Wstęp do Ewangelii wg św. Jana

3. JA JESTEM - Szczyt samoobjawienia się Jezusa

Szczytowym momentem objawienia się Boga w Starym Testamencie jest obja­wienie się Boga na górze Synaj. Tam Mojżesz z ust Boga słyszy Jego imię: Jestem który jestem - JAHWE, EGO EIMI, - JAM JEST (wj 3,14). Odtąd imię to jest formułą samoobjawienia się Boga. Będzie się ona przewijać na różny sposób i w różnych okolicznościach przez całe Pismo św., aby w ustach Jezusa osiągnąć najwyższe natężenie. W Nim to imię znalazło swego widocznego Nosiciela. Formuła JAM JEST występuje w czwartej Ewangelii wielokrotnie.
Dzielimy je na:
- bez dopełnienia, w formie absolutnej (J 6,20; 8,24.28.58; 13,19; 18,5.6.8);
- dopełnienie domyślne (J 4, 26; 8, 18.23);
- dopełnienie podane wprost (J 6, 35.41.48.51; 8, 12; 10,7.9.11.14; 11,25; 14, 6; 15, 1.5).

Źródłem tej formuły jest Stary Testament - z tym zgadzają się wszyscy. Nato­miast nie ma jednomyślności wśród egzegetów co do jej pochodzenia oraz treści (patrz: tekst nr 10) :.
Jezus objawia swoją tajemnicę w cudach, w krótszych lub dłuższych mowach. Formuła JA JESTEM - wielokrotnie wypowiadana przez Jezusa - to szczytowe momenty samoobjawiania się Jezusa. W formule JAM JEST skrystalizował się najgłębszy sens wszystkich słów, w których Jezus odsłania tajemnicę swojej oso­by. Egzegeci wyróżniają w tej formule następujące elementy:

- najpierw Jezus odsłania najgłębszą prawdę o sobie samym,
- ale równocześnie zwraca się do ludzi z zaproszeniem i wezwaniem,
- oraz przekazuje obietnicę i zapowiedź zbawienia tym, którzy w Niego uwierzą.

W tej formule Jezus najpierw odsłania swą boską godność i moc, zwłaszcza gdy mówi JAM JEST bez żadnego dodatku. W tym wypadku mamy do czynienia z odpowiednikiem imienia JAHWE: J 8, 24.28; 13, 19; por. 8, 58.

Natomiast gdy Jezus mówi: Ja jestem droga, życie, prawda, zmartwychwsta­nie itd., wtedy mówi, że dla nas jest On życiem i drogą, i prawdą, i zmartwych­wstaniem. Takie sformułowania zawierają dwa pozostałe elementy: wezwanie--zaproszenie i obietnicę-zapowiedź zbawienia dla tych, którzy Go słuchają. To za­proszenie czy wezwanie zawarte jest w użytym obrazie lub symbolu (J 6, 48; 10, 7.11.14).

Zbawienie i ratunek wierzących jest w sposób emfatyczny wyrażony w mowie Jezusa J 3, 13-21, szczególnie w. 17 i powtórnie w J 12,44-50, zwłaszcza w. 47b. Ratunek wierzących jest możliwy, ponieważ Ten, w którego wierzą, jest „Jednorodzonym Synem Bożym" (J 3,18) oraz „Synem Człowieczym, który z nieba zstąpił" (J 3,13; por J 31).
Tak oto osiągnęliśmy szczyt w naszych rozważaniach. Aby to pojąć, musimy powrócić do Ewangelii, św. Marka. Jej autor zadał pytanie:

KIM ON JEST?! (Mk 4,41)

U św. Jana to pytanie brzmi już inaczej:

KIM TY SIEBIE CZYNISZ?! (J 8,53)

Każda poszczególna Ewangelia jest odrębną, swoistą odpowiedzią na to naj­ważniejsze pytanie, jakie może postawić człowiek. Ewangelia św. Jana stanowi punkt kulminacyjny nauki pierwotnego Kościoła o Jezusie Chrystusie i zarazem ostatni i najpełniejszy Jego obraz. Jeżeli u św. Marka chrystologia jest dopiero w zaczątkach, to u św. Jana widzimy dojrzałe, przemyślane, przemodlone i litur-gicznie przeżyte doświadczenie Jezusa Chrystusa. U św. Jana Jezus daje ostateczną odpowiedź na powyższe pytanie w dwóch słowach:

JA JESTEM!

