Obmycie nóg uczniom

Zauważa się w budowie – konstrukcję koncentryczną, w której centrum znajduje się wypowiedź Jezusa do Piotra: Jeśli cię nie umyję, nie masz udziału ze mną.Według Michała Wojciechowskiego wersety 4-5 stanowią główny i najważniejszy punkt opisu^[61].

M. Wojciechowski w 6 wersecie zawierającym zdumienie Piotra: Κύριε, σύ μου νίπτεις τοὺς πόδας;(Panie, Ty chcesz mi nogi umyć?), a za razem rozpoczynającym dialog i pierwszą interpretację obmycia nóg^[62], ze względu na swą prostotę, widzi oryginalny tekst, który musiał stanowić w pierwotny opis wydarzenia^[63].

Podany powyżej tekst perykopy, uznany „za pierwotną wersję”, uległ rozbudowie redakcyjnej w trzech fazach. Przypuszczalną historię redakcji opisał Michał Wojciechowski^[64]. Potwierdza on przy tym swoją opnie na temat aktualnego brzmienia perykopy J 13, 1-20.

W tworzeniu redakcyjnym J 13, 1-20 można wyróżnić metody, jakim posłużył się redaktor tekstu. Można je przedstawić następująco:

1. Opierając się na pojedynczych i autentycznych logionach Jezusa^[65], rozszerzono je przy użyciu wyrażeń zaczerpniętych z tekstu podstawowego^[66]. W tym etapie redaktor chciał uwypuklić sens przykładowy, czy pedagogiczny, który odpowiadał sytuacji uczniów^[67], dla których Jezus był Panem. Widoczny w tej fazie „styl Janowy”^[68]zauważalny jest we wprowadzeniu do dialogu oraz w konstrukcji zdań.

2. W fazie drugiej nastąpiło dodanie refleksji teologicznej ukazującej Jezusa i Jego świadomości pochodzenia od Ojca^[69]. „Styl janowy” odznacza się bogactwem czasowników posiadających sens teologiczny.

3. Ostatnią metodą jest zapowiedź zdrady Judasza^[70]. W tej metodzie nie odnajdujemy tak licznego „stylu janowego”.

Dwie pierwsze metody wykorzystane w tworzeniu opisu nie można zaliczyć do jednej redakcji. Dlatego też należy uznać, że istnieją dwie redakcje tekstu: redakcję Ai redakcję B.

Ostateczna redakcja B, przedstawiając misję, relację z Ojcem, miłość i wiarę, koncentruje się na osobie Jezusa. To przedstawienie jest przedstawieniem bardziej duchowym niż historycznym, takim jak A.

Na podstawie tych badań, M. Wojciechowski określił, kim mogliby być redaktorzy poszczególnych warstw. Otóż pierwsza redakcja nastąpiła prawdopodobnie przez jednego z uczniów Jezusa, naocznego świadka wydarzenia. Miał on na celu zebranie tradycji ustnej o życiu i działalności, tj. cuda i nauczanie, Jezusa dokonane głównie na terenie Jerozolimy. Natomiast kolejną przeprowadził ktoś, kto chciał wydobyć całą prawdę o Jezusie^[71].

--------------------------------------------

[71] Por. M. Wojciechowski, Czynności symboliczne Jezusa, w: SzB⁶, s. 186-187.