Pojawienie się Zbawcy, Księcia Pokoju i przyjście Mesjasza, Króla Sprawiedliwego (Iz 9,1-6 oraz Iz 11,1-9)

Izajasz nie zapowiada pokoju w całym stworzeniu, gdyż z wersetu 9 jasno wynika, że chodzi o Jerozolimę i państwo judzkie. W związku z tym werset 4 odnosiłby się do kraju, a nie do całej ziemi, jak to niektórzy rozumieją. Mieszkańcy ziemi judzkiej na czele z zamieszkującymi Jerozolimę mają dostąpić doskonałej zgody pod rządami Mesjasza.^[53]

Za błędne należy uznać stwierdzenie, że Iz 11 prezentuje wizję ludzkości, która dzięki otwarciu się na Boga i związaniu z Nim przezwycięży swą odwieczną dążność do grzechu. Losy całej ludzkości nie są tu jeszcze przedmiotem rozważań, które dotyczą ziem judzkich z Jerozolimą w czasie rządów Mesjasza.^[54]

W samej treści proroctwa nie znajdują się konkretne informacje na temat czasu przyjścia idealnego władcy. Prawdopodobnie autor nie chciał się wypowiadać w tej kwestii, a jedynie wyrazić nadzieję, że taki król kiedyś zasiądzie na tronie Dawida. Z wersetu 1 wynika, że dynastia Dawida w dalszym ciągu istnieje. Z zapowiedzi, że Jerozolima będzie mieć idealnego monarchę, trzeba by wnioskować, że aktualnie sprawujący władzę nie odpowiada oczekiwaniom narodu i zachodzi wątpliwość, czy państwo judzkie będzie kiedyś posiadało władcę, jakiego potrzebuje. W czasach Izajasza okoliczności takie zaistniały w 701 r. przed Chr., w czasie oblężenia Jerozolimy przez asyryjskiego króla Sennacheryba. Dlatego uznaje się, że tekst o latorośli z pnia Jessego miał przynieść otuchę udręczonym obywatelom w tych przykrych okolicznościach. Kontekst tej przepowiedni opisuje podobną sytuację. W 10, 28-34 kolejno upadające miasta opierające się królowi Asyrii Izajasz przyrównuje do wysokich drzew, które padają pod toporem drwala. Łatwo więc zauważyć związek logiczny naszego fragmentu
Iz 11,1-9 z tymi obrazami: upadającym drzewom przeciwstawia prorok pień Jessego, trwający w rodzie Dawida panującym w Jerozolimie. Wskazuje też, że mimo zagrożenia będzie on trwał zgodnie z proroctwem Natana (2 Sm 7,1-16), aż w końcu wypuści latorośl - idealnego władcę zdolnego zapewnić narodowi brakującą pomyślność.^[55]



IV. WNIOSKI TEOLOGICZNE


Wyjaśniając proroctwa dotyczące nadejścia Zbawcy, Księcia Pokoju, Mesjasza i Króla Sprawiedliwego w kontekście całej Księgi Izajasza zauważamy, że centralnym punktem historii ma być Mesjasz z rodu Dawida, syn Dziewicy ( Iz 7,14). Jego wystąpienie wiąże się z sądem nad grzechem i upadkiem nieprzyjaciół Bożego narodu. Będzie to sąd oczyszczający (Iz 1,21-26) oraz kara w postaci wojny (Iz 3,25-4,1) i niewoli (Iz 3,24).^[56]

Iz 9, 1-6 mówi o narodzinach króla z rodu Dawida. Ma On przynieść wieczny pokój i sprawiedliwość. Tytuły Go określające wskazują, że będzie to ktoś wyjątkowy. Jego nadejście dokona się nie przypadkowo, ale dzięki „zazdrosnej miłości Pana Zastępów”.^[57]

Odrodzenie domu Dawida ściśle wiąże się z odnowieniem stworzenia. Poprzez groźby i zapowiedzi strasznych kar dla rodu Dawida na początku swej księgi Izajasz zdaje się ukazywać, że pomimo grzechów tej dynastii Bóg zrealizuje względem niej swoje plany. Zostanie ona cudownie odnowiona.^[58]

