Kapłaństwo w Starym Testamencie

b) Kler. Ezechiel, wzorując się bez wątpienia na sytuacji, jaka istniała już w epoce monarchicznej, przyznaje kapłanom część ofiar, wszystko to, co zostało ślubowane Świątyni, najlepszą część pierwocin i darów, najlepszą część mąki ofiarowanej dla sanktuarium (Ez 44,29-30).
Rozporządzenia Lb 18,8-32 są o wiele bardziej szczegółowe i bardziej dla kleru korzystne. Kapłani mają się żywić z ofiar i darów ludu. Kpł 6-7 uściśla, jaka część w każdej ofierze przypada kapłanowi, i okazuje się, że kapłan jest tu lepiej wyposażony niż w paralelnym fragmencie Deuteronomium (Pwt 18,3): w miejsce łopatki, szczęki i żołądka teraz kapłan otrzymuje pierś i prawe udo, a więc najlepsze części zwierzęcia ofiarnego (Kpł 7,30-34); przy ofiarach za grzech i ofiarach zadośćuczynienia, o których Pwt 18 nie wspomina, kapłan zatrzyma wszystko, co nie jest spalane na ołtarzu, krótko mówiąc, prawie wszystko; jego też będzie skóra ze zwierząt składanych jako całopalenia i wszelkie ofiary roślinne (Kpł 7,7-10). Kapłanom należy się również, jak u Ezechiela, najlepsza część (reszit) płodów ziemi, pierwociny (bikkurim), i to, co jest obłożone klątwą (cherem), Lb 18,12-14; do tego dochodzi jeszcze prawo o pierworodnych (bekor); wszelkie pierworodne ma być ofiarowane dla sank­tuarium lub, gdy chodzi o ludzi czy o zwierzęta nieczyste, wykupione (Lb 18,15-18).
Lewici mają się utrzymywać z dziesięciny (ma'aser), którą obciążone jest zboże i wino Izraelitów. Jednakże jedna dziesiąta tej dziesięciny była uważana za daninę dla Jahwe i miała być przez lewitów oddawana kapłanom, którzy w ten sposób jeszcze bardziej pomnażali swoje dochody (Lb 18,20-32). W Kpł 27,30-33 prawo dziesięciny zostało rozciągnięte na bydło, z możliwością wykupu, jak w przypadku dziesięciny z płodów ziemi; jakaś aluzja do tej dziesięciny z bydła znajduje się w 1 Krn 31,6, ale nie wiadomo, czy była ona kiedykolwiek uiszczana.
W każdym razie dziesięcina z bydła nie pojawia się w tekstach paralelnych Księgi Nehemiasza. Po przybyciu ze swą drugą misją do Jerozolimy Nehemiasz dowiedział się, że lewici opuścili służbę świątynną, gdyż dziesięciny, ich jedyne stałe źródło dochodu, nie były uiszczane. Nehemiasz surowo zganił możnych Jerozolimy, sprowadził lewitów i ustanowił komisję do administrowania ma­gazynami (por. Ne 13,5) i do udzielania lewitom należnego przydziału (Ne 13,10-14). Dla zapobieżenia na przyszłość nadużyciom, które stwierdził, Ne­hemiasz uroczyście zobowiązał wspólnotę, aby ofiary i kontrybucje na rzecz kapłanów były sumiennie wypełniane: a więc pierwociny plonów ziemi i owo­ców z drzew, pierworodne zwierzęta i najlepsza część owoców, mąki, młodego wina i oliwy mają być dostarczone kapłanom, a dziesięciny mają być oddane lewitom (Ne 10,36-38a). To było faktyczne wprowadzenie w życie postanowień Lb 18. Nie wydaje się, by te zobowiązania były zawsze solidnie wypełniane. Malachiasz, który przepowiadał w tym samym mniej więcej czasie, surowo karcił lud za to, że nie oddawał dziesięcin i ofiar do spichlerzy Świątyni (Ml 3,7-10). Prawdopodobnie z tego samego czasu pochodzi pewien dodatek Ne 10,38b-39, który pozwala lewitom, aby sami, pod kierownictwem jednego kapłana, udali się do miast i tam odebrali należną im dziesięcinę.
System ten działał bez zarzutu w epoce, kiedy pisał Kronikarz. Puściwszy w niepamięć dawne trudności, Kronikarz maluje okres powrotu z Wygnania jako złoty wiek kapłaństwa: „Juda bowiem radował się z kapłanów i lewitów pełniących służbę... Za dni Zorobabela i za dni Nehemiasza cały Izrael składał udziały na codzienne utrzymanie śpiewaków i odźwiernych; i wydzielano świętą należność lewitom, a lewici wydzielali ją synom Aarona" (Ne 12,44-47).
Te przepisy zachowały swą moc (por. Syr 7,31; Jdt 11,13) i obciążenia wiernych stały się dotkliwsze, kiedy stare zobowiązania, które nowe przepisy miały zastąpić, również nadal egzekwowano. W ten sposób dziesięcina Pwt 14,22-26, teraz pojęta jako „druga dziesięcina", była zamieniana na pieniądze i wydatkowana w sanktuarium, a dziesięcina co trzeci rok (Pwt 14,28-29) stała się „trzecią dziesięciną". Wszystkie te trzy dziesięciny uiszczał pobożny To­biasz, wierny wykonawca Prawa (Tb 1,6-8).