Pójdziesz. Zrobisz. Powiesz

Czytania tej niedzieli chyba nie wymagają zbyt wielu objaśnień. Za to są wyjątkowo piękne. Głównym ich tematem  jest powołanie. Bywa ono  - jak to było widać już przed tygodniem na przykładzie Jeremiasza –  bardzo różnie przyjmowane. Często jednak z poczuciem, że jest się go niegodnym.

• Pełny tekst czytań
• Komentarze biblijne do czytań

1. Kontekst pierwszego czytania Iz 6, 1-2a.3-8

Izajasz był prorokiem działającym na południu dawnego, niepodzielonego Izraela, czyli w królestwie Judy. Rozpoczął swoją działalność za króla Ozjasza, ok. 740 roku przed Chrystusem. Był świadkiem upadku rozbitej przez Asyryjczyków Samarii (królestwa północnego) w 725 roku. Ze sceny dziejów zniknął koło roku 700.

Czytany tej niedzieli fragment księgi Izajasza to opowieść o jego powołaniu. Dokładniej – opis wizji. Niezwykle urokliwej w swej zwięzłości. Przytoczmy tu tekst czytania, bez omijania połowy wiersza z biblijnego tekstu.

W roku śmierci króla Ozjasza ujrzałem Pana, siedzącego na wysokim i wyniosłym tronie, a tren Jego szaty wypełniał świątynię. Serafiny stały ponad Nim; każdy z nich miał po sześć skrzydeł; dwoma zakrywał swą twarz, dwoma okrywał swoje nogi, a dwoma latał. I wołał jeden do drugiego: „Święty, Święty, Święty jest Pan Zastępów. Cała ziemia pełna jest Jego chwały”. Od głosu tego, który wołał, zadrgały futryny drzwi, a świątynia napełniła się dymem. I powiedziałem: „Biada mi! Jestem zgubiony! Wszak jestem mężem o nieczystych wargach i mieszkam pośród ludu o nieczystych wargach, a oczy moje oglądały Króla, Pana Zastępów”.

Wówczas przyleciał do mnie jeden z serafinów, trzymając w ręce węgiel, który kleszczami wziął z ołtarza. Dotknął nim ust moich i rzekł: „Oto dotknęło to twoich warg: twoja wina jest zmazana, zgładzony twój grzech”. I usłyszałem głos Pana mówiącego: „Kogo mam posłać? Kto by Nam poszedł?”. Odpowiedziałem: „Oto ja, poślij mnie!”.

Pan siedzący na wielkim i wyniosłym tronie to oczywiście Bóg. Tren Jego szaty wypełniający świątynię to zapewne podkreślenie Jego ważności. Pojawiają się znaki obecności Boga – trzęsąca się ziemia, dym i potężny głos. W starotestamentalnych teofaniach pojawiają się one dość często. Scena chyba najbardziej przypomina jednak pojawienie się Boga na Synaju (Wj 19, 16-19)

„Trzeciego dnia rano rozległy się grzmoty z błyskawicami, a gęsty obłok rozpostarł się nad górą i rozległ się głos potężnej trąby, tak że cały lud przebywający w obozie drżał ze strachu. Mojżesz wyprowadził lud z obozu naprzeciw Boga i ustawił u stóp góry. Góra zaś Synaj była cała spowita dymem, gdyż Pan zstąpił na nią w ogniu i uniósł się dym z niej jakby z pieca, i cała góra bardzo się trzęsła. Głos trąby się przeciągał i stawał się coraz donośniejszy. Mojżesz mówił, a Bóg odpowiadał mu wśród grzmotów”.

W wizji Izajasza zwracają też uwagę tajemnicze stojące przed Bogiem serafiny. Nie wchodząc w dywagacje na ich temat można przyjąć, że to po prostu aniołowie. Z niewiadomych przyczyn dobierający teksty do liturgii pominęli tu pół wiersza, w którym opisano ich wygląd: „każdy z nich miał po sześć skrzydeł; dwoma zakrywał swą twarz, dwoma okrywał swoje nogi, a dwoma latał”. Wzmianka ta wydaje się dość istotna w kontekście tego, co za chwilę mówi Izajasz: „Biada mi! Jestem zgubiony! Wszak jestem mężem o nieczystych wargach i mieszkam pośród ludu o nieczystych wargach, a oczy moje oglądały Króla, Pana Zastępów”. Izajasz widział Tego, którego nie śmiały oglądać zasłaniające skrzydłami oczy serafiny!

Na obawy proroka reaguje serafin. Oczyszcza usta Izajasza. Dzięki tej łasce Izajasz staje się niejako godny. Dlatego na pytanie Boga kogo mógłby posłać może odpowiedzieć natychmiast: „Oto ja, poślij mnie”.

Dla zrozumienia dzisiejszych czytań nie jest to już istotne, ale warto dodać, że w biblijnym tekście pojawi się zaraz zapowiedź, że Izrael będzie słuchał, ale nie zrozumie. Do tej prawdy nawiążą potem Ewangeliści tłumacząc powód, dla którego Jezus tak wiele nauczał w przypowieściach. No i Bóg zapowiada dalej Izajaszowi, że niebawem naród spotka klęska, z której ocaleje tylko Reszta. Ważny temat teologiczny proroków czasu wygnania...