Eucharystia pierwszego Kościoła

Łukasz zamieszcza informację o przyjęciu zaproszenia przez Jezusa, aby pokazać przyszłym uczniom, co mają czynić, aby Mistrz zamieszkał pośród nich i dał jasność poznania. Można powiedzieć, że zaproszenie uczniów, stało się dla Łukasza sposobnością, by opisać prośbę – modlitwę do Jezusa. Jest to Łukaszowe życzenie i wskazówka dla wszystkich uczestników każdego łamania chleba.

Wieczerza jednak nie przebiegała tak, jak każe tradycja. Zaproszony Jezus przejmuje bowiem obowiązki gospodarza. Wziął chleb, odmówił modlitwę dziękczynną, połamał i rozdzielił[17]. Było to zachowanie charakterystyczne dla Jezusa z czasów Jego publicznej działalności, stąd też po tym geście można Go było z łatwością poznać. Jezus podczas publicznej działalności bardzo często spożywał posiłki ze swoimi uczniami w ten właśnie sposób (zob. Łk 9,16). Również wspólnota pierwotnego Kościoła kontynuowała praktykę codziennych wspólnotowych posiłków, które nie były zawsze identyczne z Eucharystią (zob. Dz 2,42.46)[18].

Wydaje się, iż św. Łukasz przejął formułę „łamanie chleba” z wcześniejszej tradycji[19]. O ile większość komentatorów przychyla się do uznania, że w Dz 2,42 można mówić o Eucharystycznej interpretacji formuły „łamanie chleba”, to w Łk 24,35 nie jest to już takie oczywiste[20]. Wydaje się bowiem, że dopiero później powstaje pojęcie „Łamanie Chleba” jako terminus technicus Uczty Pańskiej. W Łukaszowym tekście na płaszczyźnie przebiegu wydarzeń nie ma raczej żadnego eucharystycznego odniesienia. Nie wydaje się, by Jezus jako zmartwychwstały Pan chciał powtórzyć wieczerzę Wielkiego Czwartku. Raczej łamał i rozdzielał chleb jak to było zwyczajem podczas każdego posiłku. Choć dla wielu brzmi w tym całym opisie echo celebracji Eucharystii.

Być może bardziej zasadnym jest uznanie, iż Łukasz widział i przedstawił to zwykłe wydarzenie w świetle wczesnochrześcijańskiej celebracji Eucharystii. Można powiedzieć, że jak w opowiadaniach Dziejów Apostolskich, tak i w opisie Łk 24 liturgia formowała przekaz tradycji. Być może również we wzmiance o rozpoczynającej się porze wieczornej jest ukryta wskazówka dotycząca pory nabożeństw młodej gminy (por. Dz 2,42.45; 4,35).