Ponowne odczytanie Rdz 1-3

W czasie przejścia przez Morze Czerwone ujrzano obłok ocieniający obóz (Mdr 19, 7a). Wj 14, 19 dokładnie tego nie stwierdzała. Można by też wspomnieć namiot (Lb 9, 18. 22); obłok, jakim Bóg okrył morze w czasie tworzenia świata (Hi 38, 9); czy też Mądrość, która po wyjściu z ust Pana, „niby mgła okryła ziemię" (Syr 24, 3, gdzie termin homichlê jest dość niejasny). Ten ostatni tekst mógłby być starożytną interpretacją Rdz 1,2 („Ciemność była nad powierzchnią bezmiaru wód"), z tym, że funkcja okrywania ziemi nie została w nim powierzona ciemności, lecz, przeciwnie, duchowi. Możemy także dodać, że już Ps 104, 39 mówił o obłoku okrywającym lud w czasie Wyjścia z Egiptu, a Mdr 10, 17 przypisuje to zadanie samej Mądrości^[42]. Dlatego, według nas, relacja pomiędzy Rdz 1,2 i Mdr 19, 7a nie jest wcale oczywista, aczkolwiek dalszy ciąg tekstu Księgi Mądrości mógłby potwierdzać interpretację P. Beauchamp.

[Ujrzano] suchy ląd, jak się wynurzał z wody poprzednio stojącej (Mdr 19, 7b). P. Beauchamp podkreśla obecność elementu „suchego" w Rdz 1, 9 i w Mdr 19, 7b, do którego dołącza się w obu tekstach wzmianka o fakcie, że był to element „widzialności". Mdr 19, 7c precyzuje również, że stały ląd był „zielonym polem". Ten szczegół nie pochodzi z opowiadania Wyjścia, lecz wydaje się odsyłać do Rdz 1,11-13, gdzie temat roślinności jest charakterystyczny dla trzeciego dnia stworzenia^[43].
Mdr 19, 10 wspomina niektóre wydarzenia poprzedzające przejście przez Morze Czerwone: ziemię, która wydaje komary, i rzekę, która wy­rzuca żaby; natomiast Mdr 19, 11-12 przywołuje wydarzenie następujące po przejściu przez Morze Czerwone: „nowe narodziny" przepiórek wycho­dzących z morza. Mówi się więc o zrodzeniu zwierząt, jak w Rdz 1, w piątym dniu i na początku szóstego dnia stworzenia (Rdz 1, 20-25).
Brak gościnności w postawie Egipcjan, przyrównany w Mdr 19, 13-17 do zachowania się Sodomitów, służy do ponownego wprowadzenia tematu ciemności (Mdr 19, 17). Najczęściej widzi się tu ponowne odwołanie się do plagi ciemności zesłanej na Egipcjan^[44], podczas gdy Izraelici cieszyli się cudownym światłem (Mdr 17, 1-18, 4). Lecz w relacji do Rdz 1 widać natychmiast, że temat ten może odsyłać do pierwszego (Rdz 1,4-5) i czwartego dnia stworzenia (Rdz 1, 14-19)^[45], co jest centralną osią opowiadania o stworzeniu, tak jak jest nią Mdr 19, 13-17 w zakończeniu Księgi Mądrości.
W końcu, Mdr 19, 18-21 zatrzymuje się na „nowej relacji, jaką Bóg ustanawia pomiędzy istotami" (P. Beauchamp)^[46], a w szczególności na środowisku. Ale podczas gdy Rdz 1 przeznaczała każdemu zwierzęciu jego własne miejsce, to Mdr 19, 9 mówi o „zmianie habitats: dla zwierząt wodnych ziemię, a wodę dla tych ziemskich" (s. 507). Ostatni stych (Mdr 19, 21c) przywołujący obraz manny, mówi o darze pożywienia, jakiego Bóg udzielił człowiekowi wieczorem szóstego dnia.

[42] Por. Iz 4, 5-6.
[43] Palestyński Targum Add 27031 (jak Mdr 19, 7c) - przetłumaczony przez R. Le Deauta, Targum du Pentateuque. II. Exode et Levitique, Paris 1979, 127 - wspomina rośliny (Wj 15, 19) w odniesieniu do przejścia Izraelitów suchą nogą przez Morze Czerwone.
[44] Por. M. Priotto, Il significato del confronto Egitto-Sodoma in Sap 19, 13-17, RivB 32 (1984) 369-394 (przede wszystkim 389-391). Zaś D. Winston, The Wisdom of Salomon, 329 dostrzega raczej odwołanie się do Wj 14, 20.
[45] L. Alonso Schökel, Sabiduria, 203, postrzega, że to odwołanie się do Rdz 1,3-5. 15-18 jest „wystarczająco dyskusyjne".
[46] P. Beauchamp, Le salut corporel..., 507.