ODPOWIEDZI

OMÓWIENIE PIERWSZEGO ETAPU

Ponieważ odnośnie kwestii zawartych w pytaniach 2 i 3 bibliści nie są zgodni, trudno wymagać od uczestników konkursu jednoznacznej odpowiedzi. Dlatego też nagrodzone punktami zostaną odpowiedzi świadczące o szukaniu w dostępnych źródłach, a szczególnie w źródłowych dla konkursu, czyli we wstępach do V wydania BT

Pytanie 1 [1]

Proszę podać dwa podstawowe fragmenty z Pisma św., na które powołują się bibliści przy ustalaniu roku urodzenia św. Pawła

ODPOWIEDŹ:

1. Wyrzucili go poza miasto i kamienowali, a świadkowie złożyli swe szaty u stóp młodzieńca, zwanego Szawłem. (Dz 7,58)


2. Ja, stary Paweł, a teraz jeszcze więzień Chrystusa Jezusa. (Flm 9b)
 

Pytanie 2 [2]

Wymień Listy Pawłowe (czyli te z tytułem "List św. Pawła do...") w kolejności ich powstawania.

ODPOWIEDŹ:

W Regulaminie Konkursu czytamy:
§6 d - Podstawowym i nadrzędnym w stosunku do innych źródłem informacji używanym w Konkursie jest V wydanie Biblii Tysiąclecia wraz ze wstępami i przypisami, chyba, że w danym pytaniu wyraźnie zostanie stwierdzone inaczej.

Na tej podstawie można ustalić następującą kolejność:

50/51 r. - 1 Tes
51 – 2 Tes

najprawdopodobniej ok. 50-51 r. w Koryncie - powstają obydwa Listy do Tesaloniczan

Powszechnie się przyjmuje, że Pierwszy List do Tesaloniczan stanowi najstarszy pomnik literacki twórczości św. Pawła i pierwsze pismo NT. Datę jego powstania wyznacza się na okres drugiej podróży apostolskiej, czyli rok 50/51 po Chr.

Trudno nam ustalić dokładną datę powstania listu [2 Tes]. Z pewnym prawdopodobieństwem możemy jedynie powiedzieć, iż Paweł napisał go w niedługim czasie po liście pierwszym (51 r. po Chr.).

56/57 – 1 Kor

Niniejszy list [1Kor] jest pisany z Efezu (16,8), miejsca dłuższego pobytu Apostoła w Azji, podczas jego trzeciej podróży misyjnej (lata 53-58). Wzmianka o zamiarze rychłego opuszczenia Efezu (16,5-9) każe przypuszczać, że list został zredagowany ok. 56-57 r.

57 – Ga

W koncepcji „Galatów południowych" list [Ga] mógł być napisany już ok. 49/50 r., w koncepcji „Galatów północnych" - dopiero w latach 54-58. Na ogół przyjmuje się rok 57, a za miejsce napisania - Efez lub Macedonię.

koniec 57 – 2 Kor

Pismo to (…) [2Kor] napisane zostało podczas drugiego pobytu Pawła w Macedonii (2,13; 8,5nn; 9,2; Dz 20,1), pod koniec 57 r

57/58 – Rz

List do Rzymian pisał Paweł w Koryncie na przełomie 57 i 58 r.

List do Rzymian został napisany w Koryncie (por. 16,23; 1 Kor 1,14) pod koniec trzeciej podróży misyjnej św. Pawła w 57/58 r.

