Eucharystia w Ewangeliach

Zapisze św. Paweł: „Ja otrzymałem od Pana to, co wam przekazałem, że Pan Jezus tej nocy, kiedy został wydany, wziął chleb i dzięki uczyniwszy połamał i rzekł: «To jest Ciało moje za was wydane. Czyńcie to na moją pamiątkę». Podobnie, skończywszy wieczerzę, wziął kielich, mówiąc: «Ten kielich jest Nowym Przymierzem we Krwi mojej. Czyńcie to, ile razy pić będziecie, na moją pamiątkę»” (1 Kor 11,23-25). Na kartach Nowego Testamentu wielokrotnie autorzy przywołują wydarzenie ustanowienia Eucharystii. Później zaś powstający Kościół gromadzi się na „łamaniu chleba” (zob. Dz 2,42; 20,7; 1 Kor 10,16).

Konstytucja o Liturgii, wprowadzając wierzących w dzieje początku sakramentu Eucharystii oraz definiując jego istotę odwołuje się do wydarzenia Wieczernika, gdzie: „Zbawiciel nasz podczas Ostatniej Wieczerzy, tej nocy, kiedy został wydany, ustanowił Eucharystyczną Ofiarę Ciała i Krwi swojej, aby na całe wieki, aż do swego przyjścia, utrwalić Ofiarę Krzyża i Zmartwychwstania: sakrament miłosierdzia, znak jedności, węzeł miłości, ucztę paschalną, w której pożywamy Chrystusa, w której dusza napełnia się łaską i otrzymuje zadatek przyszłej chwały”[1].

Opis ustanowienia Eucharystii podają pierwsze trzy Ewangelie – wg św. Marka (Mk 14,22-25), wg św. Mateusza (Mt 26,26-29) i wg św. Łukasza (Łk 22,15-20), jak również apostoł Paweł w Pierwszym Liście do Koryntian (1Kor 11,23-25). Czwarta Ewangelia, która była kierowana już do ukształtowanych w wierze chrześcijan, która miała pogłębić ich wiarę, nie zamieszcza co prawda samego tekstu ustanowienia, ale niewątpliwie św. Jan i adresaci jego dzieła znali ten przekaz.

Co równie ważne, wszystkie teksty relacjonujące ustanowienie Eucharystii są zasadniczo bardzo dobrze poświadczone w poszczególnych odpisach. Nie ma zasadniczo wątpliwości co do ich brzmienia[2]. Owa jednoznaczność wszystkich przekazów jest wyraźnym potwierdzeniem wielkiej troski pierwotnego Kościoła o słowa konsekracji. Niewątpliwie przekazy o ustanowieniu Eucharystii nawiązują i podkreślają prawdę, że Jezus ustanowił Eucharystię, która stała się dla wspólnoty Kościoła nową Paschą. Przekazy trzech pierwszych Ewangelii, ale i wskazania Apostoła Pawła, pokazują, że Eucharystia została ustanowiona podczas uczty paschalnej. Według bowiem trzech pierwszych ewangelii, Jezus posyła swoich uczniów „w pierwszy dzień Przaśników, kiedy ofiarowywano paschę” (Mk 14,12), by Ci poszli do Jeruzalem i tam przygotowali dla wspólnoty Apostołów wieczerzę Paschalną (zob. Mk  14,12-16; Mt 26,17-29; Łk 22,7-13). Sam Jezus rozpoczynając ostatnią wieczerzę rzekł do Apostołów: „gorąco pragnąłem spożyć Paschę z wami, zanim będę cierpiał” (Łk 22,15). A zatem ostatnia wieczerza Jezusa była prawdziwą nową Paschą (zob. 1 Kor 5,7). Ustanowienie Ostatniej Wieczerzy, jak pisze Benedykt XVI dokonało się „w kontekście obrzędowej uczty, która była pamiątką wydarzenia kształtującego lud Izraela: uwolnienie z niewoli egipskiej”[3].

Dla całości należy jednak wskazać, iż w przekazie św. Jana gdy Jezus umiera na krzyżu uroczystość Paschy dopiero rozpoczyna się – jeszcze nie spożyto wieczerzy Paschalnej. Arcykapłani bowiem nie wchodzą do pretorium, by móc spożyć Paschę (zob. J 18,28), ponadto Jezus kona – jak podkreśli Autor Czwartej Ewangelii, w „wielki dzień” (zob. J 19,31) – a zatem w dzień Przygotowania Paschy, w czasie, gdy w świątyni jerozolimskiej zaczynano zabijać baranki. Św. Jan podkreśla także, iż pospieszny pogrzeb Jezusa był podyktowany tym, że był to dzień Przygotowania (zob. J 19,42; Łk 23,54). Z drugiej strony warto zauważyć, iż ewangelie wg św. Marka i Łukasza zaznaczają, iż do dźwigania krzyża został przymuszony Szymon z Cyreny, który wracał z pracy z pola (zob. Mk 15,21; Łk 23,26). Z pewnością spieszył on do domu, by przygotować się do zbliżającej się Paschy.