towarzyszyć będą znaki: „Oto słowo moje ukaże się tobie w gęstym obłoku, aby lud słyszał, gdy będę rozmawiał z tobą, i uwierzył na zawsze słowom twego proroctwa, Mojżeszu, sługo mój" (Targ Wj 19,9).

Najbardziej oczywistym znakiem, towarzyszącym zstąpieniu Sło­wa na Synaju, było pojawienie się Chwały Boga w ogniu i błys­kawicach. Nieprzypadkowo też Duch Święty ukazuje się w wieczer­niku w postaci języków ognia.

Aby przekazać Dekalog, Bóg objawia się „trzeciego dnia rano" (Duch Święty zstępuje w wieczerniku o „trzeciej godzinie dnia") poprzez grzmoty i błyskawice, poprzez gęsty obłok i głos potężnej trąby. W wieczerniku nagle dał się słyszeć z nieba szum, jakby uderzenie gwałtownego wichru, i napełnił cały dom.

Znaki te poprzedzają samo objawienie się Boga: „Mojżesz wyprowadził lud z obozu na spotkanie Chwały Pana, i natychmiast Pan świata uniósł górę w powietrze i stała się ona przeźroczysta jak szafir. Góra Synaj była cała spowita dymem, gdyż Bóg nachylił niebo i ukazał się na nim w ogniu gorejącym" (Targ Wj 19,16-18). Chwała Boga zstępuje, góra unosi się: przygotowuje się prawdziwe spotkanie. Cały lud jest niejako uniesiony ku niebu, niejako wchłonięty przez Chwałę Pana.