Zwiastowanie narodzenia Jana Chrzciciela (Łk 1,5-25)

Tak Jan Chrzciciel, jak i Samuel, syn Anny, byli nazirejczykami, prawda?

Tak. Mamy kolejne bardzo jasne przywołanie bohaterów Starego Testamentu. Z tym, że – zwróć uwagę – tym razem nie jest to już aluzja Prawa. Historia Samuela należy do drugiej części Biblii hebrajskiej, do ksiąg prorockich… Z ksiąg prorockich pochodzi także motyw Eliasza i komentowany wcześniej cytat z Księgi Proroka Malachiasza.

Anioł także pojawia się na kartach Starego Testamentu…

No właśnie. Anioł... Zjawia się nieoczekiwanie. W myśl tradycji starotestamentalnej jest posłańcem Boga i przynosi ludziom nowinę o Bożych postanowieniach, które są zbawieniem (pojawia się czasownik głosić dobrą nowinę).

Czy to, że anioł pojawia się po prawej stronie ołtarza, też ma jakieś znaczenie symboliczne?

Tak. Scena przywołuje na myśl Mesjasza (Ps 110). W Starym Testamencie Archanioł Gabriel pojawia się tylko jeden raz. W Księdze Proroka Daniela. Jego imię oznacza: Bóg okazał swoją siłę. To właśnie on wyjaśni Danielowi tajemnicze proroctwo o siedemdziesięciu tygodniach (Dn 9,21-27), a jeszcze wcześniej wytłumaczył młodemu prorokowi symbole wizji: kozła, barana i róg. Co jest ciekawe? Tak u Łukasza jak i u Daniela archanioł Boży pojawia się w czasie modlitwy liturgicznej (Łk 1,11; Dn 9,20-21); w obydwu księgach osoba, która go widzi, odczuwa strach, a Boży gość uspakaja człowieka tłumaczy, że nie ma czego się bać (Łk 1,12-13; Dn 10,8.12.15); obydwie sceny w Biblii nazwane są wizją. W warstwie gramatyczno-językowej tekstów możemy dostrzec jeszcze więcej szczegółowych powiązań między dwiema księgami, a wszystko to świadczy o jednym: takie nawiązania nie są przypadkiem. Święty Łukasz wprowadził je w sposób zamierzony.

Tylko jaki miał w tym cel?

Nie przypadkowo zwróciłem uwagę na części Biblii, z jakich pochodzą przywołane postacie. Biblia hebrajska dzieli się na trzy części: Prawo (Tôrāh), Prorocy (Nebi’īm) i Pisma (Ketūbīm). Abraham i Sara to przedstawiciele Prawa i początków historii Izraela. Salomon przywołuje czasy proroków, a zatem drugą część Biblii. I wreszcie Gabriel pojawia się u proroka Daniela, w księdze, która pochodzi z trzeciej części Biblii, z Pism. Niektórzy bibliści uważają, że Księga Daniela została napisana na krótko przed narodzinami Jezusa.

Zadziwiające! Jedno krótkie opowiadanie o Zachariaszu i Gabrielu, a zawiera w sobie nie tylko całą Biblię hebrajską, ale także całą historię Narodu Wybranego.

Taki jest artystyczny zamysł ewangelisty. Jego opowiadanie to jakby witraż ukazujący historię narodzin Jana Chrzciciela, w której to mozaice każde jedno szkiełko przywołuje na myśl słynne postacie i ważne wydarzenia z przeszłości. W sumie tworzy się piękny witraż. Teraz popatrz, aby podziwiać piękno witraża, musisz wejść do ciemnej katedry i patrzeć na dzieło sztuki z pewnej perspektywy, z daleka. Tylko tak zobaczysz geniusz artysty. Podobnie rzec ma się z opowiadaniami św. Łukasza… To, w jaki sposób św. Łukasz piszę swą Ewangelię, jest dla nas świetną lekcją jak czytać Pismo Święte. Co nam chce przekazać autor natchniony? To, że cała historia narodu izraelskiego widziana jako całość, odnajduje swój ostateczny sens w wydarzeniu Jezusa Chrystusa. Że wszystko, co się stało do tej pory ma swoje dopełnienie w Jezusie i stało się ze względu na Niego. W Jezusie, w spotkaniu z Nim, człowiek doświadcza tego, że wszystkie wydarzenia, które miały już miejsce i które przyjdą kiedyś, tu, w wydarzeniu Chrystusa, tworzą harmonijną jedność i uobecniają się. Tu jest wszystko: przeszłość, teraźniejszość i przyszłość. To jest wskazówka dla nas: zbliżając się do Biblii, winniśmy prosić Boga o tę łaskę, by bardziej niż co się stało? umieć pytać: jaki ma to sens w świetle Bożych zamiarów?