Prolog

3. Po przedstawieniu w czterech pierwszych zdaniach związku Słowa z Bo­giem za pomocą czasownika być w w. 3 zostaje nakreślona relacja Słowa do rzeczywistości stworzonej za pomocą czasownika stać się oraz przyimków dia (przez) i choris (bez). Czasownik egeneto w aor. (stało się) nawiązuje do opisu stworzenia świata w Rdz 1, gdzie ginesthai (stać się) w LXX występuje 15 razy jako odpowiednik hebr. hājâ - Bóg mówi i stało się.
Greckie perf. gegonen (od ginomai) można tłumaczyć na język polski czasem teraźniejszym; gegonen - znaczy zaistniał i aktualnie trwa, jest, istnieje. Perfectum w języku greckim jest czasem głównym, a nie historycznym, jak w języku łacińskim - oznacza czynność dokonaną, której skutek trwa aktualnie; dla uwy­datnienia aktualnego trwania skutku czynności dokonanej perfectum greckie w zdaniach gnomicznych tłumaczy się na język polski czasem teraźniejszym.
Werset 3 stanowi wyrażenie w stylu biblijnym i judaistycznym. Stworzenie wszystkiego jest podkreślane pozytywnie (przez Nie wszystko się stało) i nega­tywnie (bez Niego nic nie istnieje). Tak np. w 1QS 11,11 czytamy: „za jego pa­nowania wszystko powstało, (...) a bez niego nic się nie dzieje", gdzie występuje hebr. słowo hājâ (stać się) i 'āśâ (czynić). Idea stworzenia wszystkiego przez sło­wo Boga często występuje w Psalmach i tekstach mądrościowych (np. Syr 43, 26). To pojęcie i słownictwo zostało podjęte w chrześcijańskim wyznaniu wiary, w którym sławi się Chrystusa, jedynego Syna Bożego i Pana (1 Kor 8,6; Kol 1,16; Hbr 1,2). Syntetyczne sformułowanie w w. 3 idzie właśnie po linii tej pier­wotnej tradycji chrystologicznej. Ma ono charakter wyznania wiary.
Werset 3 uwydatnia uniwersalną funkcję stwórczą Słowa. Akt stwórczy Sło­wa znajduje się wszędzie i obejmuje wszystko, co istnieje. Użycie czasownika stać się w perfectum (ho gegonen) wyraża ustawiczne podtrzymywanie wszech­świata przez to Słowo. Wyrażenie przez Nie wszystko się stało mogłoby być błęd­nie interpretowane, że także Duch Święty został stworzony przez Słowo. Dlatego autor dodaje co się stało, aby wskazać na rzeczy stworzone jako przeciwstawne sprawom niestworzonym, sferze Bożej.
Całość stworzenia w odniesieniu do sytuacji poprzedzającej jest w pierw­szym momencie bez działającego i bez działania, bez następstwa i konfliktu, bez mowy. Posługując się określeniem A.J. Greimasa, wybitnego teoretyka semiotyki tekstu, ten pierwotny stan świata jako niewyrażony w artykułowanej mowie, jako przedmiot wypowiedzi jest „semiotycznie pusty, a semantycznie za pełny".
Ale świat nie znajduje się w sytuacji nieokreślonej. Istnieje on jako całość stworzona przez Słowo, czyli przez akt wypowiedzi Boga. Istnieje o tyle, o ile jest przez Słowo wypowiedziany, przez Nie wyrażony. Pod tym aspektem świat można rozumieć, oczywiście przez analogię, jako wyrażoną wypowiedź, jako wy­głoszoną wypowiedź, jako tekst, mając jednak cały czas na uwadze wyjątkowość tego, który się wypowiada. Jeśli umieścimy całość stworzenia w logice wypowie­dzi, rzeczy stworzone i podtrzymywane w istnieniu stanowią rodzaj wyrazów, które Słowo Przedwieczne tworzy na zewnątrz siebie i co nie jest Nim. W tej „wypowiedzi świata" Słowo nie jest podmiotem świata, nie jest jego teraźniejszo­ścią ani też jego „tutaj". Stworzenie świata jest porównywalne do wypowiedzi, która zajmuje właściwą dla siebie przestrzeń poza podmiotem, który się wypo­wiedział. Stwarzając świat, Słowo Przedwieczne zaciera w nim swoją podmio­towość, niejako wycofuje z niego wszystkie cechy charakterystyczne dla swej osoby. To wycofanie się Słowa ze świata jest warunkiem przejścia od aktu wypo­wiadania do aktu uzewnętrznienia się wypowiedzi, która dysponuje swoją czasowością, miejscami, wartościami i osobami zdolnymi do działania i komunikowa­nia się między sobą.