Błogosławieństwa krok po kroku

11. „Błogosławieni jesteście, gdy ludzie wam urągają i prześladują was, i gdy z mego powodu mówią kłamliwie wszystko złe na was..." (w. 11-12).

Jest to naj­obszerniejszy makaryzm obejmujący dwa wersety (11-12). W Q stanowił on przejście pomiędzy błogosławieństwami a wezwaniem do miłości nieprzyjaciół („Miłujcie waszych nieprzyjaciół...", Q 6,27). W paralelnej wypowiedzi Łukasza prześladowanie wyraża się w czterech formach: uczniowie są znienawidzeni, wyłączani, lżeni, a ich imię podawane jest w pogardę jako niecne (Łk 6,22). U Mateusza wyliczone są trzy sposoby: urąganie, prześladowanie oraz mówienie przeciwko. Być może jest tak ze względu na Mateuszowe upodobanie do triady. Zmianę z trzeciej osoby na drugą można byłoby wytłumaczyć tym, że błogosła­wieństwo Mt 5, 11-12 pierwotnie krążyło osobno i dopiero potem zostało do­łączone do pozostałych istniejących już w trzeciej osobie. Istnieje także możliwość, że to Mateusz sformułował błogosławieństwa w trzeciej osobie. W takim razie na pytanie, dlaczego nie czynił to konsekwentnie i nie zmienił 5,11-12, na­leżałoby odpowiedzieć, że albo nie zmienił ze względu na następujące bezpośred­nio sformułowania w drugiej osobie: „Wy jesteście solą ziemi..." (5, 13), albo też zamierzył osiągnąć klimaks w całości perykopy poprzez zwrot w drugiej osobie.
Nie każde prześladowanie zasługuje na obietnice, ale to, do którego dochodzi z powodu Chrystusa (por. 1 P 3,14.17; 4,14n). Nie każde także słowo skierowa­ne przeciw chrześcijanom daje podstawę do uznawania się za błogosławionych, ale takie, które oskarża w sposób kłamliwy. Tylko takie pozwala prześladowa­nym uważać się za błogosławionych.

12. „Cieszcie się i radujcie...",

Błogosławieństwo przekształca się w wezwanie do radości eschatolo­gicznej. Prześladowanym obiecana zosta­je niebieska zapłata. W 6, 20 znajdujemy porównanie zapłaty do skarbu prze­chowywanego w niebie. To właśnie na taki skarb zamienione zostaną cierpienia prześladowanych. Jeśli bowiem uczniowie są prześladowani podobnie jak wcze­śniej prorocy, zatem podobnie jak oni są sługami Boga i z pewnością otrzymają odpłatę (Kertelge, Błogosławieni, 23nn). Stary Testament zna prześladowanie Eliasza (1 Krl 19) lub też Jeremiasza (np. Jr 37,11nn). W późniejszych żydow­skich legendach opowiadania o prześladowaniu i śmierci starotestamentalnych proroków zostały znacznie poszerzone. Chrześcijańska wspólnota doświadcza na sobie losu proroków. Wyrażenie „przed wami" określa uczniów Jezusa jako następców proroków. Podobnie jak starotestamentalni prorocy, także uczniowie otrzymali od Boga misję. W zachęcie do radości pośrodku prześladowań uwy­datnia się logika paschalna śmierci i zmartwychwstania Jezusa. Wspólnota po­winna radować się i cieszyć z powodu cierpień. Podstawą radości jest odwróce­nie się sytuacji, które przyniesie przyszłość. Jakkolwiek więc królestwo w całej swej pełni jeszcze nie nadeszło, myśl o przyszłej szczęśliwości odmienia teraź­niejszość i czyni ja bardziej znośną (por. Jk 5, 10-11).