61-63 – Kol, Flm

Pozostając prawie trzy lata (61-63; por. Dz 28,30) w więzieniu rzymskim, Paweł korzysta jednak ze względnej swobody, dzięki czemu prowadzi dość ożywioną działalność apostolską (28,30n) i pisze swoje trzy listy więzienne: do Kolosan, do Efezjan, do Filemona

Apostoł tymczasem przebywa w wiezieniu w Rzymie; jest to pierwsze jego tam uwięzienie, które przypada na lata 61-63. Niepokojące wieści o tym, co się dzieje w Kościołach w dolinie Likosu, przeżywa on głęboko (2,1). Reaguje na nie wysłaniem niniejszego listu [Kol]

Paweł wstawia się za Onezymem, ponieważ zbieg jest już także chrześcijaninem, nawróconym przez Apostoła w więzieniu, skąd też list [Flm] ten zostaje wysłany. Działo się to zapewne w Rzymie, za pierwszym tam pobytem Apostoła, tj. między 61 a 63 r. po Chr.

61-63 – Ef

Św. Paweł zapewne napisał ten list [Ef] podczas swojego pierwszego uwięzienia w Rzymie w latach 61-63, ale po tamtych dwóch listach [Kol, Flm]...

63-67 – 1 Tm
65/66 – Tt
67 – 2 Tm

W 63 r. Paweł, po procesie uniewinniającym go, wychodzi z więzienia i udaje się do Hiszpanii (?), a potem do Efezu (1 Tm 1,3), odwiedza Kretę (Tt 1,5), po czym bawi przez jakiś czas w Macedonii, gdzie redaguje Pierwszy List do Tymoteusza i List do Tytusa. Około 67 r. Paweł przebywa znów w więzieniu rzymskim, skąd pisze Drugi List do Tymoteusza.

Święty Paweł napisał i wysłał Pierwszy List do Tymoteusza - jeden z trzech listów tzw. pasterskich - z Macedonii między pierwszym a drugim uwięzieniem, tj. między 63 a 67r.poChr.

List do Tytusa św. Paweł napisał w czasie podróży na Wschód, po uwolnieniu z pierwszego uwięzienia w Rzymie, prawdopodobnie zimą roku 65/66

Drugi List do Tymoteusza jest ostatnim natchnionym pismem św. Pawła, zwanym z tego powodu testamentem Apostoła. Paweł napisał ten list i wysłał z Rzymu w czasie powtórnego uwięzienia, niedługo przed śmiercią, ok. 67 r. po Chr.


Problematyczny jest List do Filipian. Czytamy bowiem:

Tradycyjnie umieszcza się napisanie tego listu [Flp], jak i listów do Efezjan, Kolosan i Filemona, miedz rokiem 61 a 63 (pierwsze uwięzienie w Rzymie).

Pozostając prawie trzy lata (61-63) w więzieniu rzymskim (…) (zdaniem niektórych, również wtedy dopiero powstał List do Filipian).

ale również:

Ostatnio jednak coraz więcej zwolenników, także wśród autorów katolickich, zyskuje przypuszczenie, że List do Filipian został napisany podczas prawdopodobnego uwięzienia Apostoła w Efezie w lalach 56-57

Prawdopodobnie podczas tego długiego pobytu w Efezie został napisany także List do Filipian.


Reasumując, na podstawie wstępów do BT, możemy ustalić następującą kolejność:

50/51 r. - 1 Tes
51 – 2 Tes
56/57 – 1 Kor (Flp ?)
57 – Ga
koniec 57 – 2 Kor
57/58 – Rz
61-63 – Kol, Flm (Flp ?)
61-63 – Ef
63-67 – 1 Tm
65/66 – Tt
67 – 2 Tm

Tak więc nawet oparcie się na jednym tylko źródle nie daje nam jednoznacznej odpowiedzi odnośnie kolejności powstawania Listów św. Pawła. Kiedy sięgniemy do innych wątpliwości nie tylko nie znikają, ale stają się jeszcze większe. Dla przykładu ks. prof. dr hab. Waldemar Rakocy CM (pomijając 1 i 2 Tym, Tt i Ef) podaje następującą chronologię:

1 Tes - jesień 49 r. (Ateny)
2 Tes - wiosna 50 r. (Korynt)
Ga - między latem 52 a wiosną 54 r.
Flp - lato 54 r. (Efez)
1 Kor - wrzesień 54 r. (Efez)
2 Kor - (1-8 i 9) sierpień/wrzesień 55 i (Macedonia) (10-13: październik (?) 55 r.)
Rz - luty/marzec 56 r. (Korynt)
Kol i Flm - jesień 60 r. (Rzym)

