Co robili bibliści?

PRZEBIEG OBRAD NAUKOWYCH

SESJA IV
Przewodniczący:  ks. dr hab. Stefan Szymik, prof. KUL
Współprzewodniczący: ks. dr  Stanisław Wronka, o. Bernard Arndt

REFERAT
PRELEGENT: Ks. prof. dr hab. Waldemar Rakocy CM
TEMAT: Geneza Prawa Mojżeszowego według teologii Pawłowej.

GŁÓWNE TEZY WYSTĄPIENIA:

• Punkt wyjścia: fragment z Listu do Galatów (3,19) ze szczególnym uwzględnieniem słów: ”Prawo zostało zarządzone przez aniołów”.
• Analiza filologiczno - semantyczna wyrażenia: „ho nomos diatageis di’aggelon” (rodzajnik przed „nomos” i kontekst pytania implikują odniesienie św. Pawła do całego Prawa Mojżeszowego, a nie tylko do jakiejś części Prawa).
• „Diatageis”: strona bierna od czasownika „diatasso”. Ma znaczenie zarządzenia, gdzie ten, kto zarządza decyduje o tym, czym zarządza i jaki przybierze to kształt. Prawo Mojżeszowe zostało zatem zarządzone przez wielu aniołów, a następnie podane przez pośrednika. Za pośrednika uważa się najczęściej Mojżesza, lecz był nim raczej jeden z aniołów, który pośredniczył między wieloma aniołami a Izraelem. Wynika to z faktu, że apostoła interesowała jedynie natura niebieskiego pochodzenia Prawa.
• Kontekst teologiczny według św. Pawła: skoro Prawo Mojżeszowe zostalo zarządzone przez aniołów, nie pochodzi ono bezpośrednio od Boga, ale objawia rzeczywistość Boga.
• Prawo jest „smutną koniecznością”, wymuszoną przez grzech; zostało ustanowione dla bezbożnych i de facto pogłębia świadomość grzechu: „Przez Prawo jest tylko większa świadomość grzechu” (Rz 3, 20). Prawo pozostaje zatem bezsilne w rozwiązaniu ludzkiej grzeszności; nie jest w stanie ani pojednać człowieka z Bogiem, ani zapewnić mu zbawienie. Wskazuje jedynie do tego drogę. Z tej racji apostoł nie przypisał go wprost Bogu.
• Analiza komparatystyczna dwóch przymierzy: z Abrahamem i z Izraelem. Pierwsze wspaniałomyślnym, jednostronnym obdarowaniem na wzór testamentu, drugie czymś w rodzaju kontraktu. Pierwsze przyrzeka w darze potomka, którym jest Chrystus (Ga 3, 16), drugie daje Prawo. Dar Potomka–Chrystusa nie zostaje niczym uwarunkowany, dlatego obietnica Odkupiciela nigdy nie została cofnięta; relacja z Bogiem oparta na Prawie była uwarunkowana jego zachowywaniem i dlatego zrywana.
• Apostoł mocno akcentuje różnicę między garem Prawa, które zabija a Potomka, który udziela Ducha, który ożywia; w Chrystusie następuje przejście od słowa objawionego do Słowa Wcielonego. Dlatego chrześcijaństwo jest religią Jezusa Chrystusa, a nie religią Księgi, jak określa siebie judaizm.
• Fakt, że Pismo św. nie pochodzi wprost od Boga uwidacznia się w tym, że jest ono natchnione, a nie objawione. Gdyby było objawione przez Boga, byłby On jego bezpośrednim i jedynym autorem.

WARTO ZAPAMIĘTAĆ:
Św. Paweł – jako faryzeusz – był gorliwym wyznawcą Prawa Mojżeszowego, jednak dopiero w Chrystusie ujrzał jego właściwą wartość. Prawo Boże  - „zarządzone przez aniołów” - nie ma mocy zbawczej, dlatego konieczne było i jest uwierzenie w Chrystusa.