Ofiara Melchizedeka zapowiedzią Eucharystii

Zarówno autorzy biblijni Nowego Testamentu (zob. np. Rz 5,14; 1 Kor 10,5-6.11; Hbr 10,1; 1 P 3,21), jak i egzegeci okresu patrystycznego dostrzegali w Starym Testamencie zapowiedzi tych rzeczywistości, które w pełni zrealizowały się w osobie i dziele Wcielonego Syna Bożego – Jezusa Chrystusa. Katechizm Kościoła Katolickiego tak poucza na ten temat: „Kościół już w czasach apostolskich, a potem nieustannie w swojej Tradycji, wyjaśniał jedność planu Bożego w dwóch Testamentach za pośrednictwem typologii. Rozpoznaje ona w dziełach Bożych Starego Testamentu figury tego, czego Bóg dokonał w pełni czasów w Osobie swego wcielonego Syna. Chrześcijanie czytają więc Stary Testament w świetle Chrystusa, który umarł i zmartwychwstał. Ta lektura typologiczna ukazuje niewyczerpaną treść Starego Testamentu. Nie pozwala ona zapomnieć, że Stary Testament zachowuje własną wartość Objawienia, potwierdzonego na nowo przez samego naszego Pana. Zresztą także Nowy Testament wymaga, by był czytany w świetle Starego. Czyniła to nieustannie pierwotna katecheza chrześcijańska. Według starożytnego powiedzenia, "Nowy Testament jest ukryty w Starym, natomiast Stary znajduje wyjaśnienie w Nowym" – Novum in Vetere latet et in Novo Vetus patet. Typologia oznacza dynamizm zmierzający do wypełnienia planu Bożego, gdy Bóg będzie "wszystkim we wszystkich" (1 Kor 15, 28). Tak więc na przykład powołanie patriarchów i Wyjście z Egiptu nie tracą własnej wartości w planie Bożym, ponieważ są równocześnie jego pośrednimi etapami” (KKK 128-130)[1]. W Konstytucji Dogmatycznej Dei Verbum znajduje się natomiast następujące stwierdzenie: „Ekonomia Starego Testamentu zmierzała nade wszystko ku temu, aby przygotować przyjście Chrystusa, Odkupiciela wszystkich ludzi, oraz mesjańskiego kró­lestwa, proroczo je zapowiedzieć (por. Łk 24,44; J 5,39; 1P 1,10) i wy­razić je w obrazach typicznych (et in variis typis significaret) (por. 1 Kor 10,11)”[2].

Idąc zatem tropami tak zwanej egzegezy typologicznej, w Starym Testamencie, w różnych jego wydarzeniach, instytucjach, rytuałach, osobach można dostrzec „typy”, czy też „prefiguracje”  rzeczywistości chrześcijańskich[3]. Pośród nich znajdują się także zapowiedzi („typy”; „prefiguracje”) Eucharystii. Pierwszą z nich jest niewątpliwie ofiara Melchizedeka – króla Szalemu. Katechizm Kościoła Katolickiego tak o tym poucza: „W centrum celebracji Eucharystii jest chleb i wino, które przez słowa Chrystusa i wezwanie Ducha Świętego stają się Ciałem i Krwią Chrystusa. (...) W geście Melchizedeka, króla i kapłana, który "wyniósł chleb i wino" (Rdz 14,18), Kościół widzi zapowiedź własnej ofiary” (KKK 1333)[4]. Ta prawda wybrzmiewa od wieków w liturgii Kościoła, w której – w ramach tak zwanego Kanonu Rzymskiego – znajdują się między innymi słowa modlitewnej apostrofy skierowanej do Boga Ojca: „Boże Ojcze, my, Twoi słudzy,  oraz lud Twój święty,  (...),  składamy Twojemu najwyższemu majestatowi  z otrzymanych od Ciebie darów  Ofiarę czystą, świętą i doskonałą,  Chleb święty życia wiecznego  i Kielich wiekuistego zbawienia.  Racz wejrzeć na nie z miłością i łaskawie przyjąć,  podobnie jak przyjąłeś (...) tę ofiarę,  którą Ci złożył najwyższy Twój kapłan Melchizedek,  jako zapowiedź Ofiary doskonałej”[5].