Joachim Gnilka natomiast (m.in.) : 1 Tes – 47/48; Flp i Flm – 48/50; 2 Kor – 50/51; Rz – 51/52

Międzynarodowy Komentarz do Pisma Świętego: 2 Tes, 1 Tes, 1 Kor, (2 Kor 10-13?), Flp, 2 Kor 1-9, Ga, Rz, (2 Kor 10-13?), Kol + Flm, „Ef”.
 

Pytanie 3 [3]

W Piśmie św. są m.in. Listy, proszę wymienić:

a) te, które powszechnie uznawane są za napisane przez Pawła
b) te, co do których autorstwo Pawła jest sporne
c) te, które nie zostały napisane przez Pawła

ODPOWIEDŹ:

a) 1 i 2 Tes, Ga, 1 i 2 Kor, Flp, Rz, Flm,
b) Kol, Ef, 1 i 2 Tym, Tt (ew. 2 Tes)
c) Hbr
 

Pytanie 4 [4]

W jakich państwach (współczesnych) był św. Paweł podczas swojej pierwszej podróży misyjnej?

ODPOWIEDŹ:

Turcja i Cypr
 

Pytanie 5 [5]

W jakich państwach (współczesnych) był św. Paweł podczas swojej drugiej podróży misyjnej?

ODPOWIEDŹ:

Turcja, Grecja i Izrael („przejazdem” w Libanie i Syrii)
 

Pytanie 6 [6]

W jakich państwach (współczesnych) był św. Paweł podczas swojej trzeciej podróży misyjnej?

ODPOWIEDŹ:

Turcja, Grecja, Liban i Izrael


UWAGA
Najczęstsze błędy w odpowiedziach na pytania 4,5 i 6 dotyczyły:
Antiochii Syryjskiej – obecnie należy do Turcji, a nie Syrii
Macedonii – dawne tereny Macedonii, do których dotarł św. Paweł, należą dzisiaj do Grecji
Neapolu (starożytne Neapolis, obecnie Kavala) – leży na terenie Grecji, a nie Włoch
Tyru – leży w dzisiejszym Libanie
 

Na dzisiejsze Święto Nawrócenia Świętego Pawła Apostoła Biskupi napisali List Pasterski. W oparciu o treść tego Listu proszę odpowiedzieć na pytania:

Pytanie 7 [7]

Co św. Paweł uznawał za najważniejsze zadanie ucznia Jezusa?

ODPOWIEDŹ:

„Św. Paweł uznawał głoszenie Dobrej Nowiny za najważniejsze zadanie ucznia Jezusa”
 

Pytanie 8 [8]

Co św. Paweł uznawał za fundament nauczania i wszelkiego dobrego czynu?

ODPOWIEDŹ:

„Paweł wskazywał, że fundamentem nauczania i wszelkiego dobrego czynu jest słowo Boże.”
 

Pytanie 9 [9]

Jakie dwa wymiary ma wg. nauczania św. Pawła nawrócenie?

ODPOWIEDŹ:

„Z nauczania św. Pawła wynika, że nawrócenie, rozumiane jako proces, ma zawsze dwa wymiary: negatywny – odwrócenie się od zła i pozytywny – zwrócenie się ku dobru.”
 

Pytanie 10 [10]

W jakich słowach św. Paweł wyraził pragnienie naszej świętości?

ODPOWIEDŹ:

Paweł wyraził to pragnienie w słowach: „Bądźcie naśladowcami moimi, tak jak ja jestem naśladowcą Chrystusa” (1 Kor 11,1) oraz „Czyńcie to, czego się nauczyliście, co przejęliście, co usłyszeliście i co zobaczyliście u mnie, a Bóg pokoju będzie z wami” (Flp 4,9)