Obmycie nóg uczniom

Sam fakt umycia nóg podczas wieczerzy paschalnej, mógł budzić zdziwienie biesiadników. W rytuale posiłku paschalnego nie było takiej czynności. Przybywający na ucztę obmywali swoje zakurzone, a nawet brudne od zanieczyszczonych dróg, nogi przed posiłkiem^[107].

Gest umywania nóg uczniom przedstawiony w czwartej ewangelii, niektórzy egzegeci^[108] interpretują jako gest pokory i uniżenia wobec swoich. Inni natomiast nie zgadzają się z taką interpretacją. W opisie umycia nóg nie można, jak to podkreśla Ignace de la Potterie, uznawać go tylko za gest pokory^[109], ale jako istotny znak symboliczny, „w którym zawiera się cała męka Jezusa”^[110]. Do tej opinii dołącza się Wacław Świerzawski zauważając, że ten epizod wpisany w kontekst eucharystycznego posiłku, podkreśla jego prawdziwe znaczenie^[111].

Jezus myjąc nogi „dopełnił przed wieczerzą aktu nadzwyczajnej gościnności”^[112]. Franciszek Gryglewicz twierdzi, „że to obmycie nie jest obmyciem zwykłym, że w nim jest zawarta jakaś obrazowa treść. Obmycie to ma bowiem usunąć przeszkodę do zbawienia”^[113], dlatego też Jezus tłumaczył Piotrowi, że jeżeli nie umyje mu nóg, to nie będzie on miał udziału z Nim. Piotr mimo tego, że, jak to mówi sam Jezus, „jest czysty” musi dać sobie umyć nogi, aby mieć udział z Chrystusem. Jeżeli przyjmie się takie założenie, tzn. obmycie usuwa przeszkodę do zbawienia, to należy zastanowić się nad terminem καθαρὸς (czysty). Czystość, o której tu mowa, nie jest czystością, jaką może zdobyć sam człowiek bez niczyjej pomocy. Taką czystość daje Chrystus poprzez swoją mękę^[114].

6. 2. Dialog z Piotrem (J 13, 6-11)

Jan opis umycia nóg apostołom przedstawia krótko, natomiast dialog z Piotrem zawiera się w sześciu wersetach (w. 6-11). Wskazuje to, że to właśnie dialog niesie za sobą głębokie przesłanie, „że pokorna posługa wskazuje na śmierć Jezusa”^[115].

Dialog z Piotrem, tj. ww. 6-11, ma budowę typową dla Jana^[116], tzn. jest to dialog, w którym następują po sobie niezrozumienie przez Piotra słów Jezusa i pogłębienie wcześniej przekazanej treści^[117].

---------------------------------------------

[107] Por. KHKNT, s. 215; por. także: R. Brown, Giovanni, Assisi 1979, s. 671.