Cel naszej wiary: zbawienie dusz.

Po pierwsze, pewne jest, że śmierć oznacza definitywne i niepodlegające zmianom orzeczenie, czy człowiek jest zbawiony, czy nie. "Postanowione ludziom raz umrzeć, a potem sąd" (Hbr 9, 27). Nie można więc utracić zbawienia po śmierci.

Po drugie, chrześcijanin podlega ocenie ze swoich uczynków, zarówno dobrych, jak i złych; ma to charakter sądu, a sędzią jest Bóg: "Wszyscy bowiem musimy stanąć przed trybunałem Chrystusa" (2 Kor 5, 10). "Wszyscy musimy" to znaczy: nie tylko poganie, ale zmarli dobrzy chrześcijanie też.

Po trzecie, oprócz nagrody za czyny dobre, człowiek poniesie karę za czyny złe (oczywiście nie karę wieczną; jest już przecież zbawiony): "Musimy stanąć przed trybunałem Chrystusa, aby każdy otrzymał zapłatę za uczynki dokonane w ciele, złe lub dobre" (2 Kor 5, 10). "Zapłatą za złe uczynki dokonane w ciele" na pewno nie jest dyplom uznania i gratulacje ze strony Pana Boga.

Po czwarte, kara ta ma charakter oczyszczenia. Chrześcijanin budował swoje życie na fundamencie, jakim jest Jezus (dlatego po śmierci czeka go zbawienie wieczne), ale mógł budować niedoskonale (dlatego po śmierci musi zostać oczyszczony): "Tak jak ktoś na tym fundamencie buduje: ze złota, ze srebra, z drogich kamieni, z drzewa, z trawy lub słomy, tak też jawne stanie się dzieło każdego [...] ten, którego dzieło wzniesione na fundamencie przetrwa, otrzyma zapłatę; ten zaś, którego dzieło spłonie, poniesie szkodę: sam wprawdzie ocaleje, lecz tak, jakby przez ogień" (1 Kor 3, 12-15). Ten bardzo piękny i pocieszający fragment mówi, że nawet jeśli ktoś jest niespecjalnie dobrym chrześcijaninem, to mimo jego grzesznego życia Bóg może go zbawić i człowiek taki "sam ocaleje". Nie przeszkadza to temu, że ten sam człowiek "poniesie szkodę" w oczyszczającym ogniu miłości Boga. Nazwano to w średniowieczu "czyśćcem". Jeśli komuś nazwa "czyściec" nie przypada do gustu, może wymyślić sobie inną. Nie będziemy się spierać o nazwy. Nie zmieni to faktu, że Biblia uczy o potrzebie oczyszczającej kary dla zbawionych po śmierci, jeśli nie byli zbyt doskonali za życia.

Całość tego nauczania jest zebrana w postaci przypowieści przez samego Jezusa. Chrześcijanin za życia jest "w drodze" i jeśli nie naprawi pewnych grzechów tutaj, będzie musiał liczyć się z konsekwencjami po drugiej stronie życia, również jeśli zostanie zbawiony: "Pogódź się ze swoim przeciwnikiem szybko, dopóki jesteś z nim w drodze, by cię przeciwnik nie podał sędziemu, a sędzia dozorcy, i aby nie wtrącono cię do więzienia. Zaprawdę powiadam ci: nie wyjdziesz stamtąd, aż zwrócisz ostatni grosz" (Mt 5, 25-26).

d. Najpierw wiedzieć, potem krytykować

Z tego, co powiedziano wyżej, wynika, że szereg informacji, jakie wyczytać można czasem o odpustach w przeróżnych antykatolickich broszurach, jest nieprawdziwych.

Nieprawdą jest, że przez odpust można "kupić wybawienie od piekła", gdyż nigdy nie uczono, jakoby odpusty miały cokolwiek wspólnego z karą wieczną, wiecznym potępieniem, czyli piekłem. Odpusty dotyczą tylko i wyłącznie kary doczesnej dla ludzi, którzy już są zbawieni, i na pewno nie dotyczą w żadnym sensie ludzi, którzy odrzuciwszy Boga są potępieni.

Nie jest prawdą, że odpusty oferują przebaczenie grzechów jeszcze niepopełnionych, gdyż dotyczą tylko skutków grzechów z przeszłości. Rozmyślne planowanie grzechu ciężkiego z pełną świadomością, licząc na zagwarantowane Boże przebaczenie, jest grzechem przeciw Duchowi Świętemu i oczywiście nigdy nie było w Kościele popierane.

Nieprawdą jest, że zamiast prosić o przebaczenie grzechów Jezusa Chrystusa, można przebaczenie kupić. Odpusty w ogóle nie dotyczą winy (która jest od razu przebaczona w chwili usprawiedliwienia przez naszego Zbawiciela), ale kary doczesnej. Są to dwie zupełnie różne sprawy.

Nie jest też prawdą, że motywem ich wprowadzenia były pieniądze. Tak zwana "sprzedaż odpustów" to rzeczywiście fatalny wynalazek, ale raczej późny. O odpustach bez żadnego związku z pieniędzmi mówiono na całe wieki wcześniej i taka jest też praktyka dzisiaj.