"Duch Boży" w oczach wspólnoty z Qumran

Określenie „duch Boży” w pismach qumrańskich odnoszone jest także do Boga.

Termin rûaḥ - „duch” w odniesieniu do Boga pojawia się w niebiblijnych zwojach qumrańskich blisko 60 razy. Ustalenie dokładanej liczby występowania wyrażenia „duch Boży” jest niemożliwe, gdyż wiele tekstów zachowało się fragmentarycznie. Analizując dziś pisma z Qumran trudno jest także często stwierdzić czy w danym miejscu słowo „duch” odnosi się do Boga czy też do człowieka. W niebiblijnych zwojach z Qumran termin „duch” odnoszony wprost do Boga w wyrażeniu „duch Boga / duch JHWH” pojawia się tylko trzy razy, i to w cytatach z tekstów biblijnych.

W pierwszym przypadku, częściowo zachowane wyrażenie „duch JHWH” pojawia się w Peszerze do Księgi Izajasza (cytat Iz 11,1-2), stąd jego rekonstrukcja jest pewna: „I wypuści się gałązka z pnia Jessego i pęd z korzeni jego wyrośnie. I spocznie na nim duch JHWH, duch mądrości i rozumu, duch rady i mocy, duch wiedzy” (4Q161). W drugim przypadku, wyrażenie „duch Boga” występuje w tekście apokryficznej Księdze Jubileuszów (Jub 40,5), gdzie cytuje się Rdz 41,38: „Czy znajdziemy człowieka tak rozumnego i mądrego jak ten, w którym jest duch Boga?” (4Q223-224). W trzecim przypadku, wyrażenie „duch Boga” pojawia się w Pieśni mędrca, we fragmencie który jest parafrazą tekstu z Iz 40,13: „Jak zatem człowiek może zmierzyć ducha Boga?” (4Q511). Należy jednak zauważyć, że rekonstrukcja uszkodzonego wyrażenia w 4Q511 jako „duch Boga” nie jest pewna.