Uczta paschalna zapowiedzią Eucharystii

Ostatnia Wieczerza Paschą Chrystusa – nowego Baranka

W świetle przekazów synoptycznych Ostatnia Wieczerza, którą Jezus spożył ze swymi uczniami, odbyła się w kontekście świętowania Paschy i związanego z nią Święta Przaśników:

„W pierwszy dzień Przaśników przystąpili do Jezusa uczniowie i zapytali Go: «Gdzie chcesz, żebyśmy Ci przygotowali Paschę do spożycia?» On odrzekł: «Idźcie do miasta, do znanego nam człowieka, i powiedzcie mu: "Nauczyciel mówi: Czas mój jest bliski; u ciebie chcę urządzić Paschę z moimi uczniami"». Uczniowie uczynili tak, jak im polecił Jezus, i przygotowali Paschę” (Mt 26,17-19; por. paral. Mk 14,12-16; Łk 22,7-13).

Jak wynika z tekstów ewangelii synoptycznych, Jezus Ostatnią Wieczerzę spożył w wigilię Paschy, to jest w przeddzień dnia spożywania baranka paschalnego, czyli – według chronologii synoptyków – we czwartek. Wydaje się zatem, że Jezus albo antycypował ucztę paschalną, jak to zresztą czyniło wielu Żydów, albo też sam zadecydował, aby ją spożyć dzień wcześniej, przewidując swoją śmierć krzyżową w dniu i o godzinie, kiedy to zgodnie ze zwyczajem zabijano baranka paschalnego (14 Nisan)[19].

Jak wykazują egzegeci na podstawie analizy tekstów biblijnych, Ostatnia Wieczerza nosiła wyraźne znamiona uczty paschalnej. Po pierwsze, zgodnie z nakazami Prawa, odbyła się w Jerozolimie, wieczorową porą (por. Pwt 16,5-6). Po drugie, podczas Ostatniej Wieczerzy na stole był obecny chleb i wino. Obowiązkiem przewodniczącego uczty paschalnej było natomiast wyjaśnienie znaczenia chleba przaśnego (zob. Wj 12,26-27; Pes 10,5), co właśnie uczynił Jezus, chociaż Jego wyjaśnienie diametralnie różniło się od tradycyjnego. Po trzecie, ewangelie synoptyczne poświadczają, że na zakończenie uczty Jezus wraz z uczniami odśpiewali „hymny” (por. Mt 26,30; Mk 14,26), co można zinterpretować, że odśpiewali Wielki Hallel. A zatem Ostatnia Wieczerza zawierała elementy typowej żydowskiej uczty paschalnej[20].