Eucharystia w Ewangeliach

Na podstawie analizy tekstów komentatorzy[22] proponują następującą rekonstrukcję tekstu pierwotnego tradycji antiocheńskiej, który był znany Pawłowi i Łukaszowi: „Gdy wziął chleb, odmówił błogosławieństwo, połamał i dał im, i powiedział: «To jest moje Ciało za was. Czyńcie to na moją pamiątkę». Podobnie po wieczerzy kielich i powiedział: «Ten kielich jest Nowym Przymierzem w mojej Krwi»”.

Palestyńska tradycja Marka i Mateusza różni się od antiocheńskiej przede wszystkim paralelizmem zwrotów: „To jest Ciało moje”;  „To jest Krew moja”. Wydaje się, iż pierwotny tekst tradycji palestyńskiej brzmiał: „Gdy jedli, wziął chleb, odmówił błogosławieństwo, połamał i dał im, i powiedział: «To jest Ciało moje. A gdy wziął kielich, odmówił dziękczynienie, dał im i mówił do nich: «To jest moja Krew Przymierza, która będzie wylana za wielu»”.

W obydwóch tradycjach wspólne są następujące wyrażenia: „Wziął chleb, odmówił błogosławieństwo, połamał i dał im, i powiedział”; „To jest Ciało moje”; „i powiedział”; „To jest moja Krew Przymierza, za wielu”.

Niewątpliwie na redakcję opisów ustanowienia Eucharystii wpływ miała liturgia pierwotnego Kościoła. Dokładny opis czynności Chrystusa nad chlebem i kielichem, symetria słów i czynności nad chlebem i kielichem oraz nakaz powtarzania: „to czyńcie na moją pamiątkę” wskazuje, iż przekaz o Ostatniej Wieczerzy Jezusa w ewangeliach synoptycznych jak i u Pawła nie są jedynie przekazem szczegółów biograficznych, ale proklamacją ustanowienia Eucharystii, którą sprawowano w liturgii pierwotnego Kościoła. Pamiętać jednak trzeba, iż praktyka liturgiczna pierwotnego Kościoła opierała się na fakcie historycznym, na autentycznym wydarzeniu, które miało miejsce podczas Ostatniej Wieczerzy Chrystusa z uczniami. Potwierdzeniem prawdziwości opisu są występujące w opisie semityzmy, to, iż słowa i czynności Chrystusa nad chlebem i winem nie mieszczą się w kontekście uczty paschalnej i w ogóle jakiejkolwiek uczty izraelskiej. Nakaz zaś spożywania Ciała i Krwi Jezusa jest absolutnie nie do pogodzenia z mentalnością semicką.