Tak więc prorok twierdzi, że monarchia Dawidowa odegra dużą rolę w przywróceniu harmonii między Bogiem a ludzkością i cały stworzeniem. Upadek jej w czasach niewoli babilońskiej nie zaprzecza temu. Przyszły król z rodu Dawida sprowadzi na cały naród Izraela wszystkie inne ludy błogosławieństwo odnowy.^[59]

W Iz 8,23b stanowiącym wstęp do proroctwa Iz 9,1-6 autor wspomina, iż dotyczy ono Galilei. Można z tego wnioskować, że wypełniło się ono wraz z przyjściem Jezusa do Galilei. Zostało ono również zacytowane przez Św. Mateusza w Mt 4,15n.^[60]

Egzegeza żydowska odrzuca mesjańskość tego poematu i odnosi go do króla Ezechiasza. Liberalni komentatorzy protestanccy podzielając tą opinię tytuł „Bóg Mocny” wyjaśniają przesadną, hiperboliczną tytulaturą dworską przejętą z Egiptu lub innych krajów pogańskich.

Większość biblistów katolickich i niektórzy protestanccy (Marti, Duhn, Cheyne) przyjmują zarówno mesjańskość perykopy jak i tradycyjny sens wyrazowy o Mesjaszu. Wskazuje na to między innymi tekst i kontekst. Przymioty przypisane królewiczowi: mądrość, wszechmoc, boskość, ojcowska dobroć i troskliwość, wieczność, przysługują w pełni i najdoskonalej Chrystusowi. On zaczął swoje nauczanie od Galilei, która odpowiada północnej Palestynie, królestwu dawidowemu, wzbudzając radość i oświecając (por. Łk 2,10-14; Mt 4,13-17; J 1,4n.9). Określił charakter swego panowania, które miało być duchowe, nadprzyrodzone, powszechne i wieczne (Mt 5,3.10; Łk 4,14-21; J 18,33-36). Stara, przedchrześcijańska tradycja żydowska opowiadała się za wyjaśnieniem mesjańskim, co potwierdzają Rabbi Josef Galilejczyk, Ben Sira, Jalkut Szimini oraz Targum. W tradycji chrześcijańskiej tylko Efrem odnosi to proroctwo do Ezechiasza, pozostali do Chrystusa.^[61]

Proroctwo Iz 9,1-6 odnosi się literalnie do Jezusa Chrystusa. Potwierdza to Nowy Testament, w którym Mesjasz podkreślił swoją godność przez cuda i sam stwierdził swoje królewskie pochodzenie. Można go bez zastrzeżeń nazwać „ojcem” oraz potomkiem Dawida.

Naukę mesjańską Iz 9,1-6 można streścić w następujących słowach. Mesjasz pochodził będzie z rodu Dawida i zasiądzie na jego tronie. Będzie potężnym i prawdziwym Bogiem, ale i człowiekiem narodzonym z dziewicy, troskliwym ojcem swego narodu, księciem pokoju. Przyniesie światłość, radość i pokój. Dokona duchowego oswobodzenia z ciemności ignorancji, smutku, niewoli grzechu i szatana, nad którym odniesie całkowite zwycięstwo. Utrwali na ziemi sprawiedliwość, praworządność, pokój i szczęście.^[62]

Wszyscy katolicy oraz niektórzy protestanci (Duhn, Marti, Procksch) uznają mesjański charakter fragmentu Iz 11, 6-9. Natomiast rabini żydowscy (np. Aben Ezra z XIII.) i wielu protestanckich uczonych (H. Grotius z XVII w., Hendewerk, Holzapfel, Gray) odnoszą go do króla Ezechiasza lub do księcia Zorobabela po powrocie z niewoli babilońskiej.

Urywek ten według peszerów z Qumran pomimo braku formalnego określenia „Mesjasz” opisuje postać w pełni mesjańską, która jest ważnym etapem oczekiwań zbawczej przyszłości. „Odrośl Dawida” wyrośnie w czasach ostatecznych, czyli mesjańskich. Charakter jego wystąpienia i panowania pozwoli lepiej zrozumieć eschatologia międzytestamentalna, która przygotowuje oczekujących na spotkanie z Jezusem Chrystusem. Wówczas zapowiedziane dary Ducha staną się udziałem chrześcijan.^[63]