Padają również odpowiedzi uczniów Jezusa. Św. Tomasz, dotykając Jego ran i otwartego boku, woła: „Pan mój i Bóg mój" (J 20,28), a Marta nad grobem swego brata wyznaje: „Ja mocno wierzę, że Ty jesteś Mesjasz, Syn Boży!" (J 11,27).
Najważniejsze pytanie człowieka i najkrótsza -jaką można sobie wyobrazić -odpowiedź Boga - działa jak piorun. Nie tylko wtedy, gdy w Ogrodzie Oliwnym Jezus słowami Ja Jestem powala na ziemię strażników i kohortę, przyprowadzoną przez Judasza (J 18, 5-6). Jeszcze wcześniej Natanaelowi, czyli Bartłomiejowi, wyrywa się okrzyk: „Rabbi, Ty jesteś Synem Bożym!" (J 1,49).

---

Kim On jest!?		Kim Ty siebie czynisz?!
	JA JESTEM
Pan mój i Bóg mój		Tyś jest Mesjasz, Syn Boży

---

„Gdzie Ja jestem, tam jest Bóg, tam żyje, tam mówi, tam wzywa, tam pyta, tam działa, tam rozstrzyga, tam kocha, tam przebacza, tam odrzuca, tam cierpi, tam umiera Bóg" (E. Stauffer). Formuła JA JESTEM odsłania nam tajemnicę wszech­świata, w którego centrum - jak serce - jest Chrystus. Nic bardziej śmiałego i wspanialszego Jezus nie mógł powiedzieć w ludzkim języku! (patrz: tekst nr 11) :.

4. Chrystus - Zbawiciel świata

...abyście uwierzyli,
że Jezus jest Mesjaszem, Synem Bożym,
i abyście wierząc mieli życie w imię Jego (J 20,31).

Jest to jedno z kluczowych zdań, bowiem oprócz ukazania celu, podsumowuje ono całą czwartą Ewangelię. Spójrzmy na nią przez pryzmat tego zdania.

Poprzez słowa, cuda, wydarzenia i świadectwa Ojca, Jana Chrzciciela i in­nych objawia się chwała Odwiecznego Słowa (Logosu), które zstąpiło na ziemię i przebywa z nami jako Mesjasz (Chrystus) i Syn Boży. A wszystko po to, abyśmy uwierzyli, że Jezus jest Synem Bożym i Zbawicielem świata J 4,42).

Jezus nie objawia się dla samego objawiania ani nie odkrywa swej najgłębszej tajemnicy Jednorodzonego Syna, abyśmy Go tylko podziwiali i wiedzieli Kim jest - Bóg bowiem posyła swego Jednorodzonego Syna po to, aby się stał Mesjaszem i Zbawicielem świata. Zbawia nas dlatego, że jest posłany przez Ojca jako Mesjasz i Zbawiciel świata.

Wszystkie zatem Jego słowa są wypowiedziane, a czyny dokonane po to, aby ludzie otrzymali życie boskie i osiągnęli zbawienie wieczne. Wobec tego każdy Jego czyn, gest i słowo maj ą nieprzemijające znaczenie - nie tylko same w sobie -ale właśnie dla naszego zbawienia i uświęcenia.

Nie tylko On sam w sobie zbawia, ale - ze swej natury - każde słowo i wydarzenie z Jego życia ziemskiego posiada moc zbawczą. Przekształciły się one w misterium, czyli źródło zbawienia, dostępne każdemu w sakramentach. Znane jest stwierdzenie papieża św. Leona Wielkiego: „Wszystko, co było widzialne w naszym Zbawicielu, przeszło do Jego misteriów". I dlatego Jezus historyczny, ziemski, jest na wieki obecnym i działającym Chrystusem w społeczności wierzą­cych, w jej przepowiadaniu, w modlitwie, kulcie i sakramentach (liturgii) - Jezus żyje na wieki.